Loading AI tools
familie uit de orde Pelycosauria Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
De Ophiacodontidae[1][2] zijn een familie van basale Synapsida, ('zoogdierreptielen'), behorend tot de Eupelycosauria, uit het Laat-Carboon en Vroeg-Perm.
| Ophiacodontidae Fossiel voorkomen: Boven-Carboon - Vroeg-Perm | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Archaeothyris | ||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||
| ||||||||
| Familie | ||||||||
| Ophiacodontidae Nopcsa, 1923 | ||||||||
 | ||||||||
| Ophiacodon | ||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons | ||||||||
Ophiacodontidae op  Wikispecies | ||||||||
| ||||||||
In 1923 benoemde baron Franz Nopcza een familie Ophiacodontidae om Ophiacodon een plaats te geven.
In 2012 definieerde Roger Benson de Ophiacodontidae als een klade, monofyletische afstammingsgroep: de groep bestaande uit Ophiacodon mirus en alle taxa nauwer verwant aan Ophiacodon mirus dan aan Varanops brevirostris, Eothyris parkeyi, Casea broilii, Edaphosaurus cruciger of Sphenacodon ferox.
De oudste bekende synapsiden, waaronder Archaeothyris florensis en Echinerpeton intermedium, uit het Laat-Carboon van Nova Scotia (Canada), 311 miljoen jaar oud, behoren tot de Ophiacodontidae. Ze vormen echter niet de meest basale synapsiden. Er moet nog een eerder afsplitsingspunt geweest zijn, van de Caseasauria.
Ophiacodontiden werden al in 1875 beschreven maar er zijn maar weinig fossielen van gevonden. Een achttal genera is bekend, waaronder Baldwinonus, Clepsydrops, Echinerpeton, Stereophallodon en Stereorhachis. De positie van Protoclepsydrops is nog onduidelijk. De belangrijkste resten zijn van Varanosaurus en Ophiacodon. De naamgever van de familie Ophiacodon komt uit het Vroeg-Perm van Noord-Amerika. Het was een tijdgenoot van onder meer Dimetrodon. Op het eind van het vroege Perm stierven de Ophiacodontidae kennelijk uit.
De Ophiacodontidae variëren in omvang van klein tot groot. Sommige exemplaren van Ophiacodon zijn 3,6 meter lang.
De ophiacodontiden hebben hun gemeenschappelijke nieuwe kenmerken, synapomorfieën. Daarvan zijn er verschillende geopperd. De snuit is minstens tweemaal zo lang als het gedeelte van de schedel achter de oogkas. Het neusbeen is langer dan het voorhoofdsbeen. De verdikking van het bovenkaaksbeen die de hoektand huisvest, heeft een slanke opgaande tak. Het opisthoticum aan de achterste hersenpan heeft een korte verdikte tak naar de processus paroccipitalis, het zijuitsteeksel van het achterhoofd. In de nek is het doornuitsteeksel van de draaier sterk verbreed. Alleen de voorste sacrale rib raakt het darmbeen direct. Het darmbeen heeft bovenop een groeve. Het zitbeen heeft een lange en slanke achterste tak.
Ophiacodon en Varanosaurus, de enige genera waarvan we een goed beeld hebben, zijn vrij forse dieren. Ze hebben geen heel opmerkelijke bouw en worden vaak aangeduid als standaard basale synapsiden. Ze hebben een grote, hoge, smalle schedel. De onderkaken zijn slank en dragen eenvormige kegelvormige tanden. Er zijn echter toch wat eigenaardigheden. De wervels zijn afwisselend hoger en lager, een basaal kenmerk dat gedeeld wordt door vroege Sauropsida. De verbening van het skelet is opmerkelijk gering. Zelfs bij volwassen dieren zijn de botten van de hersenpan niet vergroeid.
Voor 1923 werden zulke vormen wel ingedeeld bij de Poliosauridae, een begrip dat niet meer in zwang is. Alfred Sherwood Romer en Ivor Price meenden dat de Ophiacodontidae samen met de Eothyrididae een groep Ophiacodontia vormden. Naar huidige inzichten is dat niet zo en het begrip Ophiacodontia is daarmee overbodig geworden.
Tot voor kort vonden de meeste analyses de Ophiacodontidae boven de Varanopidae en onder de Sphenacodontidae in de stamboom. In 2012 echter had een analyse van Benson tot resultaat dat Ophiacodontidae en de Varanopidae zustergroepen waren en buiten de Eupelycosauria vielen, basaler staand dan de Caseasauria. Dat zou veel basale kenmerken van hun bouw verklaren. In 2017/2018 vond Benson de Varanopidae zelfs buiten de Synapsida, in de Sauropsida. Het is nog onduidelijk wat dit voor de Ophiacodontidae betekent.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
