Tita Tovenaar (1972-1974)

Tita Tovenaar is een Nederlandse kindertelevisieserie oorspronkelijk uitgezonden door de NOS van 1 oktober 1972 tot en met 1 juni 1974.

Tita Tovenaar (1972-1974)
Genre	Kinderprogramma
Speelduur per afl.	5 minuten (later compilaties van 25 minuten)
Bedenker	Lo Hartog van Banda
Regie	Ton Lensink (seizoen 1) Bob Langestraat (seizoen 2)
Scenario	Lo Hartog van Banda; Harrie Geelen (liedjes)
Muziek	Joop Stokkermans
Land van oorsprong	Nederland
Taal	Nederlands
Opname­locatie	Kortenhoef Zaanse Schans Maurik
Gerelateerd	TiTa Tovenaar (2008-2009)
Productie
Producent	Max Appelboom
Uitzendingen
Start	1 oktober 1972
Einde	1 juni 1974
Afleveringen	490
Seizoenen	2
Netwerk of omroep	NOS vtmKzoom
(en) IMDb-profiel
(mul) TMDb-profiel
Portaal    Televisie

Geschiedenis

Tita Tovenaar werd in 1972 op het Nederlandse scherm gebracht. Het was een dagelijkse serie. Iedere aflevering duurde ongeveer 5 minuten en werd uitgezonden om 18.45 of 18.55 uur, vlak voor de bedtijd van de kinderen.

De meeste afleveringen werden door Tika (en soms door Tita Tovenaar zelf) afgesloten met de zin "Dat zien we morgen dan wel weer".

De hoofdrollen in de serie waren Tita Tovenaar (Ton Lensink) en zijn dochter Tika (Maroesja Lacunes). Daarnaast figureerden Constant Kwark, Grobelia, Tato Toveraap, de Grobbebollen, het Grobbekuiken en mensen op Aarde zoals de buurvrouw, 't heertje, de politieagent, het boertje en de kelner en kok van het eethuisje.

De bijrollen werden gespeeld door onder anderen Henk Votel, Tim Beekman, Riet Wieland Los, Sies Foletta, Ab van der Linden, Barrie Stevens, Maélys Morel en Corry van der Linden. Hoofdrolspeler Ton Lensink was eveneens de regisseur.

De serie was populair en er verschenen boeken en platen, er werden poppen verkocht en later ook magische toverlantaarns. De serie heeft maar twee jaar gelopen (van 1972 tot 1974) maar is sindsdien al vele malen herhaald. De NOS deed dit bijvoorbeeld in de zomer van 1982 toen het programma Sesamstraat een vakantiestop had. Doordeweeks waren er korte afleveringen van De Bereboot uit 1976 te zien en op zondagavond werden er vijf afleveringen van Tita Tovenaar samengevoegd tot één aflevering van 25 minuten. De TROS liet in 1988 en 1989 ook vijf samengevoegde afleveringen tot één aflevering van 25 minuten zien. Ook in 2004 werd de serie nog een keer uitgezonden.

Verhaal

Tika woont samen met haar vader Tita Tovenaar in een luchtkasteel hoog boven de wolken. Haar vader is een grote, verstrooide tovenaar en heeft een toverboek met spreuken. Ook brouwt hij allerlei eigen brouwsels. Hij heeft één beperking: hij kan geen aardbeien (zelf noemt hij ze aardbeziën) in kamelen veranderen, maar bijvoorbeeld wel kamelen in dromedarissen. Tika leert ook toveren van haar vader, maar dat lukt maar gedeeltelijk door de verstrooidheid van haar vader. Wel kan ze als ze in haar handen klapt, alle mensen op Aarde stilzetten als een standbeeld. Als ze opnieuw in haar handen klapt, of met haar vingers knipt, komen ze weer in beweging en denken ze dat ze hebben geslapen. Verder kan ze met een toverfluit goudstukken toveren en kan ze vliegen op een bezemsteel. Tita kan met Tika van het luchtkasteel springen en dan op Aarde terechtkomen en omgekeerd, maar ook alleen Tika of iemand anders naar de Aarde toveren en weer terug. Ze eten meestal ti-ta-tovertaart, die Tita tovert, en drinken ti-ta-toverthee.

