Tyrosinekinaseremmers

Tyrosinekinaseremmers (TKI) of proteïnekinaseremmers vormen een groep medicijnen die gebruikt worden bij targettherapie tegen kanker, ook wel doelgerichte therapie genoemd. Het zijn kleine moleculen die enzymen in de signaalroutes van de kankercel onderbreken: de kankercel wordt geactiveerd door koppeling van een fosfaatgroep (fosforylering), wat door deze medicijnen wordt verhinderd. Dit zorgt er voor dat de kankercel dood gaat of niet meer kan delen.

Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.

Deze kankertherapie kan de kanker alleen remmen, maar niet genezen. Dit type behandeling is bovendien vaak alleen werkzaam als er sprake is van een specifieke mutatie in de kankercellen.

Naam	Merknamen	Mutatie	Type kanker
Abemaciclib	Verzenios	(HR)-positieve, HER2-negatieve mutatie	Borstkanker
Afatinib	Giotrif	EGFR-mutatie	Longkanker
Alectinib	Alecensa	ALK-positieve mutatie	Longkanker
Axitinib	Inlyta		Niercelkanker
Binimetinib	Mektovi	BRAF V600-mutatie	Melanoom
Bosutinib	Bosulif	Philadelphia-chromosoom-positieve mutatie	Chronische myeloïde leukemie
Brigatinib	Alunbrig	ALK-positieve mutatie	Longkanker
Cabozantinib	Cabometyx, Cometriq		Schildklierkanker, leverkanker (HCC), niercelkanker
Ceritinib	Zykadia	ALK-positieve mutatie	Longkanker
Cobimetinib	Cotellic	BRAF V600-mutatie	Melanoom
Crizotinib	Xalkori	ALK-positieve mutatie	Longkanker
Dabrafenib	Tafinlar	BRAF V600-mutatie	Melanoom
Dacomitinib	Vizimpro	EGFR-mutatie	Longkanker
Dasatinib	Dasatinib, Sprycel	Philadelphia-chromosoom-positieve mutatie	Chronische myeloïde leukemie en acute lymfatische leukemie
Encorafenib	Braftovi	BRAF V600-mutatie	Melanoom
Erlotinib	Tarceva	EGFR-mutatie (exon 19 deletie of exon 21 L858R-mutatie)	Longkanker
Everolimus	Afinitor, Votubia		Niercelkanker, neuro-endocriene tumor, borstkanker
Gefitinib	Gefitinib, Iressa	EGFR-TK-mutatie	Longkanker
Ibrutinib	Imbruvica		Chronische lymfatische leukemie en mantelcellymfoom
Idelalisib	Zydelig		Chronische lymfatische leukemie en folliculair lymfoom
Imatinib	Glivec, Imatinib	o.a. Philadelphia-chromosoom-positieve mutatie en Kit (CD117) positieve mutatie	o.a. chronische myeloïde leukemie, acute lymfatische leukemie en myelodysplastisch syndroom
Lapatinib	Tyverb	HER2-overexpressie	Borstkanker
Lenvatinib	Kisplyx, Lenvima		Schildklierkanker, leverkanker (HCC), niercelkanker
Lorlatinib	Lorviqua	ALK-positieve mutatie	Longkanker
Midostaurine	Rydapt	FLT3-mutatie	o.a. acute myeloïde leukemie
Nilotinib	Tasigna	Philadelphia-chromosoom-positieve mutatie	Chronische myeloïde leukemie
Nintedanib	Vargatef		Longkanker
Osimertinib	Tagrisso	EGFR-mutatie en EGFR-T790M-mutatie	Longkanker
Palbociclib	Ibrance	(HR)-positieve, HER2-negatieve mutatie	Borstkanker
Pazopanib	Votrient		Niercelkanker, wekedelenkanker
Ponatinib	Iclusig	Philadelphia-chromosoom-positieve mutatie, T315I-mutatie	Philadelphia–chromosoom–positieve acute lymfoblastische leukemie, chronische myeloïde leukemie
Regorafenib	Stivarga		o.a. darmkanker en leverkanker (HCC)
Ribociclib	Kisqali	(HR)-positieve, HER2-negatieve mutatie	Borstkanker
Ruxolitinib	Jakavi		Myelofibrose en polycythaemia vera
Sorafenib	Nexavar		Schildklierkanker, leverkanker (HCC), niercelkanker
Sunitinib	Sutent		o.a. niercelkanker
Temsirolimus	Torisel		Niercelkanker en mantelcellymfoom
Tivozanib	Fotivda		Niercelkanker
Trametinib	Mekinist	BRAF V600-mutatie	Melanoom
Vandetanib	Caprelsa		Schildklierkanker
Vemurafenib	Zelboraf	BRAF V600-mutatie	Melanoom
Zanubrutinib	Brukinsa		Ziekte van Waldenström, Marginalezonelymfoom en Chronische lymfatische leukemie[1]

Externe links

• Farmacotherapeutisch kompas: Geneesmiddelenoverzicht proteïnekinaseremmers
• Kanker.nl: Doelgerichte therapie

Bronnen, noten en/of referenties

1. informatie over Brukinsa van de EMA