Tom Manders

Antoon (Tom) Manders (Den Haag, 23 oktober 1921 – Utrecht, 26 februari 1972) was een Nederlandse tekenaar, komiek en cabaretier. In de laatste functie werd hij met name bekend als Dorus.

Tom Manders
Tom Manders tijdens opnamen voor Bij Dorus op schoot in 1968
Algemene informatie
Volledige naam	Antoon Manders
Geboren	23 oktober 1921
Geboorteplaats	Den Haag
Overleden	26 februari 1972
Overlijdensplaats	Utrecht
Land	Nederland
Werk
Pseudoniem	Dorus
Jaren actief	1953-1971
Beroep	tekenaar, komiek en cabaretier
(en) IMDb-profiel
(mul) TMDb-profiel
Portaal    Film

Biografie

Hoewel zijn geboorte officieel in de archieven staat als 24 oktober, is hij eigenlijk op 23 oktober geboren. Zijn vader liet hem een dag later inschrijven, omdat hij voor een zondagskind geen vrije dag kreeg.^[1]

Al jong bleek zijn talent voor tekenen. Hij volgde de ULO en daarna een driejarige avondcursus Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Manders was onder andere actief als reclameschilder en ontwerper van affiches. Later ontwierp hij ook decors voor toneel en cabaretvoorstellingen. Tot zijn vaste opdrachtgevers behoorden Theater Carré, Lou Bandy, Heintje Davids en Wim Kan. In maart 1943 werd Manders in het kader van de Arbeitseinsatz naar Duitsland gezonden, waar hij als schilder te werk werd gesteld op een klein vliegveld in de nabijheid van München. Na een half jaar lukte het hem te ontkomen en reisde hij per trein terug naar Nederland.^[2] Door Wim Kan kwam Manders op het idee zelf cabaret te gaan doen, net als zijn oudere broer Kees.^[3]

Vanaf 1953 was Manders betrokken bij de inrichting en programmering van Carel Kamlags revuecafé Saint-Germain-des-Prés aan het Rembrandtplein in Amsterdam. Manders trad daar zelf op als het typetje dat zou uitgroeien tot de zwerver Dorus. Toen hij van de VARA de uitnodiging kreeg iets voor televisie te doen, liet hij het café nabouwen in de studio en startte een succesvol televisieprogramma dat enkele jaren te zien zou zijn.

Tussen 1956 en 1962 werkte Manders samen met organist Cor Steyn ("meneer Cor Steyn") voor het programma De Showboat. Samen waren zij verantwoordelijk voor nummers als Twee motten, M'n volkstuintje, De crocus en de hyacint, Als ik wist dat je zou komen, Bij de marine en Figaro.

Het pand aan de Mauritsstraat 65 in Rotterdam, waar tot in 1960 de Chemicaliënhandel v/h E. Schuddebeurs NV was gevestigd, werd in 1967 tot het Cabaret Dorus omgebouwd, dat in 1970 weer moest sluiten. Nu staat er op die plaats een wooncomplex, dat sinds 1 november 1985 de naam Tom Mandershof draagt.

Manders raakte in de financiële problemen toen hij probeerde Dorus-films te produceren. In 1967 won hij een Zilveren Roos en begon een nieuwe show in zijn nieuwe theater. Nog tijdens de bouwperiode lanceerde hij in de zomervakantie een kindermatinee, met daarin o.a. Bij Dorus op schoot. Populair werd de scène uit zomer 1967, op 18 november uitgezonden door de VARA, met op zijn schoot het tweejarige meisje Corrina Konijnenburg, dat eindeloos Poessie Mauw blijft zingen. Toen in 1970 de Rotterdamse club sloot, stopte ook het programma. In 1971 kwam Dorus nog eenmaal terug op de televisie tijdens een programma met een verborgen camera, waarbij hij bij Madame Tussauds onbeweeglijk ging zitten, zodat hij op een van de wassen beelden leek, en vervolgens toch tot leven kwam. In hetzelfde jaar had hij nog een hit met In de hemel is geen bier.

Begin februari 1972 kreeg Manders een auto-ongeluk. In het ziekenhuis werd geconstateerd dat hij kanker had. Drie weken later stierf Manders aan een hartaanval. Hij werd gecremeerd in Crematorium Daelwijck in Utrecht.