Verder hebben ze de Grobbebollen (Geeltje met een heel hoge stem en Groentje met een heel slome stem) en de toveraap Tato^[1]. Ook hebben ze een Grobbevogel die eens in de 300 jaar een ei legt en alleen maar wil slapen. Als Tika per ongeluk dit ei in een vergrootglas legt, wordt dit ei heel groot, waarna een levensgroot Grobbekuiken wordt geboren dat toetert en alles opeet wat het tegenkomt, zelfs een tafel in het eethuisje en het uniform van de agent.

Samen beleven ze avonturen. De meeste worden veroorzaakt door Tato, die met zijn apenstreken de mensen op Aarde de stuipen op het lijf jaagt, maar ook door het Grobbekuiken, waar vooral het keurige heertje (Frederik) bang voor is. Hij moet het dan ook altijd ontgelden als hij Tita en Tika, al dan niet met Tato of het Grobbekuiken, tegenkomt. Als er dan vreemde dingen gebeuren, breekt het zweet hem uit en raakt hij in paniek. Hij roept dan altijd "Dat moet altijd mij overkomen" en daarna "politie, politie", waarna de agent meestal niets vreemds constateert. Daarentegen vond het boertje nooit iets vreemd en riep hij altijd: "Het is gewoon, zo gewoon als een bruine boon."

In het tweede seizoen komt er een aantal nieuwe typetjes. Grobelia de heks is de tegenpool van Tita Tovenaar. Zij woont in een grot en krijgt bezoek van haar moeder Grobbema. Ook komt Opa tovenaar in beeld, die zijn zoon en kleindochter regelmatig met zijn zwarte kist opzoekt, maar als de klep openstaat last heeft van tocht. Verder is hij dol op spruitjes. Hij vindt Tita maar een broddelaar, een prutser en kan zelf veel beter toveren. Ook verschijnt Kwark, een tovenaarsleerling die een vriend van Tika wordt.

Seizoenen

Seizoen	Afleveringen (Totaal)	Afleveringen (Seizoen)	Uitzendingen
1	490	245	1 oktober 1972 - ?
2		245	30 september 1973 - 1 juni 1974

Rolverdeling

Personage	Acteur/actrice
Tita Tovenaar	Ton Lensink
Tika	Maroesja Lacunes
Constant Kwark	Barry Stevens
Frederik ('t heertje)	Tim Beekman
Clown	Tim Beekman
Amalia (verloofde van 't heertje)	Riet Wieland Los
Buurvrouw/huishoudster Miepje Hazelaar	Riet Wieland Los
Petronella (verloofde van 't heertje)	Marlies van Alcmaer
Agent	Sies Foletta
Inspecteur van politie	Henk Votel
Boertje	Sies Foletta
Kok	Sies Foletta
Postbode	Sies Foletta
Kelner/ober	Ab van der Linden
Kruidenier	Ab van der Linden
Bakker	Ab van der Linden
Dokter	Ab van der Linden
Komkommerverkoper	Ab van der Linden
Dierenoppasser	Ab van der Linden
Fotograaf	Ab van der Linden
Zanglerares	Corry van der Linden
Geeltje (Grobbebol)	stem van Corry van der Linden
Groentje (later Broer) (Grobbebol)	stem van Corry van der Linden
Grobbekuiken	van binnen Teja Vossen
Opa Tovenaar	Henk Votel
Tante Truus	Shireen Strooker
Constant Kwark (Tovenaarsleerling en assistent)	Barrie Stevens
Grobelia	Maélys Morel
Grobbema	Mela Soesman
Kroel	Maurice Delmonte
Handjesman	Maurice Delmonte
Onk	Tilly Shu-Peters
Tonk	Lijda Wouters
Honk	Klaas Olde
Ti-Tov	Hans Boskamp
Tante Tomasia	Ingeborg Jonassen

Tune

In de tune zingt Tika met haar gezicht in het luchtkasteel de woorden van de begintune. Voor diverse dvd-uitgaven heeft Adrina Producties deze tune vervangen door een andere versie en zijn er ook andere fragmenten aan toegevoegd.

