Sint-Augustinuskerk (Nijmegen)

De Sint-Augustinuskerk was een kerkgebouw aan de Augustijnenstraat in het centrum van Nijmegen. De kerk was eerst van de orde der augustijnen, en later van de karmelieten.

Het schip van de Augustinuskerk, archief RCE

De restanten zijn volledig afgebroken nadat het kerkgebouw tijdens de Tweede Wereldoorlog grotendeels was verwoest.

Geschiedenis

Op de plek waar later de Augustijnenstraat is gekomen liep voordien een kleinere "gas", genaamd het Kerkengasje.^[1] De augustijnen hadden op deze plaats sinds 1674 een kleine kerk, die werd gebruikt als schuilkerk. In 1833 werd deze kerk verbouwd, maar deze bleef te klein en bovendien slecht bereikbaar. De gemeente kocht de kerk en pastorie in 1883 op voor 75.000 gulden, waarna er werd besloten om een nieuwe kerk te bouwen.^[2] In dezelfde tijd is ook de Augustijnenstraat zelf aangelegd, zodat er genoeg ruimte zou zijn voor de kerk.

Op 11 maart 1884 bood de architect Pierre Cuypers hiervoor zijn plan aan.^[3] De eerste steen voor de Sint-Augustinus werd gelegd op 28 augustus, de gedenkdag van de heilige Augustinus van Hippo. Bouwpastoor was H. Evers. De voltooide kerk werd op 2 mei 1886 ingewijd door bisschop Adrianus Godschalk.^[4][5]

In 1936 ging de kerk over naar de karmelieten. Inmiddels was de financiële situatie van de kerk verslechterd, doordat de Nijmeegse Benedenstad minder welvarend was geworden; het economische zwaartepunt lag nu veel meer in de Bovenstad.^[6]

De Sint-Augustinuskerk raakte – net als veel andere gebouwen – zwaar beschadigd bij het bombardement op de Nijmeegse binnenstad van 22 februari 1944. Onder meer de gehele torenspits en het complete dak waren na het bombardement verdwenen. Het schip van de kerk stond nog wel deels overeind. In 1947 zijn alle overblijfselen van de kerk echter geruimd, onder meer vanwege het gevaar voor instorting. Daarnaast wilde men op deze plek in Nijmegen geen gebedshuizen meer, de Augustijnenstraat moest in plaats daarvan helemaal als een winkelstraat gaan fungeren.

Vervangende kerk

Aan de herbouwde Doddendaal (waar tot het bombardement de Sint-Franciscuskerk had gestaan) werd in 1950-1951 een nieuwe karmelietenkerk gebouwd, ter vervanging van de Sint-Augustinuskerk. Deze nieuwe kerk is echter maar tot 1978 in gebruik geweest, en het gebouw is inmiddels weer gesloopt.^[7]