Privé

Manders was een zoon van stukadoor Cornelis Petrus Manders en Anna Geertruida Mathilda Kok, en was een jongere broer van Kees Manders. Hij huwde op 3 januari 1946 met Anna Maria Josephina Hennen (geb. 1924). Uit dit huwelijk werden twee zoons, onder wie Tom Manders jr., en drie dochters geboren. Tom jr. beheert het archief met het oeuvre van zijn vader.^[4]

Discografie

Jaar	Titel	Drager	Label	Catalogusnr.	Opmerking
1957	Twee motten De Nachtwacht	10 inch-, 78 toerensingle	DECCA	M 64104
1957	Lompen en metalen Dorus Sr.	10 inch-, 78 toerensingle	DECCA	M 64105
1957	Me bolhoed op me ene oor (Paris Canaille) Moordballade	10 inch-, 78 toerensingle	DECCA	M 64108
1957	Dorus, No 1: Twee motten De Nachtwacht Lompen en metalen Dorus Sr.	7 inch-ep	DECCA	V 63000
1957	Met zulke rozen Ik loop met veters	10 inch-, 78 toerensingle	DECCA	M 64109
1957	Als ik wist dat je zou komen Me volkstuin	10 inch-, 78 toerensingle	DECCA	M 64113
1957	Dorus, No 2: Me bolhoed op me ene oor (Paris Canaille) Met zulke rozen Als ik wist dat je zou komen Me volkstuin	7 inch-ep	DECCA	V 63001
1957	Brandkastenmanus Net als hij	10 inch-, 78 toerensingle	DECCA	M 64131
1957	Me kippehok Als ik een miljoen bezat	10 inch-, 78 toerensingle	DECCA	M 64153
1957	Peukie sigaar Me parapluie	10 inch-, 78 toerensingle	DECCA	M 64154
1957	De crocus en de hyacint Me auto	10 inch-, 78 toerensingle	DECCA	M 64155
1957	40 minuten Tom Manders als Dorus	10 inch-lp	DECCA	LQ 60402
1958	Dollevie Zallevie en ik De kat van me buurvrouw	10 inch-, 78 toerensingle	DECCA	M 64156
1958	Dorus, No 3: Me auto De crocus en de hyacint Peukie sigaar Me parapluie	7 inch-ep	DECCA	V 63016
1958	De straatmus Napoleon	10 inch-, 78 toerensingle	DECCA	M 64188
1958	Dorus, No 4: Me kippehok Als ik een miljoen bezat Ik loop met veters Moordballade	7 inch-ep	DECCA	V 63017
1958	Twee motten	Musicard	Roxasect		reclame voor Roxasect insectenverdelger
1958	Dorus alias Tom Manders zingt acht van zijn beste liedjes	10 inch-lp	DECCA	LQ 60404
1958	Dorus, No 5: Dollevie Zallevie en ik Napoleon De kat van me buurvrouw De straatmus	7 inch-ep	DECCA	V 63031
1958	Orchidee Bij de marine	7 inch-single	DECCA	FM 264 239
1958	Dorus, No 6: Bij de marine Orchidee Brandkastenmanus Net als hij	7 inch-ep	DECCA	V 63050
1959	Ome Nico en Tante Ria Dorus, oh Dorus	7 inch-single	HIS MASTER'S VOICE	45 JF 259	met Tante Leen
1961	Op manoeuvre Me bank in het bos	7 inch-single	Philips	318 542 PF
1961	Babydoll Witte muizen	7 inch-single	Philips	318 605 PF
1961	Mijn grote teen De harmonie van Krommenie	7 inch-single	Philips	318 606 PF
1962	Met zulke rozen Reclameboodschap	MUSICARD	Rath & Doodeheefver		reclame voor Rath & Doodeheefver behang
1962	Vlubber (Geïnspireerd op de Walt Disney-film De Verstrooide Professor) Er is er maar één	7 inch-single	Philips	318 735 PF
1962	Figaro-parodie Op m'n ouwe regenjas	7 inch-single	Philips	318 798 PF
1963	Dorus als zigeunerbaron Ik loop door 't land	7 inch-single	Philips	JF 327 578
1963	De beste van Dorus: Me bolhoed op me ene oor (Paris Canaille) Twee motten Bij de marine Als ik wist dat je zou komen	7 inch-ep	DECCA	V 63146
1963	Zwei Motten (Twee motten) Krokus und Hyazinth (De crocus en de hyacint)	7 inch-single	PHILIPS	318 855 PF
1963	'r Zit een gat in m'n emmer (There's a hole in the bucket) Als vader een mooie dochter heeft	7 inch-single	Philips	JF 327 529
1964	Bij de marine Twee motten	7 inch-single	DECCA	AT 10 087
1964	Dorus als zigeunerbaron Op m'n ouwe regenjas Figaro-parodie Ik loop door 't land	7 inch-ep	Philips	PE 433 235
1965	Oudejaarsconference Cinecentrum 1964	10 inch-lp	Cinetone	111 298 R
1965	Mies van speculaas 'n Rijke goser	7 inch-single	Philips	JF 327 780
1965	Een uur met Dorus	12 inch-lp	Philips	P 12958 L
1966	'n Rijke goser Ik zou honderd willen worden	7 inch-single	Philips	JF 327 952
