Station Sint-Niklaas

Station Sint-Niklaas is een spoorwegstation in de stad Sint-Niklaas. Het is het knooppunt van twee spoorlijnen, spoorlijn 54 naar Mechelen, en spoorlijn 59 naar Antwerpen en Gent. Vroeger was het station tevens het eindpunt van spoorlijn 56 naar Grembergen. Deze lijn is opgebroken.

Opening	3 november 1844
Sluiting	1 februari 1970 (voor goederen)
Telegrafische code	FSN
Lijn(en)	54 - 56 - 59
Reizigerstellingen[1]   •  Weekdag   •  Zaterdag   •  Zondag	(2022) 7.065 4.655 3.756
Beheerder	NMBS
Architectuur
Type	Doorgangsstation
Constructie	Talud
Aantal sporen	6
Aantal perronsporen	6
Aantal perrons	3
Roltrappen	3
Liften	3
S-Net
Lijn Richting	Volgend station
S 34 Dendermonde	Belsele
S 34 Antwerpen-Centraal	Nieuwkerken-Waas
S 53 Antwerpen-Centraal	Nieuwkerken-Waas
S 53 Gent-Sint-Pieters	Belsele
Ligging
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Oost-Vlaanderen
Gemeente	Sint-Niklaas
Coördinaten	51° 10′ NB, 4° 9′ OL
Externe link	Stationsinformatie NMBS
Portaal    Openbaar vervoer

Met bijna 8.000 reizigers op een weekdag, staat het station in 2023 op de 18e plaats van drukste spoorwegstations van België.

Geschiedenis

Begin en eerste station

Op 6 november 1844 werd de eerste verbinding aangelegd tussen station Vlaams Hoofd op de linkeroever van de Schelde en station Sint-Niklaas in enkelspoor. Drie jaar later werd de lijn verlengd in de andere richting naar het station Gent-Waas. Deze spoorlijn, lijn 59, had tot 1897 in plaats van normaalspoor een spoorbreedte van 1151 mm. In 1870 werd spoorlijn 54 geopend en verbond toen Mechelen met Terneuzen via de stad. Het oorspronkelijke stationsgebouw werd in de 19de eeuw gebouwd, met ervoor het Stationsplein. Het gebouw bevond zich toen aan de westelijke kant van het plein. Door de komst van de spoorlijnen en het station werd een nieuwe wijk gebouwd, de stationswijk. De Stationsstraat is de belangrijkste straat van die wijk en verbond het stationsgebouw rechtstreeks met de Grote Markt.

Op 1 januari 1907 kreeg het station een verbinding met spoorlijn 56. Hiervoor was Sint-Niklaas-West de eindhalte van deze lijn. Op 2 juni 1957 werd het reizigersverkeer op deze lijn stopgezet. Zeven jaar later sloot de lijn volledig door het wegvallen van goederenverkeer naar Waasmunster.

Tweede station

In 1972 werd het oude station afgebroken, er werd een nieuw stationsgebouw opgetrokken naar plannen van architecten Ludwig Van Wilder en Omer De Grootte. Het nieuwe station werd oostelijker geplaatst en de sporen werden verhoogd om de vele spoorwegovergangen op te heffen. Dit betekende dat er in het centrum van de stad een treinviaduct moest worden aangelegd. Deze werken werden ongeveer tegelijk uitgevoerd met de elektrificatie en de verdubbeling van spoorlijn 59, die eind jaren 70 volledig afgerond was. In 1970 werd ook de Kennedytunnel geopend waardoor Antwerpen voor het eerst bereikt werd zonder overstap op een veerboot. Voor de eerste rechtstreekse trein tussen Antwerpen en Gent was het wachten tot het viaduct klaar was in 1973. Tot dat moment hadden de treinen vanuit Gent hun eindhalte in Sint-Niklaas-West.^[2]

In 1975 werd het tracé naar Hulst voor goederenverkeer buiten gebruik gesteld, nadat het al twintig jaar niet meer gebruikt werd voor reizigersverkeer. Tien jaar later werd het resterende deel van de spoorlijn geëlektrificeerd.

In de hal werd een gekleurd venster geplaatst van kunstenaar Harold Van de Perre, uitgevoerd door glazenier Albert Mestdagh.

Renovaties

Het station werd van 2001 tot 2004 ingrijpend gerenoveerd, met behoud van oudere stijlelementen uit de jaren 70. Het gebouw kreeg een volledige nieuwe, glazen gevel ter hoogte van de lokettenzaal en ook het interieur werd vernieuwd.^[3]

In het kader van vernieuwingsoperatie "Anno 2012" werden de perrons van het station in 2014 gemoderniseerd en verhoogd tot de Europese norm van 760 mm. Vroeger waren de overkappingen in dezelfde stijl als de overkappingen van Lokeren en Gent-Dampoort, na de renovatie lijken ze eerder op die van Brugge. Ook werd er een nieuwe reizigerstunnel gebouwd die de nieuwe liften van de perrons bedient.

Faciliteiten

Het station heeft 6 sporen, namelijk A, 1, 2, 3, 4 en 5. Spoor A is een kopspoor en wordt voornamelijk gebruikt voor de treindienst naar Mechelen en Leuven. Alle sporen zijn toegankelijk voor rolstoelen met een lift. Deze bevinden zich in de westelijke gang, die enkel uitgeeft aan de zijde van het lokettenhal en ook trappen heeft. De oostelijke gang heeft trappen en roltrappen en geeft uit aan beide zijden van het station.

