Oosterzele

Oosterzele is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. De gemeente telt iets meer dan 14.000 inwoners, die Oosterzelenaars^[1] worden genoemd.

Oosterzele

Gemeente in België
(Details)
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Oost-Vlaanderen
Arrondissement	Gent
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere	43,57 km² (2023) 77,65% 13,25% 9,1%
Coördinaten	50° 57' NB, 3° 48' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkings­dichtheid	14.062 (01/01/2024) 50,3% 49,7% 322,75 inw./km²
Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder	(01/01/2024) 19,56% 59,75% 20,69%
Buitenlanders	2,29% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Orville Cottenie (#pro9860)
Bestuur	#pro9860 - Voluit
Zetels Zorgsaam #pro9860 Voluit Groen	23 8 7 5 3
Economie
Gemiddeld inkomen	26.535 euro/inw. (2022)
Werkloosheids­graad	3,39% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode 9860 9860 9860 9860 9860 9860	Deelgemeente Oosterzele Balegem Gijzenzele Landskouter Moortsele Scheldewindeke
Zonenummer	09
NIS-code	44052
Politiezone	Regio Rhode & Schelde
Hulpverlenings­zone	Centrum
Website	www.oosterzele.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Gent in de provincie Oost-Vlaanderen
Portaal    België

Geschiedenis

De oudste vermelding van Oosterzele is van eind 9e eeuw, als Ostresela. In 1042 was sprake van Ostresele. Het zou betrekking hebben op een voornaam huis (sala) dat in het oosten lag.

In 1230 werd Oosterzele verheven tot zelfstandige parochie. In de 13e eeuw werd het onderdeel van het Land van Rode.

Kernen

Oosterzele bestaat uit zes deelgemeenten. Geografisch en volgens grootte kunnen er twee groepen onderscheiden worden. In het noorden de kleinere deelgemeenten Gijzenzele, Landskouter en Moortsele, in het zuiden het grotere Balegem, Scheldewindeke en Oosterzele. Verder zijn er nog een relatief groot aantal gehuchten/woonkernen verspreid over de gemeente. In alfabetische volgorde zijn dit Anker, Heet, Houw, Kalle, Langemunte, Meerstraat, Smissenbroek, Steenberg en Walzegem.

De gemeente ligt langs de spoorlijn Geraardsbergen-Zottegem-Gent. Vier kernen hebben daardoor de beschikking over een station. Van noord naar zuid zijn dit Landskouter, Moortsele, Scheldewindeke en Balegem (2 stations: Balegem-Dorp en Balegem-Zuid).

Deelgemeenten

	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Oosterzele (I)	11,86	3.416	288	44052A
2	Balegem (II)	12,09	3.675	304	44052B
3	Scheldewindeke (III)	12,02	3.757	313	44052C
4	Moortsele (IV)	3,68	1.151	313	44052D
5	Landskouter (V)	1,99	733	369	44052E
6	Gijzenzele (VI)	1,93	953	493	44052F

De gemeente Oosterzele grenst aan volgende gemeenten en deelgemeenten:

a. Wetteren b. Westrem (Wetteren) c. Bavegem (Sint-Lievens-Houtem) d. Letterhoutem (Sint-Lievens-Houtem) e. Sint-Lievens-Houtem f. Elene (Zottegem) g. Velzeke-Ruddershove (Zottegem)

h. Dikkelvenne (Gavere) i. Baaigem (Gavere) j. Munte (Merelbeke) k. Bottelare (Merelbeke) l. Lemberge (Merelbeke) m. Gontrode (Melle) n. Melle

Kaart

Bezienswaardigheden

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Oosterzele voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Erfgoed

• De Sint-Gangulfuskerk
• De Sint-Ansgariuskerk in de buurtschap Anker
• De Sint-Rochuskapel
• De Onze-Lieve-Vrouwekapel
• Bunker A33
• Het Klooster Tota Pulchra
• Het Kasteel Smissenbroeck
• De Roosbloemmolen

In overige deelgemeenten

• De Klepmolen in Balegem
• De Windekemolen in Balegem
• De Guillotinemolen in Balegem
• De Watermolen van Balegem
• Stokerij Van Damme in Balegem, de enige overgebleven landbouwstokerij van de Benelux
• De Watermolen van Moortsele
• Het Blauw Kasteel in Scheldewindeke
• De Lange Munte in Scheldewindeke
• De Molenbunker

Natuur en landschap

Oosterzele ligt in zandig en zandlemig Vlaanderen. De hoogte varieert van 19-63 meter. Het hoogste punt bevindt zich bij de Betsberg. Het landschap is golvend. Enkele verlaten putten, waaruit vroeger Ledesteen werd gewonnen, zijn nog aanwezig.

