Syndroom van Horner

Het syndroom van Horner of ook syndroom van Claude Bernard is een neurologisch syndroom dat zich uit door uitval van de orthosympathische innervatie van het gelaat, meestal langs één kant. De opvallendste symptomen kunnen worden waargenomen ter hoogte van het oog en zijn:

• miose (kleine pupil, door overheersing parasympathische innervatie verzorgd door de N. oculomotorius)
• ptose (afhangen bovenste ooglid, verslapping van de spier van Müller (ook wel musculus tarsalis)

Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.

Syndroom van Horner
Syndroom van Horner aan het linkeroog (op de afbeelding rechts)
Coderingen
ICD-10 ICD-9	G90.2 337.9
OMIM	143000
DiseasesDB	6014
MedlinePlus	000708
eMedicine	med/1029 oph/336
MeSH	D006732
Portaal    Geneeskunde

Een ptose en miose aan dezelfde kant (ipsilateraal) heet het syndroom van Horner.

Daarnaast kan ipsilaterale anhidrose (geen zweetsecretie) van het gelaat optreden.

Er is sprake van een geringe ptose omdat hier alleen de m. tarsalis is aangedaan en niet de musculus levator palpebrae (geïnnerveerd door de nervus oculomotorius).

Schijnbare enoftalmie

Door zwakte van de spieren van de oogleden lijkt er soms enoftalmie te zijn (het terugzakken van de oogbol in de oogkas, een 'ingevallen oog'). Dit is echter niet werkelijk het geval - of er is een andere, bijkomende oorzaak.

Voorkomen

Het syndroom van Horner kan bij een groot aantal aandoeningen voorkomen, waaronder:

• Een ernstige episode van clusterhoofdpijn
• Afsluiting of verwijding van een van de halsslagaders
• Neurofibromatose type I (de ziekte van Recklinghausen)
• Schildklier- of longcarcinoom, meestal in de longtop. Zie pancoasttumor Ook zijn er gevallen bekend bij Langerhans Cel Histiocytose van de longen.
• Afwijkingen aan een sinus cavernosus
• Syringomyelie
• Multiple Sclerose (MS)
• Syndroom van Kawasaki
• Aangeboren heterochromie
• Glomustumor in het middenoor (tumor glomeris jugularis/tumor glomeris tympanici)
• Het kan ook optreden na een blokkade van het ganglion stellatum.
• Bij volledige uitval van de gehele plexus brachialis, zoals bij Obstetrisch Plexus Brachialis Letsel^[1]
• Syndroom van Wallenberg
• Syndroom van Ehlers-Danlos^[2]

Bronnen, noten en/of referenties

1. Meihuizen-De Regt, M. J., de Moor, Mulders (2009). Kinderrevalidatie. van Gorcum, p. 491. ISBN 978 90 232 3799 0.
2. Asanad, Samuel, e.a., Ehlers-Danlos syndromes and their manifestations in the visual system.