1966	De beste van Dorus	12 inch-lp	DECCA	625 375 QL
1966	Speel de clown Twee bijen	7 inch-single	Philips	JF 333 530
1966	Twee ouwe toffe jongens Lobith aan de Rijn	7 inch-single	Philips	JF 333 599	met Hans Tiemeyer als Dollevie Zallevie
1967	De laatste trein naar Rotterdam (Ajax-Feyenoord) Pas op, ga niet over de streep	7 inch-single	Philips	JF 333 646
1968?	Bij Dorus op schoot	7inch-single	Philips	JF 333 922
1968	Bij Dorus op schoot	12 inch-lp	Philips	QY 826 479
1968	Bij Dorus op visite - Veertien oude en nieuwe successen van een muzikale zwerver	12 inch-lp	Philips	XPY 855 085
1968	Grote Honig luisterwedstrijd (zonder kans) (Reclameboodschap) De nachtwacht Pas op, ga niet over de streep	7 inch-ep	HONIG	113 080 E	reclame voor Honig-soepen
1968	Hoogtepunten 10 jaar 1957-1967	2 7 inch-ep's	Honig	113 092/093 E	reclame voor Honig-soepen
1968	Grote Honig-luisterwedstrijd (met kans) (Reclameboodschap) Me auto Mijn grote teen	7 inch-ep	Honig	113 095 E	reclame voor Honig-soepen
1968	Ik zou honderd willen worden Als ik wist dat je zou komen Dorus over de dochter van zijn hospita (Dorus en het circus) (Conférence) 'n Rijke goser	7 inch-ep	Foresters	113 180 E	t.g.v. Forester tv-actie
1968	Toespraak Heer W.A. de Jonge Zorg dat je erbij blijft (bij de marine)	7 inch-single	Philips	DF 88 260	t.g.v. het afscheid van W.A. de Jonge van Philips
1968	Bij Dorus op schoot (flitsen uit een kindervoorstelling vanuit Tom Manders' Radio-tv-cabaret in Rotterdam): Poesie mauw Hand in hand, kameraden Slaap kindje, slaap M'n opa	7 inch-single	Philips	JF 333 922
1968	Daar neem je je hoed voor af (voor de metro in Rotterdam) Zo komen de praatjes in de wereld	7 inch-single	Philips	JF 333 934
1968	Die Lijnbaan (Delilah) De laatste trein naar Rotterdam (Ajax-Feyenoord)	7 inch-single	Philips	JF 334 575
1969	Wie heeft er weer 't laatste woord ... ? (Feyenoord) Witte muizen	7 inch-single	Philips	JF 336 037
1970	Hoogtepunten uit Tom Manders' Dorus-Show	12 inch-lp	Westside	EM 241024	mogelijk gemaakt door Albert Heijn kruidenier
1970	Geef me de ruimte! - Een elpee vol met nieuwe liedjes van Dorus	12 inch-lp	ESSO	30 649 Y	mogelijk gemaakt door Esso-oliemaatschappij
1970	In de hemel is geen bier Dat doe ik alleen om jou te vergeten	7 inch-single	Philips	6012 082
1971	Er zit een vogelnestje in m'n kop - 12 nieuwe liedjes van Dorus	12 inch-lp	ERDAL	6802 755	mogelijk gemaakt door Erdal-schoenpoets
1972	De grote successen van Dorus	12 inch-lp	Spectrum	6416 013
1972	Dorus	12 inch-lp	VARAgram	14
1973	De beste van Dorus	12 inch-lp	Philips	6440 108
1974	16 Dorus-hits	12 inch-lp	Philips	6343 240
1975	Tom Manders als Dorus - Rood met een goud randje 2	12 inch-lp	Varagram	ET 43
1976	Een dozijn successen van Dorus (Bij Dorus op schoot)	12 inch-lp	Philips	6440 953
1977	De 30 grootste successen van Dorus	2 12 inch-lp's	Philips	6678 301
1977	De onvergetelijke Dorus	12 inch-lp	WEA	WEAN 58 054
1979	De beste plaat van Dorus	12 inch-lp	Philips	9279 353
1979	Pietje-patje-poe! Het dierenasiel	7 inch-single	WEA	WEAN 18 101
1980	12 successen van Dorus	12 inch-lp	Philips	6440 814
1981	Speel de clown	2 12 inch-lp's	Philips	6601 017
1982	Twee motten Bij de marine	7 inch-single	Philips	6017 273
1986	Liedjes van een vriend	Cd	K-TEL	KTCD 231-2
1988	16 Dorus-successen	Cd	Philips	834 386 2
1989	4 gouden hits: Twee motten Bij de marine Me bolhoed op me ene oor (Paris Canaille) Als ik wist dat je zou komen	Cd's	Philips	872 697 2
2001	Twee motten - 48 all time favourites	2 cd's	HUNTER MUSIC	HM 1297 2
2009	De keuze van Annie de Reuver	Cd	WETON WESGRAM	NN016
2009	Mooi was die tijd	Cd	DISKY	HSI 905957
2013	60 Jaar om nooit te vergeten	CD	SOURCE 1 MEDIA	S1M2569227	bijlage bij 4DVD
2024	Liedjes om nooit te vergeten	3 CD's	SOURCE 1 MEDIA	S1M2594359	= 60 Jaar om nooit te vergeten + De muziekale herinnering + Parels van de 20e eeuw