In het station is een buffet aanwezig. Er zijn gratis fietsenstallingen aan de voor- en achterzijde. Deze zijn in 2017 vernieuwd en uitgebreid. De stalling aan de achterzijde kreeg het jaar erna een overkapping.^[4][5]

Navervoer is mogelijk via bus en taxi. Deze bevinden zich voornamelijk op het Stationsplein. Aan de achterkant van het station zijn eveneens bushaltes. Ook is er een parkeergarage die verbonden is met spoor A en het stationsplein door een voetgangersbrug.

Treindienst

Serie	Treinsoort	Route	Bijzonderheden
IC 02	Intercity (NMBS)	Oostende – Gent-Sint-Pieters – Sint-Niklaas – Antwerpen-Centraal
IC 04	Intercity (NMBS)	Antwerpen-Centraal – Sint-Niklaas – Gent-Sint-Pieters – Kortrijk – Poperinge
IC 26	Intercity (NMBS)	Kortrijk – Doornik – Brussel-Zuid – Sint-Niklaas	Rijdt alleen op werkdagen, laatste rit stopt bijkomend in elk station tussen Jette en Dendermonde.
IC 28	Intercity (NMBS)	Antwerpen-Centraal – Sint-Niklaas – Gent-Sint-Pieters – Lichtervelde – De Panne	Rijdt alleen op werkdagen.
L 2750	L-trein (NMBS)	Leuven – Mechelen – Sint-Niklaas	Rijdt in het weekend enkel tussen Mechelen en Sint-Niklaas.
S 34	S-trein Antwerpen (NMBS)	[ Dendermonde – ] Lokeren – Sint-Niklaas – Antwerpen-Centraal	Rijdt 1×/u tussen Antwerpen - Sint-Niklaas. Rijdt in de spits verder naar Dendermonde. Rijdt alleen op werkdagen.
S 53	S-trein Gent (NMBS)	Ronse – Oudenaarde – Gent-Sint-Pieters – Gent-Dampoort – Lokeren – Sint-Niklaas – Antwerpen-Centraal	In het weekend wordt lijn S53 verlengd tot Antwerpen-Centraal, en vervangt daarmee lijn S34 van het Antwerpse S-netwerk.
P 7010/8010	Piekuurtrein (NMBS)	[ Gent-Sint-Pieters – ] / [ Sint-Niklaas – Gent-Dampoort – ] Brussel-Zuid – Schaarbeek	Rijdt alleen op werkdagen. Een trein vanaf Sint-Niklaas.
P 7090/8090	Piekuurtrein (NMBS)	[ Sint-Niklaas – ] / [ Dendermonde – ] Mechelen – Leuven	Rijdt alleen op werkdagen. Een trein van Dendermonde naar Gent-Sint-Pieters.
P 7290/8290	Piekuurtrein (NMBS)	Sint-Niklaas – Antwerpen-Centraal	Rijdt alleen op werkdagen.
P 7390/8390	Piekuurtrein (NMBS)	[ Sint-Niklaas – ] / [ Dendermonde – ] Mechelen – Leuven	Rijdt alleen op werkdagen.
ICT 6705	Toeristentrein (NMBS)	Antwerpen-Centraal – Sint-Niklaas – Gent-Sint-Pieters – Brugge – Blankenberge	Rijdt in juli en augustus.

Reizigerstellingen

De grafiek en tabel geven het gemiddeld aantal instappende reizigers weer op een week-, zater- en zondag.^[6]

Tabel: aantal instappende reizigers station Sint-Niklaas
	Weekdag	Zaterdag	Zondag
1977	4 717	1 236	1 704
1978	4 692	1 366	1 313
1979	4 808	1 263	1 431
1980	6 011	1 699	1 525
1981	5 785	1 598	1 977
1982	5 742	1 614	1 814
1983	5 766	1 504	1 641
1984	5 490	1 371	1 418
1985	6 142	2 055	2 081
1986	5 678	1 861	1 588
1987	5 722	1 921	1 954
1988	6 204	2 316	2 529
1989	6 059	1 860	2 066
1990	5 909	2 383	1 947
1991	6 662	2 242	2 267
1992	6 573	2 377	2 157
1993	6 281	2 212	2 059
1994	7 293	2 504	3 006
1995	6 468	2 208	2 296
1996	6 926	2 272	2 408
1997	6 789	2 632	2 290
1998	6 453	2 619	2 366
1999	4 750	2 388	2 170
2000	5 922	2 846	2 377
2001	5 591	2 402	2 288
2002	6 334	2 816	3 140
2003	6 407	2 634	2 456
2004	5 769	2 482	2 335
2005	7 224	3 046	3 106
2006	6 617	2 870	2 502
2007	7 879	2 920	2 916
2008	-	-	-
2009	6 642	2 554	2 599
2010	-	-	-
2011	-	-	-
2012	7 122	3 531	3 626
2013	6 890	5 297	4 410
2014	7 259	3 641	3 704
2015	7 205	1 907	1 999
2016	6 954	2 311	2 586
2017	7 255	3 095	2 325
2018	8 008	3 207	2 652
2019	8 409	6 844	6 007
2020	4 907	1 974	1 849
2021	-	-	-
2022	7 065	4 655	3 756
2023	7 995	4 057	4 226
2024	8 192	3 010	2 969

Impact van de coronacrisis

Door de uitbraak van COVID-19 werd er in maart 2020 beslist een lockdown in te voeren. Deze impact is zichtbaar in een sterke daling van het aantal reizigers in 2020.