Liedjes uit de serie

In de serie komen regelmatig liedjes voor. In totaal zijn er 38 liedjes in de serie. De meeste liedjes werden eerst uitgebracht op een lp samen met het hoorspel. Later is van de lp een luisterboek gemaakt met de liedjes erbij. Sommige liedjes zijn nog niet uitgebracht op lp of cd. (* = Liedje nog niet uitgebracht op lp of cd).

Nr.	Titel	Tekst	Muziek	Jaar
1	Allen samen	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
*2	Dat zien we morgen dan wel weer (Eindtune)	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
*3	De ankerspreuk	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
*4	De doe-het-zelf-piano	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
5	De oude doos	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
6	De vis in zijn kom	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
7	Een beetje van dit en een beetje van dat	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
8	Gewoon	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
*9	Grobbezang	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
10	Het echolied	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
11	Ik ben weer Tita Tovenaar	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
12	Kamelenslaaplied	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
13	Kom uit dat ei, papa	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
14	Mijn vader is een tovenaar (Tune)	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
15	O tover, o tover	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
16	Stof, stof, stof	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
17	Tato de toveraap	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
18	Tato, Tika roept	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
19	Tika's vlucht	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
20	Tikatikata toverlied	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
21	Toverpapa, toverpapa	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
22	Wat een weer weer	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
*23	Die hoed, die hoed!	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
*24	Flonker flonker denneboom	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
*25	Klokkenlied	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
*26	Slaap kindje slaap	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1972
*27	Aankleedboek	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1973
28	Bellezeep	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1973
29	De Oosterpoort	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1973
30	Hoera, daar is papa!	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1973
31	Klavertje vier	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1973
32	Oeleboele	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1973
33	Om en om	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1973
34	Spiegelspel	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1973
35	Spraakwater	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1973
36	Titov, Titov	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1973
*37	Waar blijft de tijd?	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1973
*38	Heksendans	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1974
*39	Waar moet een geest naartoe?	Harrie Geelen	Joop Stokkermans	1973
*40	Dat heet 'toneel'	Harrie Geelen	Joop Stokkermans	1973
*41	Toveren is tumtum	Harrie Geelen	Joop Stokkermans	1973
*42	Hi hi hi, ha ha ha	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1974
*43	Klepperman, klepperman	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1974
*44	Toverfluitdans	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1974
*45	Wandelen is gezond	Lo Hartog van Banda	Joop Stokkermans	1974

Dvd's

Van de serie uit de jaren 70 is een aantal afleveringen op dvd uitgebracht. De benaming 'Dubbelbox' slaat op de oorspronkelijke videobanden waarin deze uitgaven verschenen, met twee banden per deel, en is dus voor de uitgaven op dvd niet van toepassing. De aflevering Spraakwater is tweemaal op video en dvd uitgebracht: Dubbelbox 1 (Mijn vader is een tovenaar) en Deel 4 (oranje): Spraakwater.

