Theodor Eicke

Theodor Eicke (Hampont, 17 oktober 1892 - Orilka, 26 februari 1943) was een Obergruppenführer in de SS, oprichter van de SS-Totenkopfverbände en een sleutelfiguur in de oprichting van de concentratiekampen in nazi-Duitsland.

Theodor Eicke
Geboren	17 oktober 1892 Hampont bij Hudingen, Kreis Château-Salins, Bezirk Lotharingen, Elzas-Lotharingen, Duitse Keizerrijk[1]
Overleden	26 februari 1943 nabij Charkov, Oekraïne, Sovjet-Unie
Rustplaats	Duitse Oorlogsbegraafplaats Zjytomyr, Oekraïne
Religie	Evangelisch, vanaf 1938 Gottgläubig[2]
Land/zijde	Frankrijk  Duitse Keizerrijk  Weimarrepubliek  nazi-Duitsland
Onderdeel	Beiers leger Sturmabteilung Allgemeine-SS SS-Verfügungstruppe Waffen-SS
Dienstjaren	1909 - 1919 1930 - 1943
Rang	SS-SS-Obergruppenführer en Generaal in de Waffen-SS
Eenheid	Königlich Bayerisches 23. Infanterie-Regiment „König Ferdinand der Bulgaren“ 23 oktober 1909[3] - 1 oktober 1913[4] Königlich Bayerisches 3. Chevaulegers-Regiment „Herzog Karl Theodor“ 1 oktober 1913 - 1 augustus 1914[2][3] Königlich Bayerisches 22. Infanterie-Regiment „Fürst Wilhelm von Hohenzollern“[3][5] 2 augustus 1914 - 1916[2] Königlich Bayerisches 2. Fußartillerie-Regiment[2] Maart 1916 - 1917[3][5] 6. Ersatz-MG-Kie/II. Armee Korps[2] 1917 - 1 maart[5]/april 1919[3] SA-Sturm Frankenthal 28 augustus 1928 - 1929[2][3] SA-Sturm Ludwigshafen[3] 1929 - 29 juli 1930[2] SS-Sturm 147 30 augustus 1930[2][5] - 27 november 1930[3]/ 15 februari 1931[2]
Bevel	SS-Sturm 147[2] 27 november 1930[5] - 30 januari 1931[4] II./10.SS-Standarte 15 februari 1931 - 7 november 1931[2][3][5] 10.SS-Standarte 21 december 1931 - 3 april 1933[4][2][3][6] SS-Flüchtlingslagers Malcesine am Gardasee 18[7] september 1932 - 14[7]/15 februari 1933[2][3][5] Standarte "J" 26 oktober 1932 - 14 februari 1933[7] SS-Wachverbände (later SS-Totenkopfverbände) 1 april 1935 - 15 november 1939[8] Concentratiekamp Dachau 9 maart 1933[2]/ 26 juni 1933[9] - 20 juni 1934[2][3]/ 4 juli 1934[9] Inspekteur der Konzentrationslager 4 juli 1934[3][10] - 15 november 1939[3] 3. SS-Panzer-Division Totenkopf 1 november 1939 - 7 juli 1941 HöSSPF Ost/Armee Oberkommando 8 u. 10 10 september 1939[11] - 1 oktober 1939[2][3][12] 3. SS-Panzer-Division Totenkopf 19 september 1941[11] - 25[11]/26 februari 1943[2]
Slagen/oorlogen	Eerste Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog Poolse Veldtocht Slag om Frankrijk Operatie Barbarossa Derde Slag om Charkov Zak van Demjansk
Onderscheidingen	Zie onderscheidingen
Ander werk	Parlementslid in de Rijksdag 29 maart 1936[2][3][11] - 26 februari 1943[11][2][3]
Portaal    Tweede Wereldoorlog

Biografie

Eicke werd geboren in Hudingen (Hampont) in Lotharingen (nu Frankrijk), dat toen nog Duits gebied was. Hij kwam uit een gezin van elf kinderen.^[2][5] Hij deed dienst in het Beiers leger van 1909 tot het eind van de Eerste Wereldoorlog. Daarna werd hij politieagent. In 1928 werd hij lid van de NSDAP en sloot hij zich aan bij de SA, die in die tijd werd aangevoerd door Ernst Röhm. In 1930 verruilde Eicke de SA voor de SS. Hij kon goed opschieten met het hoofd van de SS, Heinrich Himmler en ondanks zijn soms wat lastige persoonlijkheid klom hij snel op in de SS. In juni 1933 werd Eicke commandant van het eerste concentratiekamp Dachau en kreeg de rang van Oberführer. Zijn persoonlijke motto was: tolerantie is een teken van zwakheid. Zijn brute manier van bevelen in Dachau stond spoedig model voor andere kampbestuurders. Dat hield onder andere in het martelen van gevangenen en de aanmoediging van het barbaarse gedrag van de doodshoofdtroepen.

