Toeristische Trein Zolder

De Toeristische Trein Zolder (afkorting TTZ) was een museumspoorweg die tussen 1981 en 1989 reed tussen Zolder en Genenbos. Na sluiting van de steenkolenmijn in Zolder ging een groot deel van de vereniging naar het Kolenspoor.

Aanleiding

Ene heer Jans uit Kuringen verzamelde divers spoorwegmaterieel. Hij wilde dit materieel ook inzetten voor ritten. Hiervoor werd in eerste instantie contact opgenomen met de NMBS voor inzet van het materieel op de met sluiting bedreigde spoorlijn 21C. Later werd de aandacht gericht op een 8,7 kilometer lange industriespoorlijn van de steenkolenmijn in Zolder naar de kolenhaven aan het Albertkanaal te Genenbos.^[1]

Einde

Halverwege 1988 werden gesprekken gestart met de NMBS over de overname van spoorlijn 21A tussen Waterschei en As. De spoorlijn van de Toeristische Trein Zolder zou namelijk gestaakt worden aangezien de mijn in Zolder gesloten werd. De naam van de TTZ werd in 1990 omgezet in de Limburgse Stoom Vereniging die het Kolenspoor ging exploiteren.

Materieel

Nummer	Maatschappijnummer en naam	Tractie	Bouwjaar - fabriek	Monumentenregister/Opmerkingen	Afbeelding
Stoomlocomotieven
Loc 1		Stoom	1905 - St-Léonard (B) 1363	Gebouwd voor de NMVB voor het nijverheidsspoor in Merksem. Later verkocht aan de zinkfabriek in Lommel. Na TTZ is de loc terecht gekomen in het Museum voor het Openbaar Vervoer van Wallonië.[2][3]
Loc 2	Magda	Stoom	1925 - SA des Ateliers de Construction de la Meuse (B) 3176	Gebouwd voor Metallurgie Hoboken-Overpelt. Laatste commerciële eigenaar Radium-fabriek Olen. Daarna onder nummer 2 en naam Magda ingezet bij de TTZ. In 1995 ging de loc naar de Museum Buurtspoorweg.[4][1] [3]
Loc 3	Simone	Stoom	1926 - La Hestre 46	Afkomstig van Tessenderlo Chemie. Overgebracht naar Kolenspoor, maar daar niet in dienst gekomen.[1] [3]
Loc 4	Nestor	Stoom	1911 - F.U.F. H-S-P 1071	Afkomstig van Tessenderlo Chemie. Later verkocht aan vakantiepark Ranch Don Diego te Champ de Harre en aldaar verbouwd tot niet-rijvaardige Western-loc.[1][3] Tussen een brand in 2018[5] en een andere brand in 2021[6] werd de locomotief verplaatst.
Loc 5		Stoom	Société Anonyme la Métallurgique	Afkomstig van Focquet. Drie assen.[3]
Loc 6	Bebert	Stoom	1926 - La Meuse 3223	Locomotief ging later naar het Kolenspoor en kwam daarna bij het Stoomcentrum Maldegem terecht.[1]
Diesellocomotieven
Loc D2		Diesel	1952 - Montmirail	K.S.[3]
511		Diesel	1946 - Alfa	ex NMBS[3]
Motorwagens
554.14	NMBS 4614	Dieselmotorwagen	Ragheno	Dieselmotorwagen. Later een monument bij het Station Denée-Maredsous[7], daarna SDP
Rijtuigen
L 43 315	Type L	Rijtuig		Gekocht van NMBS. Ging later waarschijnlijk naar het Kolenspoor.
R 63 961	Type R	Rijtuig		Gekocht van NMBS. Later naar het Kolenspoor.
R 63 962	Type R	Rijtuig		Gekocht van NMBS. Later naar het Kolenspoor.
R 66 004	Type R	Rijtuig		Gekocht van NMBS. Later naar het Kolenspoor.
37 057	Oostenrijkse Donnerbüchse[8]	Rijtuig		Gekocht van ÖBB[1]
37 120	Oostenrijkse Donnerbüchse, type N28	Rijtuig		Gekocht van ÖBB. Later naar de Museum Buurtspoorweg (B32)[1]
C32 110	Oostenrijkse Donnerbüchse	Rijtuig		Gebouwd in 1929 door de Grazer Wagonfabrik. Gekocht van ÖBB. In 1995 via MBS naar STAR (b114). In 2015 naar een camping in Wieringerwerf

Bronnen, noten en/of referenties

1. Marcpetit.centerall.com: Toeristische Trein Zolder
2. Jos Block. Rollend matrieel bij de Buurtspoorwegen 1885-1991, pp. 31.
3. Casier, J. (juli-augustus 1985). Limburg. TTZ Aktueel 3
4. NVBS: Op de Rails. Korthof, Rein: MBS-loc 6 in dienst gesteld. 6-1999 (ISSN 0030-3321)
5. (fr) EDA, Le ranch Don Diego détruit par les flammes. lavenir.net (20 augustus 2024). Geraadpleegd op 20 augustus 2024.
6. (fr) EDA, PHOTOS | Harre: énorme incendie au ranch Don Diego. lavenir.net (20 augustus 2024). Geraadpleegd op 20 augustus 2024.
7. Foto van de motorwagen op Flickr.com
8. "Donnerbüchse" is een bijnaam voor sommige series tweeassige personenrijtuigen in Duitsland en Oostenrijk

Spoorweg- en trammusea in België

Huidig spoor (rijdend):	Chemins de Fer à Vapeur des 3 Vallées · Stoomtrein Dendermonde-Puurs · Stoomtrein Maldegem-Eeklo · Petit Train du Bonheur · Toerisme en Spoorpatrimonium (TSP) . Tubize 2069 Vzw
Huidig spoor (niet-rijdend):	Retrotrain · Train World
Trams:	Tram van de Grotten van Han · Trammuseum van de ASVi · Tramway Touristique de l'Aisne · Museum voor het Stedelijk Vervoer te Brussel · Trammuseum van Schepdaal · Vlaams Tram- en Autobusmuseum · Museum voor het Openbaar Vervoer van Wallonië
Voormalig:	Limburgse Stoom Vereniging . Kolenspoor · Li Trimbleu · Museum Stoomtrein der Twee Bruggen · Spoorwegmuseum NMBS · Spoorlijn 154 · Spoorlijn 156 · Spoorwegmuseum De Mijlpaal · Toeristische Trein Zolder · Vennbahn