Prestosuchidae

Prestosuchidae^[1] is een familie van uitgestorven reptielen met een grotendeels terrestrische levenswijze. Alle geslachten waren carnivoren en behoorden net als de krokodilachtigen tot de Crurotarsi. Kleinere leden werden zo'n 2,5 meter lang, maar de grotere geslachten waren toppredatoren die tot zeven meter lang konden worden.

Prestosuchidae Status: Uitgestorven, als fossiel bekend Fossiel voorkomen: Laat-Trias
Saurosuchus
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Reptilia (Reptielen) Onderklasse: Diapsida Infraklasse: Archosauromorpha Superorde: Archosauria Orde: Rauisuchia
Familie
Prestosuchidae Romer, 1996
Geslachten
Batrachotomus Cheirotherium (?) Karamuru Mandasuchus (?) Prestosuchus Saurosuchus Ticinosuchus (?) Yarasuchus (?)
Prestosuchus
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Prestosuchidae op Wikispecies
Portaal    Biologie Herpetologie

Een spoor van Cheirotherium-voetafdrukken.

Fossielen van deze groep zijn gevonden in Zuid-Amerika en Europa. Vondsten van andere dieren die mogelijk tot de Prestosuchidae behoren zijn ook in Zuid-Afrika en India gevonden. In Zuid-Afrika zijn de voetsporen van Cheirotherium (ook wel Chirotherium genoemd) gevonden. Soms worden deze aan Ticinosuchus of een andere prestosuchiër toegeschreven. Tot nu toe is Cheirotherium alleen van voetafdrukken bekend.

Vondst en naamgeving

Alan Charig stelde in 1957 voor het eerst de naam Prestosuchidae voor, voor een aantal geslachten die eerst over de Rauisuchidae en de Erythrosuchidae verspreid waren en om Prestosuchus een plaats te geven. Negen jaar later, in 1966 werd deze familie gemaakt door Romer en nam in deze nieuwe familie Prestosuchus, Procerosuchus (nu Rauisuchidae) en Mandasuchus op. Later is Procerosuchus verplaatst naar de Rauisuchidae, terwijl nieuwe leden als Batrachotomus en Saurosuchus werden toegevoegd. In 2000 werd het nieuw-ontdekte geslacht Karamuru binnen de Prestosuchidae geplaatst als zustertaxon van Saurosuchus.

Ticinosuchus een van de primitiefste prestosuchiërs. Ticinosuchus kan zelfs buiten de Prestosuchidae vallen.

Een nieuwe cladistische analyse van Brusatte et al. uit 2010 stelt de positie van Ticinosuchus, Mandasuchus en Yarasuchus binnen de Prestosuchidae in twijfel. In deze analyse worden Ticinosuchus en Mandasuchus als een basale zustertaxon van de Prestosuchidae-Rauisuchidae taxon neergezet, terwijl Yarasuchus in de Poposauroidea wordt ingedeeld.

Vaak wordt de Prestosuchidae samen met de Rauisuchidae (en soms Poposauridae) in één familie gestopt. Het is dan ook niet zeker of basale rauisuchomorfen, prestosuchiërs, rauisuchiërs en enkele quadrupedale poposauriërs als Poposaurus in één familie of superfamilie gestopt moeten worden. Deze zouden dan Rauisuchidae en Rauisuchia worden.

Anatomie en morfologie

Een Karamuru-schedel. Op deze afbeelding is goed te zien dat de schedel erg sterk was. De oogring is niet afgebeeld.

Batrachotomus, een Europese prestosuchiër.

Prestosuchiërs waren grote roofdieren die enigszins leken op een kruising van een krokodilachtige en een dinosauriër. De kop was groot en de kaken waren bezet met vele naar achteren gerichte tanden die varieerden in grootte en bedoeld waren om vlees van prooien af te scheuren. De kop kwam erg overeen met die van latere carnivore dinosauriërs, waardoor ze vervangen werden. Net als bij hedendaagse krokodilachtigen was de kop erg zwaar en het bot was erg sterk. Prestosuchiërs hadden een benen oogring ter bescherming.

De schedel was erg groot in vergelijking met het skelet. Het waren dieren die niet gebouwd waren om hard te rennen, maar zij konden misschien wel korte sprinten trekken, hoewel zij vaak ook gewoon in lagere snelheid de grote, langzame prooien, waarmee ze zich voedden, bij konden houden. Hun slanke lijf was misschien bedekt met osteodermen, zoals bij moderne krokodilachtigen, maar deze waren misschien kleiner.

Net als de meeste andere archosauriformen waren de prestosuchiërs vermoedelijk endothermisch (warmbloedig). Hierdoor konden zij zowel overdag als 's nachts actief zijn, hoewel de prestosuchiërs waarschijnlijk vooral diurnaal (dagactief) geweest zijn. Ook moesten zij om hun lichaamstemperatuur constant te houden meer eten dan koudbloedige dieren. De verwante krokodilachtigen hebben deze eigenschap later weer verloren, toen ze meer in het water gingen leven.