Belangrijke natuurgebieden zijn:

• Betsbergebos
• Gootbos
• Ettingebos
• Spiegeldriesbos (Munkbos)
• Hoekske Ter Hulst

In overige deelgemeenten

• Drooghout met Kerkesbeek-Molenbeekvallei in Moortsele
• Aelmoeseneiebos nabij Landskouter

• 
  Klepmolen
• 
  Aelmoeseneiebos
• 
  Guillotinemolen
• 
  Drooghout met Kerkesbeek-Molenbeekvallei
• 
  Kasteel Smissenbroeck
• 
  Windekemolen
• 
  Balegemse steen

Demografie

Demografische evolutie voor de fusie

• Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen op 31 december; 1976= inwonertal per 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

• Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal[2]	Evolutie: 1992=index 100
1992	12.656	100,0
1993	12.824	101,3
1994	12.921	102,1
1995	12.987	102,6
1996	13.096	103,5
1997	13.153	103,9
1998	13.148	104,0
1999	13.156	104,0
2000	13.204	104,3
2001	13.231	104,5
2002	13.287	105,0
2003	13.243	104,6
2004	13.155	103,9
2005	13.237	104,6
2006	13.172	104,1
2007	13.194	104,3
2008	13.236	104,6
2009	13.269	104,8
2010	13.334	105,4
2011	13.353	105,5
2012	13.420	106,0
2013	13.458	106,3
2014	13.489	106,6
2015	13.531	106,9
2016	13.545	107,0
2017	13.504	106,7
2018	13.546	107,0
2019	13.590	107,4
2020	13.689	108,2
2021	13.740	109,6
2022	13.840	109,4
2023	14.024	110,8
2024	14.062	111,1

Politiek

Zetelverdeling gemeenteraad 2025-2030

3

5

7

8

3 5 7 8 

De 23 zetels zijn als volgt verdeeld:

■ Groen (partij België): 3
■ Voluit (Oosterzele): 5
■ Pro9860: 7
■ Zorgsaam: 8

Burgemeesters van Oosterzele waren:

•  ?-1960 : Georges Bouckaert
• 1960-1976 : Lucien Van Hecke (CVP)
• 1976-1989 : Marcel Pien (GBO, Open Vld plus)
• 1989-1999 : Johan Van Hecke (CVP)
• 1999-2000 : Luc Verbanck (SVVO, Open Vld plus)
• 2001-2024 : Johan Van Durme (CVP, CD&V)
• 2024-heden : Orville Cottenie (#pro9860)

2013-2018

Burgemeester is Johan Van Durme van de CD&V-N-VA. Dit kartel heeft de meerderheid met 14 op 23 zetels.

2019-2024

De vorige meerderheid (coalitie) werd met dezelfde burgemeester voortgezet, maar nu met slechts 12 op 23 zetels.

2024-2030

De bestaande meerderheid van Johan Van Durme (CD&V) werd gebroken en #pro9860, de nieuwe partij van schepen Orville Cottenie, maakt een coalitie met Voluit. Samen hebben ze 12 van de 23 zetels. Orville Cottenie is de stemmenkampioen van de coalitie en is automatisch burgemeester.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij of kartel		10-10-1976[3]		10-10-1982[3]		9-10-1988[3]		9-10-1994[3]		8-10-2000[3]		8-10-2006[4]		14-10-2012[5]		14-10-2018[6]		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	21	%	21	%	21	%	21	%	23	%	23	%	23	%	23	%	23
	VU1/ CD&V+N-VAB/ ZorgSaamC	3,071	0	4,491	0	-		-		-		47,55B	12	55,18B	14	50,0B	12	32,6C	8
	CVP1/ CVP-SPA / CD&V+N-VAB/ ZorgSaamC	27,671	6	32,211	8	49,581	12	61,841	13	45,43A	11
	SP1/ CVP-SPA	7,461	1	10,41	1	5,581	0	-				-		-	-	-		-
	AGALEV1/ Groen!2/ Groen3	-		3,761	0	4,21	0	-		11,181	2	8,422	1	11,033	2	16,03	3	14,33	3
	GBO1/ S.V.V.O.3/ Open Vld plus4/ Voluit5	45,071	11	49,141	12	40,641	9	38,161	8	43,393	10	37,783	10	29,723	7	34,04	8	22,15	5
	PVV2	16,732	3
	#pro9860	-		-		-		-		-		-		-		-		27,0	7
	Vlaams Belang	-		-		-		-		-		6,25	0	4,08	0	-		4,1	0
Totaal stemmen		8507		8898		9273		9641		9740		9963		10175		9.971		7.952
Opkomst %						97,36		96,83		95,69		97,09		96,18		95,9		71,9
Blanco en ongeldig %		1,3		1,79		2,08		3,58		4,13		2,63		2,58		3,0		1,0

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.

Bekende Oosterzelenaars

• Frans Van De Velde (1909-2002), missionaris
• Gustaaf kardinaal Joos (1923-2004), kardinaal
• Gerard Vekeman (1933), dichter
• Johan Van Hecke (1954), politicus
• Walter Muls (1961), politicus
• Els De Temmerman (1962), journaliste, activiste
• Tom De Sutter (1985), voetballer
• Johan Taeldeman, taalkundige, dialectoloog, professor-emeritus UGent

Partnersteden

• Oberkirch (Duitsland)

Nabijgelegen kernen

Scheldewindeke, Landskouter, Gijzenzele, Anker, Sint-Lievens-Houtem

Literatuur

• de Potter, Frans; Jan Broeckaert, Geschiedenis van de Gemeenten der Provincie Oost-Vlaanderen, eerste reeks: Arrondissement Gent, zesde deel: Olsene, Oostakker, Oosterzele, Oostwinkel, Petegem, De Pinte, Poeke, Poezele, Ronsele, Schelderode, Scheldewindeke, Semmerzake, Sleidinge, Ursel, Vinderhoute. Annoot-Braeckman (1864-1870) – via Google Books.