Stefanus III van Beieren

Stefanus III van Beieren bijgenaamd de Prachtige of de Kwibus (circa 1337 – Niederschönenfeld, 25 september 1413) was van 1375 tot 1392 medehertog van Neder-Beieren en na de verdeling van dit hertogdom van 1392 tot aan zijn dood hertog van Beieren-Ingolstadt. Hij behoorde tot het huis Wittelsbach.

Stefanus III van Beieren
1337-1413
Hertog van Neder-Beieren Samen met Frederik (1375-1392) en Johan II (1375-1392)
Periode	1375-1392
Voorganger	Stefanus II
Opvolger	Verdeling van Neder-Beieren
Hertog van Beieren-Ingolstadt
Periode	1392-1413
Voorganger	Nieuwe functie
Opvolger	Lodewijk VII
Vader	Stefanus II van Beieren
Moeder	Elisabeth van Sicilië

Levensloop

Stefanus III was de oudste zoon van hertog Stefanus II van Neder-Beieren en Elisabeth van Sicilië, dochter van koning Frederik II van Sicilië.

In 1368 vocht Stefanus aan de zijde van zijn schoonvader heer Bernabò Visconti van Milaan tegen de Anti-Milanese Liga van paus Urbanus IV en keizer Karel IV. Van 1371 tot 1372 ondernam hij een kruistocht naar Pruisen, om de Duitse Orde te steunen in de oorlog tegen het heidense grootvorstendom Litouwen. In de nasleep van de verzoening van het huis Luxemburg met het huis Wittelsbach werd hij in 1374 samen met zijn jongere broer Frederik benoemd tot rijkslandvoogd in Opper-Zwaben en de Elzas. Bovendien plande Stefanus een bedevaart naar Palestina, maar daar moest hij van afzien toen zijn vader in 1375 stierf.

Na de dood van zijn vader werd Stefanus III samen met zijn broers Frederik en Johan II hertog van Neder-Beieren. Ook erfden de drie broers in 1379 na de dood van hun oom Otto V het hertogdom Opper-Beieren. Stefanus III, die wegens zijn hofhouding vol pracht en praal als bijnaam de Kwibus had, bleef zich na zijn troonsbestijging verder engageren in Italië en de Elzas. Van 1387 tot 1389 voerde hij samen met zijn broers de Stedenoorlog tegen de Zwabische Stadsbond en de aartsbisschop van Salzburg.

Op 13 november 1392 beslisten Stefanus III en zijn broers om hun bezittingen onderling te verdelen: Frederik behield het hertogdom Beieren-Ingolstadt, terwijl Johan II het hertogdom Beieren-München en Frederik het hertogdom Beieren-Landshut kreeg. Omdat Stefanus III zich bedrogen voelde met de gebieden die had gekregen, kwam het in 1394 en 1395 tot de Eerste Beierse Huisoorlog die werd uitgevochten tussen Stefanus en zijn broer Johan. Op kerstavond 1394 overviel Stefanus' oudste zoon Lodewijk VII de stad Freising, bedreigde hij de stad Pfaffenhofen en plunderde hij op driekoningen 1395 de stad Neustadt an der Donau. Als tegenreactie vielen Johan en zijn zonen de steden Aichach en Friedberg aan en verwoestten ze de burcht van Markt Schwaben. Na het einde van de vijandelijkheden kwamen Stefanus III en Johan II in september 1395 overeen om de hertogdommen Beieren-München en Beieren-Ingolstadt gezamenlijk te regeren.

Stefanus III en zijn zoon Lodewijk werden steeds grotere tegenstanders van Rooms-Duitse koning Wenceslaus en steunden vanaf 1399 Ruprecht III van de Palts, die na de afzetting van Wenceslaus in 1400 tot Rooms-Duits koning werd verkozen. Ook ondersteunde Stefanus II de opstand van de gilden van München tegen zijn neven Ernst en Willem III, die echter in 1403 kon neergeslagen worden. Zijn laatste grote politieke actie was in 1410 een mislukte veldtocht om het graafschap Tirol te heroveren. Beierse invallen via het Unterinntal bleven namelijk zonder blijvende gevolgen.

In september 1413 stierf Stefanus in het klooster van Niederschönenfeld, waar hij ook werd bijgezet. Rond 1430 liet zijn zoon Lodewijk VII zijn lichaam overbrengen naar het nieuw gebouwde Onze-Lieve-Vrouwkerk in Ingolstadt.

Huwelijken en nakomelingen

Op 13 oktober 1367 huwde Stefanus met Taddea Visconti (1350-1381), dochter van heer van Milaan Bernabò Visconti. Ze kregen twee kinderen:

• Lodewijk VII (1368-1447), hertog van Beieren-Ingolstadt
• Isabella (1371-1435), huwde in 1385 met koning Karel VI van Frankrijk

Op 17 januari 1401 huwde hij in Keulen met zijn tweede echtgenote Elisabeth van Kleef (1378-1439), dochter van graaf Adolf I van Kleef. Dit huwelijk bleef kinderloos.

Stefanus III had ook nog een buitenechtelijke zoon Johann von Moosburg (overleden in 1409), die bisschop van Regensburg was.

Kwartierstaat

Lodewijk II van Beieren (1229-1294)

Mathilde van Habsburg (1253-1304)

Bolko I van Schweidnitz (ca. 1253-1301)

Beatrix van Brandenburg (ca. 1270-voor 1316)

Peter III van Aragón (1239–1285)

Constance van Sicilië (1249-1302)

Karel II van Napels (1254-1309)

Maria van Hongarije (1257-1323)

Lodewijk de Beier (1282-1347)

Beatrix van Silezië (ca. 1290-1322)

Frederik II van Sicilië (1272-1337)

Eleonora van Anjou (1289-1341)

Stefanus II van Beieren (1319-1375)

Elisabeth van Sicilië (1310-1349)

Stefanus III van Beieren (ca. 1337-1413)

Agnes van Beieren (ca. 1337-1413)

Frederik van Beieren (ca. 1338)

Johan II van Beieren (ca. 1341-1397)

Bronnen, noten en/of referenties

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Stephan III. (Bayern) op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.