Loading AI tools
soort uit het geslacht Bertholletia Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
De paranoot is de noot (een vrucht met verhoute vruchtwand) van Bertholletia excelsa, een boom uit de familie Lecythidaceae. De boom komt van nature voor in Zuid-Amerika: in Suriname, Guyana, Venezuela, Brazilië, Colombia, Peru en Bolivia. De soort groeit veel langs de oevers van de Amazone, Rio Negro, Rio Vaupés en Orinoco, op plaatsen die niet worden overstroomd, bij een gemiddelde jaartemperatuur van 28 °C. Het is een van de grootste bomen uit het regenwoud met een hoogte tot 50 meter, een kroondiameter tot 35 m en een stamdiameter tot 2 m. De boom kan meer dan 500 jaar oud worden.
Paranoot | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tak van de paranoot | ||||||||||||||||||
Taxonomische indeling | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
soort | ||||||||||||||||||
Bertholletia excelsa Bonpl. (1807) | ||||||||||||||||||
Afbeeldingen op Wikimedia Commons | ||||||||||||||||||
Paranoot op Wikispecies | ||||||||||||||||||
|
Het duurt 10 tot 25 jaar voordat een boom vruchten draagt. Voor de voortplanting is de paranoot afhankelijk van symbiose met een orchidee. Deze orchidee, die in de takken van de boom groeit, scheidt een geur af die darren van orchideebijen aantrekt. Daar komen de vrouwtjes op af, gespecialiseerde bestuivers die op hun beurt voor de bestuiving zorgen. Nadat deze heeft plaatsgevonden duurt het nog 14 maanden voordat de vrucht van de paranoot gerijpt is en rijp van de boom valt. Agoeti's zijn de enige dieren die de keiharde vruchten open krijgen. Zij voeden zich met de noten. De gegeten noten zijn niet meer levensvatbaar, maar kleine voorraden worden begraven (en soms opgegraven en elders herbegraven) [1] en zo zorgen de agoeti's voor de verspreiding.
De vrucht van de paranoot is hard, kegelvormig, weegt zo'n 2 kg en heeft een diameter van 10 tot 15 cm. In deze vrucht bevinden zich 10 - 25 paranoten. De boom wordt nauwelijks geteeld. De productie komt bijna geheel van in het wild verzamelde noten uit Brazilië, Peru en Bolivia. Bolivia is de grootste producent. De paranoot is gevoelig voor een schimmelsoort, die de kankerverwekkende stof aflatoxine afscheidt. In Brazilië noemt men de paranoot 'castanhas do Pará', naar de provincie Pará. De Nederlandse naam is hiervan afgeleid. Paranoten zijn ook bekend onder de naam Brazielnoten of Amazonianoten.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.