Dachau

Hij werd op 26 juni 1933 commandant van het concentratiekamp Dachau. Op 1 oktober 1933 werden de door Eicke opgestelde beleidsvoorschriften voor de behandeling van gevangenen in alle Duitse gevangenenkampen van kracht. Hij was ook verantwoordelijk voor de oprichting van de SS-Totenkopfverbände in oktober 1934. Himmler had veel waardering voor Eickes handelen en benoemde hem eind 1934 tot Inspecteur der Concentratiekampen en commandant van de SS-Totenkopfverbände, die werden gevormd uit de voormalige, reguliere SS-concentratiekampbewakers.

Tijdens de afrekening van Hitler met de SA tijdens de Nacht van de Lange Messen in juni 1934 was Eicke de leider van de groep SS'ers die SA-leider Ernst Röhm executeerde.

Eickes SS-Totenkopf-eenheden werden vanaf 1939 ook ingezet aan het front. Daartoe werden deze eenheden door Himmler opgenomen in de Waffen-SS onder de naam SS-Division Totenkopf.

Eicke werd op 26 februari 1943 in zijn verkenningsvliegtuig neergehaald door Russisch vuur. Hij stortte neer in een kale steppe, nabij het Oekraïense Orilka, bij Charkov, alwaar hij overleed. Een gevechtsgroep van zijn 3e SS-Division Totenkopf haalde zijn lichaam samen met dat van de piloot Oberfeldwebel Michael Werner en SS-Hauptsturmführer Friedrich achter de vijandelijke linies weg. Vrij snel na zijn dood kreeg het Totenkopf Panzerregiment toestemming om een rouwband te dragen met daarop de naam van Eicke.

Militaire loopbaan

Eicke bekleedde verschillende rangen in zowel de Allgemeine-SS als Waffen-SS. De volgende tabel laat zien dat de bevorderingen niet synchroon liepen.

Datum	Beiers leger	Politie	Sturmabteilung	Allgemeine-SS	Waffen-SS
23 oktober 1909	Zweijährig-Freiwilliger[2]	—	—	—	—
1 oktober 1913[2][4]	Zahlmeisteraspirant	—	—	—	—
1 maart 1919[5]	Unterzahlmeister	—	—	—	—
1 maart 1919[4]	Zahlmeister[2]	—	—	—	—
December 1919[2][5]	—	Polizeipraktikant	—	—	—
Juni 1920/1921[2]	—	Offiziersanwärter[5]	—	—	—
Herfst 1921[2]	—	Kriminalhilfsbeamter	—	—	—
1921[2][3][1]	—	Polizeihilfsmeister	—	—	—
28 augustus 1928[2][3][1]	—	—	SA-Truppführer	—	—
29 juli 1930[2][3][5][1]	—	—	—	SS-Mann	—
20 augustus 1930[2][3][5][1]	—	—	—	SS-Truppführer	—
27 november 1930[2][3][5][13][1]	—	—	—	SS-Sturmführer	—
15 februari 1931[1] (met ingang vanaf 30 januari 1931[2][3][5][13][1]	—	—	—	SS-Sturmbannführer	—
15 november 1931[3][5][13][1]	—	—	—	SS-Standartenführer	—
21 oktober 1932[2][2][3][9][13][1]	—	—	—	SS-Oberführer	—
3 april 1933[3][4](gedegradeerd)[1]	—	—	—	SS-Mann	—
26 juni 1933[2][3][9][1] (met Patent van 21 oktober 1933[1])	—	—	—	SS-Oberführer	—
30 januari 1934[2][3][9][13][1]	—	—	—	SS-Brigadeführer	—
11 juli 1934[2][3][10][13][14][1]	—	—	—	SS-Gruppenführer	—
14 november 1939[3][1]	—	—	—	—	Generalleutnant in de Waffen-SS
20 april 1942[2][3][10][15][1]	—	—	—	SS-Obergruppenführer	Generaal in de Waffen-SS

Lidmaatschapsnummers

• NSDAP-nr.: 114 901^[13] (lid geworden 1 december 1928^[2][3][5][1])
• SS-nr.: 2921^[13] (lid geworden 29 juli 1930^[2][3][1])

Onderscheidingen

Selectie:

• Ridderkruis van het IJzeren Kruis op 26 december 1941 als SS-Gruppenführer en Generalleutnant in de Waffen-SS en Commandant van de SS-Division "Totenkopf"^{[3][10][16][17]}
• Ridderkruis van het IJzeren Kruis met Eikenloof (nr.88) op 20 april 1942 als SS-Obergruppenführer en Generaal in de Waffen-SS en Commandant van de SS-"Totenkopf" Division/X.Armee-Korps/16.Armee/Heeresgruppe Nord^[3][10][18]
• IJzeren Kruis 1914, 2e Klasse^{[3][5][14][17]}
• IJzeren Kruis 1939, 1e Klasse (31 mei 1940^[3][19][17])
• Herhalingsgesp bij IJzeren Kruis 1939, 2e Klasse (26 mei 1940^{[3][19][20][17]})
• Gewondeninsigne 1939 in zilver^[15][19] in 1941^[3] in 1941^[17]
• Gouden Ereteken van de NSDAP^[14] op 30 januari 1939^[3] - 30 januari 1940^[19]
• SS-Ehrenring^[13][14] op 1 december 1937^[21]
• Erekruis voor Frontstrijders in de Wereldoorlog^[3][14] in 1934^[21]
• Medaille Winterschlacht im Osten 1941/42 in 1942^[3][17]
• Orde van Militaire Verdienste (Beieren), 2e Klasse^[5][22]
• Kruis voor Militaire Verdienste (Brunswijk)^[5] aan Lint voor "Kämpfer"^[21]
• Ehrendegen des Reichsführers-SS^[13] op 1 december 1937^[21]
• Hij werd eenmaal genoemd in het Wehrmachtsbericht. Dat gebeurde op:
• 21 oktober 1942^[3][23]

Bronnen, noten en/of referenties

• (fr) Tixier, Thierry (2019). Allgemeine SS - Polizei - Waffen SS Volume 3, SS OGRUF (Geen paginavermelding). ISBN 978-1-326-84038-9. Geraadpleegd op 26 november 2021.
• (de) Klee, Ernst (2003). Das Personenlexikon zum Dritten Reich. Fischer-Taschenbuch-Verlag, Frankfurt am Main, pp. 130. Geraadpleegd op 26 november 2021.
• (de) SS Officers List; SS-Standartenführer to SS-Oberstgruppenführer. Schiffer Publishing Ltd, Verenigde Staten (2000), pp. 9. ISBN 0-7643-1061-5. Geraadpleegd op 26 november 2021.
• (de) Die Wehrmachtberichte 1939-1945; Band 2 1.Januar 1942 bis 1.Dezember 1943. Gesellschaft für und Bildung mbH, Köln (1989), pp. 327. ISBN 3-89340-004-4. Geraadpleegd op 26 november 2021.
• (en) Yerger, Mark C. (1997). Waffen-SS Commanders; The Army, Corps and Divisional Leaders of a Legend Augsberger to Kreutz. Schiffer Military History, Atglen, PA, 153, 154, 155, 157. ISBN 0-7643-0356-2. Geraadpleegd op 28 november 2021.
• (en) Yerger, Mark C. (1997). Allgemeine-SS; The Commands, Units and Leaders, of the General SS. Schiffer Military History, Atglen, PA, 43, 174. ISBN 0-7643-0145-4. Geraadpleegd op 28 november 2021.
• (en) Miller, Michael D., Andreas Schulz, Ken McCanliss (2006). Leaders of the SS & German Police Volume 1. R. James Bender Publishing, San Jose, 287, 288, 289, 292, 293, 295, 296. ISBN 978-93-297-0037-2. Geraadpleegd op 24 mei 2022.

---

1. Miller 2006, p.287.
2. (de) Rheinland-Pfälzische Personendatenbank: Eicke, Theodor / 1892-1943. Geraadpleegd op 28 november 2021.
3. Tixier 2019, p.SS OGRUF EICKE.
4. Miller 2006, p.288.
5. Yerger 1997, p.153.
6. Yerger 1997, p.174.
7. Miller 2006, p.289.
8. Miller 2006, p.292.
9. Yerger 1997, p.154.
10. Yerger 1997, p.155.
11. Miller 2006, p.293.
12. Yerger 1997, p.43.
13. (de) Dienstaltersliste der Schutzstaffel der NSDAP van 01.12.1937. p.10-11. Gezien op 19 dec. 2015.
14. SS Officers List 2000, p.9.
15. Ailsby 1997 p.40.
16. Fellgiebel 2000 p.171.
17. Miller 2006, p.295.
18. Fellgiebel 2000 p.59.
19. Yerger 1997, p.157.
20. Thomas p.149.
21. Miller 2006, p.296.
22. Eicke was een Unterzahlmeister, assistent-betaalmeester in de Eerste Wereldoorlog; het is in die klasse gewoon voor zijn rang, maar bronnen geven een slechte vertaling zoals "Bayerische MVK 2.kl (WW I)"
23. Die Wehrmachtberichte 1939-1945; Band 2 1989, p.327.

Mediabestanden

Zie de categorie Theodor Eicke van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.