Pretzel

Een pretzel of zoute krakeling is een broodje of zoutje. Het deeg met grove zoutkorrels erop wordt gewoonlijk in de vorm van een knoop gebakken. Pretzels bestaan in verschillende soorten en maten, zacht of hard, groot of klein.

Diverse soorten pretzels

De bakker, Job Berckheyde, 1681

De nieuwjaar-pretzell voor de pastoor, 1884

Een zachte pretzel

Oorspronkelijk komen de pretzels uit Europa waar ze Brezel (Duits) of Kringlor (Zweeds) heten. In sommige steden in de Verenigde Staten kun je grote pretzels in kraampjes op straat kopen.

In Nederland en Vlaanderen worden kleine pretzels of de rechte variant, de zoute stokjes, meestal als zoutjes gegeten.

Het woord pretzel is een (vooral Engelstalige) verbastering van Brez’l, een kleine Brezen. De Brezen is eigenlijk een brood dat men in de meeste bakkerijen kan kopen en veelal als middagmaal gegeten wordt, eventueel met bier. Normale Brezen hebben diameters tussen 20 en 30 cm, en er bestaan ook grotere. Brezel of Brezen komt oorspronkelijk van het Latijnse "Bracchium", dat "(Voor)Arm" betekent. De vorm van de pretzel lijkt wel wat op gekruiste armen als iemand de armen "over elkaar doet".

Afbeeldingen

• 
  Pretzelkraam in Zürich, Zwitserland
• 
  Pretzelkraam in Salzburg, Oostenrijk
• 
  Pretzelkraam in Lviv, Oekraïne
• 
  Brezensoep
• 
  Lititz Springs Pretzel Company, Pennsylvania, jaren veertig, Library of Congress
• 
  Pretzel met kaas op een kerstmarkt in Colmar, Frankrijk
• 
  Nieuwjaars-pretzel van ca. 40 × 30 cm, Heilbronn
• 
  Pretzels als gewei op een rendier van een Cake pop (een soort lolly)
• 
  Vijf verschillende soorten partypretzels
• 
  Salzpretzel en een Laugenbrezel bij Spundekäs
• 

Vastentijd, carnaval en oktoberfest

Symbolische weergaven van de vastentijd op Het gevecht tussen Vasten en Vastenavond, Pieter Bruegel de Oude, 1559

Prezels spelen een rol tijdens vastentijd, carnaval en het oktoberfest.

• 
  Oberndorf
• 
  Hausach
• 
  Bochingen
• 
  Weingarten

Mediabestanden

Zie de categorie Pretzels van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.