Loading AI tools
vlakke strook waar vliegtuigen kunnen opstijgen of landen Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Een startbaan is een vlakke, brede strook land op een vliegveld waarvan vliegtuigen gebruik kunnen maken bij het opstijgen of het landen.
Een startbaan is in principe hetzelfde als een landingsbaan. In veel talen is er geen onderscheid, zoals bij het Engelse runway. Sommige grote, drukke vliegvelden wijzen aparte banen aan voor starten of landen, maar meestal wordt dezelfde baan afwisselend gebruikt voor de ene of de andere manoeuvre. In zijn algemeenheid spreekt men van startbaan of kortweg baan, het woord landingsbaan wordt alleen gebruikt als de baan op dat moment voor landingen in gebruik is.
De lengte van de startbaan moet voldoende zijn om een volgeladen vliegtuig vanaf stilstand genoeg snelheid te kunnen laten maken om op te kunnen stijgen en bij het landen voldoende remweg te bieden. De breedte en het soort verharding, indien aanwezig, moeten geschikt zijn voor het type vliegtuig dat er gebruik van maakt.
De kleinste vliegvelden bestaan uit niet meer dan één (vaak onverharde) startbaan. Zo'n vliegveldje wordt wel landingsstrook of "vliegstrip" genoemd. Men vindt ze bijvoorbeeld op kleine eilanden of bij de afgelegen boerderijen (stations) in Australië.
Zijn vliegvelden (iets) groter, dan wordt de startbaan bereikt via het platform en een of meerdere taxibanen.
Op vliegvelden met meer dan één baan wordt gebruikgemaakt van de active runway of de in gebruik zijnde baan. Dit is de startbaan die op dat moment daadwerkelijk in gebruik is voor starts en landingen. Men start en landt bij voorkeur met tegenwind, dus het hangt af van de windrichting welke baan open dan wel actief is. Tegenwoordig spelen ook andere factoren een belangrijke rol, zoals geluidsoverlast voor bewoners, milieuaspecten enz.
Een gesloten baan kan eventueel geopend worden als een piloot met (technische) problemen de voorkeur heeft om een andere baan te gebruiken of als die andere baan beter geschikt is voor een noodlanding. Een langere baan is vanzelfsprekend een voordeel bij noodlandingen, maar ook het ontbreken van bebouwing in de aanvliegroute of in het verlengde van de baan zijn belangrijke aspecten.
Voor de kleinere moderne verkeersvliegtuigen is normaal gesproken een baan van 6000 voet (1829 meter) lang genoeg voor start of landing. Voor grotere toestellen zoals een Boeing 747, Boeing 757, Boeing 767 en de Airbus A310 tot Airbus A380 is een lengte gewenst van minimaal 8000 voet (2468 meter) op zeeniveau en langer voor hoger gelegen vliegvelden.
Op zeeniveau is een baan van zo'n 10 000 voet (of boven de 3000 meter) geschikt om elk type vliegtuig te ontvangen.
In de luchtvaartwereld worden de volgende termen gebruikt voor afstanden op een startbaan:
Startbanen kunnen een toplaag hebben van:
Een startbaan kent verschillende onderdelen:
Er bestaan drie soorten banen:
De eerste startbaan met kunstlicht werd in 1930 aangelegd bij het Cleveland Municipal Airport (tegenwoordig bekend als: Cleveland Hopkins International Airport) in Cleveland, Ohio.
Baanverlichting wordt gebruikt om landingen tijdens de avond en nacht mogelijk te maken. De lampen geven de contouren aan van de baan. Een landingsbaan kan enkele of alle van de navolgende types verlichting hebben:[1]
De correcte werking van de verlichting, het aansturen van de diverse richtingaangevende verlichting enz. is de verantwoordelijkheid van de verkeerstoren. Naast de genoemde verlichting hebben vliegvelden vaak ook nog verkeerslichten die specifiek bedoeld zijn voor auto's en andere voertuigen die op het vliegveld rondrijden. Dergelijke gebruikers hebben deels eigen wegen over het terrein (soms enkel bestaande uit belijning op het platform), maar moeten natuurlijk ook vaak taxi- en zelfs startbanen oversteken.
Om bij de communicatie tussen de piloten en de luchtverkeersleiding vergissingen uit te sluiten, heeft elke startbaan twee aanduidingen: een voor elke richting waarin de baan gebruikt kan worden. Op het begin van de startbaan staat groot de aanduiding voor die richting. Een aanduiding bestaat uit twee cijfers, de honderdtallen en tientallen van de koers waarin de baan gebruikt wordt (eventueel aangevuld met een letter).
Een startbaan die van oost naar west loopt zal bij aanvliegen (op koers 270°) vanuit het oosten gezien de aanduiding 27 hebben en vanuit het westen gezien (aanvliegend op koers 090°) de aanduiding 09. Bij grotere vliegvelden liggen vaak twee of meer parallelle banen. De linker krijgt dan het achtervoegsel L ("left"), de rechter het achtervoegsel R ("right"), gezien in de richting waarin een opstijgend of landend vliegtuig beweegt. Een eventuele derde baan krijgt het achtervoegsel C ("center"). Vier parallelle banen krijgen paarsgewijs een nummer met de aanduiding Left en Right, bijvoorbeeld 18L, 18R, 19L, 19R.
Het magnetische noorden heeft op aarde geen vaste richting, maar verplaatst zich in de loop der jaren zeer langzaam. Een gevolg kan zijn dat de nummering van een baan na verloop van tijd aangepast moet worden. Zo had baan "01/19" van Brussels Airport vroeger de aanduiding "02/20".
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