Dubbelbox 1: Mijn vader is een tovenaar

1. Mijn vader is een tovenaar
2. Tika's toverfluit
3. De echoroep
4. De plaatswisselaar
5. Doe-het-zelf bellen
6. Spraakwater

Dubbelbox 2: Tante Truus

1. Tante Truus
2. De hoesjoesbloem
3. De versneller
4. Tika's eerste vlucht
5. De zang van de vis
6. De ommekeerspreuk

Dubbelbox 3: De wiebelgriep

1. De wiebelgriep
2. De ommekeerzeep
3. De verhuizing
4. De Loeikakel
5. De slappelachvlieg
6. Pa's toverkracht in een flesje

Deel 1 (roze): Het Grobbekuiken

1. Het Grobbekuiken
2. Heel veel Grobbekuikens
3. Het aankleedboek

Deel 2 (lichtgroen): Klavertje vier

1. Klavertje vier
2. De toverfluitdans
3. Kwark wil vliegen

Deel 3 (paars): De Zweverik

1. De Zweverik
2. De moeder van Grobelia
3. De Toverplak

Deel 4 (oranje): Spraakwater

1. *Spraakwater
2. Grobelia lokt opa
3. De Gravin

Deel 5 (blauw): Grobelia wil toverpappa's toverkracht

1. Grobelia wil toverpappa's toverkracht
2. Het geheim van Toverpappa

Deel 6 (donkergroen): Het Zevenmijls Borsteltje

1. Het Zevenmijls Borsteltje
2. De Handjesman

Deel 7 (geel): Dwaallicht

1. Dwaallicht
2. Uitgekookte fluit

Deel 8 (rood): De kamezel

1. Krachtaardbeien
2. De Kamezel

Opnamelocaties

• Alle scènes in het luchtkasteel en het Grobbedal werden opgenomen in de studio. Alle uitstapjes werden op locatie in Hilversum gefilmd.
• De buitenscènes bij het eethuisje werden in Kortenhoef opgenomen bij het voormalig restaurant Het Rechthuis, dat heden Brasserie Geesje heet, op de Kortenhoefsedijk 157.
• Voor de aflevering Tante Truus zijn er opnames gemaakt op de Kalverringdijk op de Zaanse Schans en in het kruidenierswinkeltje van Albert Heijn.
• Voor de aflevering De versneller zijn er opnames gemaakt in het Gelderse dorp Maurik, in de Raadhuisstraat. In die opnames zie je op de achtergrond de Sint-Maartenskerk van Maurik.

Galerij

• 
  Het eethuisje uit de serie. Voormalig restaurant Het Rechthuis, dat nu Brasserie Geesje heet. Kortenhoefsedijk 157 in Kortenhoef. Foto uit 1973.
• 
  Het kruidenierswinkeltje uit de serie, in werkelijkheid de replica van de eerste Albert Heijn-winkel van NL, op de Zaanse Schans.
• 
  In de aflevering ‘De versneller’ zie je op de achtergrond de Sint-Maartenskerk van Maurik.

Trivia

• De opnames van de serie gingen van start op 12 juni 1972. De studio-opnames van het eerste seizoen werden opgenomen in de Mundo Films Hilversum in Hilversum. De studio-opnames van het tweede seizoen werden opgenomen in de Cinetone in Duivendrecht.^[2]
• Henk Votel, die de rol van opa van Tika en vader van Tita speelde, was in werkelijkheid zestien jaar jonger dan Ton Lensink. Votel is gehuwd met Maroesja Lacunes die in de serie zijn kleindochter speelt.
• Veel acteurs speelden meerdere rollen. Zo had Ab van der Linden liefst zeven rollen in de serie en Sies Foletta vier. Henk Votel, die de rol van opa speelde, speelde in de aflevering Kwark wil vliegen de rol van inspecteur van politie.
• Het sketchprogramma Koefnoen parodieerde de herkenningstune als Rita Tovenaar, een verwijzing naar de politieke ambities van Rita Verdonk.
• In 2008 werd de serie nieuw leven ingeblazen door Efteling Media met dertien nieuwe afleveringen, als TiTa Tovenaar uitgezonden door de AVRO. Van september tot en met december 2009 werd er een tweede reeks van dertien afleveringen uitgezonden, ook door de AVRO. Van maart tot en met mei 2010 werden beide series herhaald in Z@ppelin.
• De Grobbebollen waren draadmarionetten die werden geanimeerd door Joost Brugman en Yvonne Brugman - Witteveen van het Nederlands Marionettentheater'.