Fylogenie

Een goedbewaard skelet van Prestosuchus.

Net als Ticinosuchus vertoont Yarasuchus enkele primitieve kenmerken en is zijn positie binnen de Prestosuchidae onzeker.

De Prestosuchidae behoorde tot de Achosauria en daarbinnen tot de Crurotarsi. De precieze verwantschappen binnen deze groep zijn vrij onduidelijk omdat er vrij weinig basale vormen van elke groep, waaronder Aetosauria, Rauisuchia en Phytosauria zijn gevonden. Men denkt volgens de laatste analyses van Brusatte, Benton, Desojo and Langer uit 2010 dat de Prestosuchidae binnen de Rauisuchia geclassificeerd hoort. Volgens dit kladogram zou deze groep opgesplitst kunnen worden in twee superfamilies: de Rauisuchoidea en de Poposauroidea. Tot de Poposauroidea zouden de families Poposauridae, Shuvosauridae en Ctenosauriscidae gerekend moeten worden. Tot de Rauisuchoidea zouden de Prestosuchidae en de Rauisuchidae gerekend moeten worden. Volgens deze nieuwe indeling vallen Ticinosuchus, Mandasuchus en Yarasuchus buiten de Prestosuchidae. Ticinosuchus en Mandasuchus vallen wel binnen de Rauisuchoidea, terwijl Yarasuchus volgens de nieuwe indeling samen met Qianosuchus binnen de Poposauroidea valt. Hier volgt dit kladogram:

Archosauriformes

Erythrosuchus Euparkeria Proterochampsidae  Archosauria  to Avemetatarsalia Crurotarsi  Phytosauria  Suchia  Aetosauria  Paracrocodylomorpha  Gracilisuchus  Bathyotica  Erpetosuchus Crocodylomorpha Revueltosaurus Ornithosuchidae  Rauisuchia   Rauisuchoidea  Arganasuchus Fasolasuchus Stagonosuchus Ticinosuchus  Prestosuchidae  Saurosuchus Batrachotomus Prestosuchus  Rauisuchidae  Tikisuchus Rauisuchus Postosuchus Teratosaurus  Poposauroidea  Yarasuchus Qianosuchus Arizonasaurus Bromsgroveia Lotosaurus Poposaurus Sillosuchus  Shuvosauridae  Shuvosaurus Effigia

Bronnen, noten en/of referenties

Literatuur

• Palmer, D.,& Cox, B.,& Gardiner, B.,& Harrison, C.,& Savage, R. J. G. (2000). De geïllustreerde encyclopedie van dinosauriërs en prehistorische dieren. Köneman, Keulen. ISBN 3 8290 6747 X
• Lambert, D., & Naish, D., & Wyse, E. (2002) Lexikon der Dinosaurier und anderer Tiere der Urzeit. Dorling Kindersley, München. ISBN 3-8310-0342-4
• Ricqlès, A. de, K. Padian, F. Knoll and J.R. Horner, 2008, "On the origin of high growth rates in archosaurs and their ancient relatives: Complementary histological studies on Triassic archosauriforms and the problem of a phylogenetic signal in bone histology", Annales de Paléontologie 94: 57-76
• Benton, M. J. & Clark J.M. (1988), Archosaur phylogeny and the relationships of the Crocodilia in MJ Benton (ed.), The Phylogeny and Classification of the Tetrapods 1: 295-338. Oxford, The Systematics Assoc
• ----- & AD Walker (2002), Erpetosuchus, a crocodile-like basal archosaur from the Late Triassic of Elgin, Scotland, Zool. J. Linn. Soc. 136: 25-47.
• Charig, AJ 1957, New Triassic archosaurs from Tanganyika, including Mandasuchus and Teleocrater: Dissertation Abstracts. Cambridge University.
• ----- , Bernard Krebs, Hans D Sues, Frank Westphal 1976, Handbook of Paleoherpetology: Thecodontia, Verlag Dr. Friedrich Pfeil, Munchen
• Gauthier J.A. 1986. Saurischian monophyly and the origin of birds. Memoirs of the California Academy of Sciences 8: 1-55.
• Gower, DJ (2002), Braincase evolution in suchian archosaurs (Reptilia: Diapsida): evidence from the rauisuchian Batrachotomus kupferzellensis, Zool. J. Linn. Soc. 136: 49-76
• Juul, L (1994), The phylogeny of basal archosaurs. Palaeontologia Africana 31: 1-38
• Parrish, JM (1993), Phylogeny of the Crocodylotarsi, with reference to archosaurian and crurotarsan monophyly. Journal of Vertebrate Paleontology 13: 287-308
• Kasturi Sen, (2005) "A new rauisuchian archosaur from the Middle Triassic of India", Palaeontology, Volume 48 Issue 1, November 07, 2005
• Sereno, P. C. 2005. Stem Archosauria—TaxonSearch [version 1.0, 2005 November 7]

Noten

1. Fossilworks: Prestosuchidae. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 25-03-2023.

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Prestosuchidae op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.