Hitlijsten

Albums

Album met eventuele hitnotering(en) in de Nederlandse Album Top 100	Datum van verschijnen	Datum van binnenkomst	Hoogste positie	Aantal weken	Opmerkingen
Liedjes van een vriend	1986	29-11-1986	6	11	verzamelalbum

Singles

Single met eventuele hitnotering(en) in de Nederlandse Top 40	Datum van verschijnen	Datum van binnenkomst	Hoogste positie	Aantal weken	Opmerkingen
Twee motten	1957	..-03-1957	1	6M	Elsevier
M'n volkstuintje	1957	..-06-1957	6	1M	Elsevier
Als ik wist dat je zou komen	1957	..-07-1957	3	1M	Muziek Parade
Me volkstuin	1957	..-08-1957	7	1M	Muziek Parade
Bij de marine	1958	..-02-1959	13	1M	Muziek Expres
Figaro-parodie	1962	..-01-1963	19	2M	Muziek Expres
In de hemel is geen bier	1970	09-01-1971	37	3
Twee motten	1957	02-12-2023	tip8*	-	Postuum

Radio 2 Top 2000

Nummer met notering(en) in de NPO Radio 2 Top 2000[noot 1]	'99	'00	'01	'02	'03	'04	'05	'06	'07	'08	'09	'10	'11	'12	'13	'14	'15	'16	'17	'18	'19	'20	'21	'22	'23
Twee motten	937	1299	1815	1595	1467	1679	1919	1830	1747	1698	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	676

1. 1, 2, 3, … geeft de plaats aan; vet = hoogste notering. * = nummer was nog niet uitgekomen; - = nummer was niet genoteerd.

Bibliografie

Jaar	Titel	Uitgeverij	Nummer	Opmerking
1948	Hoe maken wij ons eigen décor? - Handleiding voor het amateurtoneel om zelf decors te maken met tal van afbeeldingen	Jongeneel	E 2529
1957	Dorus - Kolderpraatjes door Tom Manders	Jongeneel	1847
1957	Top-songs van Dorus (Tom Manders) - De ster van radio en televisie	Botschuijver
1958	Plakboek van Dorus	De Arbeiderspers		met een voorwoord van Gijs Stapperhoef

Videografie

Jaar	Titel	Drager	Uitgeverij	Nummer	Opmerking
1981	Speel de clown - Documentaire	VHS/Betamax	VARA	EVC 452
1982	De wolf en zijn 7 dochters - Film	VHS	Video Media	490 007
1982	De klok van Simpeldorp - Film	VHS	Video Media	490 008
1991	De avonturen van Dorus	VHS	Polygram Video	1990013
1991	De successen van Dorus	VHS	Polygram Video	1990023
1991	Saint Germain des Prés	VHS	Polygram Video	1990033
2002	Alles van onze gabber	dvd	Alpha Centauri	ACE 11011 F
2004	Trilogie Een avondje uit met Dorus De avonturen van Dorus De successen van Dorus	3 dvd's	Alpha Centauri	Box 00337
2013	60 jaar om nooit te vergeten	4 dvd's + cd	SOURCE1	S1M2567117
2014	60 jaar om nooit te vergeten	4 dvd's	SOURCE1	S1M2569227
2015	Hollandse Klassiekers	dvd	SOURCE1	S1M2571398

Externe link

• Website met informatie over Dorus/Tom Manders

Bronnen, noten en/of referenties

1. 1972 – Tom Manders (50) overleden johnooms.nl
2. Vertrek Tom Manders naar Duitsland-1943, Geschiedenislokaal Midden-Holland.
3. Antoon Manders, Recourses Huygens Instituut, 12 november 2013
4. Manders jr waakt over nalatenschap van Dorus, Trouw, 19 november 1992.

Bibliografische informatie

• Biografisch Portaal: 37968782
• Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren: mand036
• International Standard Name Identifier: 0000 0001 3094 3390
• Library of Congress Control Number: n81110378
• MusicBrainz: aed85486-af81-4b80-86e6-3bb763455d67
• Nederlandse Thesaurus van Auteursnamen: 07174861X
• RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis: 104477
• Virtual International Authority File: 291282482
• WorldCat (via VIAF): 291282482

Mediabestanden

Zie de categorie Tom Manders van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.