Nico van Suchtelen

Nicolaas Johannes (Nico) van Suchtelen (Amsterdam, 25 oktober 1878 - Ermelo, 26 augustus 1949) was een Nederlands schrijver, dichter, vertaler en uitgever.

Nico van Suchtelen
Nico van Suchtelen
Algemene informatie
Volledige naam	Nicolaas Johannes van Suchtelen
Pseudoniem(en)	Theo van Berkel
Geboren	25 oktober 1878
Geboorte­plaats	Amsterdam
Overleden	26 augustus 1949
Overlijdensplaats	Ermelo
Land	Nederland
Beroep	schrijver, dichter, vertaler, uitgever
Werk
Bekende werken	Quia Absurdum, De stille lach
Dbnl-profiel
Portaal    Literatuur

Biografie

Nico van Suchtelen was lid van het in de Nederlandse adel opgenomen geslacht Van Suchtelen en de zoon van Ferdinand Antonius van Suchtelen (1851-1923), commies eerste klasse bij de Telegrafie, en diens eerste echtgenote Josina Paulina Adriana Beversen (1852-1895); hij had nog een broer en een zus uit zijn vaders tweede huwelijk en nog twee halfzussen van wie er een op jonge leeftijd overleden is. Op 26 maart 1902 trouwde hij met Carolina Jacoba van Hoogstraten (1876-1956), met wie hij twee dochters en drie zoons kreeg (onder wie de foto-journalist Waldo van Suchtelen). Hij scheidde van haar op 10 juni 1921. Vervolgens trouwde hij op 11 augustus 1921 met Catharina Elisabeth van der Werff (1884-1952), met wie hij twee zoons en een dochter kreeg.^[1]

Nico van Suchtelen studeerde natuurwetenschappen (chemie), sociologie en economie te Amsterdam, later psychologie en filosofie in Zürich en promoveerde in Amsterdam in de staatswetenschappen (staatshuishoudkunde, is economie). Van Suchtelen werkte enige tijd in Van Eedens kolonie Walden.

In 1913 werd hij directiesecretaris van de Wereldbibliotheek, de progressief-culturele stichting van Leo Simons, van wie hij mededirecteur (vanaf 1925) en opvolger werd (van 1930 tot 1948). Hij schreef romans, gedichten en verhandelingen en vertaalde onder anderen Dante, Goethe, Spinoza, Shakespeare, Freud, Cavalcanti, Petrarca en Marcus Aurelius.

In 1999 publiceerde zijn kleindochter Esther Blom zijn biografie: De vlam van het menselijk denken. Nico van Suchtelen 1878-1949.

Hoewel Van Suchtelen onder eigen naam publiceerde heeft hij zich ook wel bediend van het pseudoniem “Theo van Berkel”.

Werk (incompleet)

Nico van Suchtelen
(foto uit 1938 door Jacob Merkelbach)

• 1903 - Primavera. Dramatisch gedicht (poëzie)
• 1905 - Verzen (poëzie)
• 1905 - Verzen. Dramatisch, episch, lyrisch
• 1906 - Quia absurdum. Roman
• 1911 - De waarde als psychisch verschijnsel. Een studie over de gronden der waardeering, in het bijzonder met betrekking tot de ekonomie en haar plaats in het kultuursysteem (proefschrift)
• 1912 - Verzen (vermeerderde uitgave) (poëzie)
• 1913 - Liefdes dool. Sonnettenkrans in vier boeken (poëzie)
• 1913 - De tuin der dromen. Comedie der liefde in 5 bedrijven (toneel)
• 1914 - Het eenige redmiddel. Een Europeesche Statenbond
• 1915 - Ethica (vertaling van Spinoza)
• 1915 - Europa eendrachtig. Een lezing over den Europeeschen Statenbond
• 1916 - De stille lach (met Annie Salomons)
• 1917 - Uit de diepten der ziel. Samenspraken over droom en geweten. Met een algemeene inleiding over het psycho-analytisch onderzoek van de droom
• 1918 - Zwerftochten met de tent door Nederland
• 1918 - Het daghet in het westen. Kluchtspel in twee bedrijven (toneel)
• 1920 - Demonen
• 1923 - Zwerveling in den vreemde
• 1923 - Eva's jeugd
• 1927 - Tot het Al-Ene
• 1930 - Droomspel des levens (toneel)
• 1931 - Een paedagoog
• 1932 - Zwerftochten
• 1933 - Tat tw-am asi. (dat zijt gij). Aanteekeningen van een kristalkijker
• 1934 - Het recht tot dienstweigering
• 1935 - Fontie
• 1936 - Oorlog. Feestgelag ter herdenking en huldiging van Desiderius Erasmus, den eersten Europeaan en onvermoeiden bestrijder van de oorlog, waarin door den gastheer wordt voorgelezen Erasmus' vertoog over het spreekwoord: Dulce bellum inexpertis, wie zoet hem hiet, kent d'oorlog niet
• 1938 - Interview. Voordracht gehouden de 22ste october 1938 voor het Kunstenaars-Centrum voor Geestelijke Weerbaarheid bij de opening der tentoonstelling van werken van Frederik van Eeden, Herman Gorter, Henriette Roland Holst en Nico van Suchtelen in het Museum Fodor te Amsterdam
• 1939 - Het spiegeltje van Venus, of wel Proeve ener bijdrage tot de geestelijke en morele herbewapening der planeet Valdoloris
• 1945 - Het eerst nodige. Gedachten over de grondslagen der toekomstige samenleving
• 1947-1959 - Verzamelde werken van Nico van Suchtelen. In twaalf delen: I. Verzamelde gedichten. - II. Quia absurdum. Zwerveling in den vreemde. ; Een paedagoog. -- III. De stille lach. - IV. Demonen. - V. Eva;s jeugd. ; Fontie - VI. Tzatvam asi. ; Oorlog. - VII. Zwerftochten. ; Het spiegeltje van Venus ; Essays. - VIII-IZ. Dramatische werken. - X. Uit de diepten der ziel. - XI. Psychologie der waardering. (Oorspr. proefschr. o.d.t.: De Waarde als psychisch verschijnsel.) ; Tot het Al-Ene. - XII. Verspreide geschriften
• 1948 - Verzamelde werken
• 1963 - Oudejaarsvuur
• 1999 - De uitgelezen Spinoza, samengest., ingel. en geann. door Herman De Dijn; vert. [uit het Latijn] Nico van Suchtelen en F. Akkerman; onder hoofdred. van Ger Groot en Guido Vanheeswijck ISBN 90-209-3787-1

Vertalingen

Benedictus de Spinoza: Ethica, voorafgegaan door het Vertoog over de zuivering des verstands, vertaald, ingeleid en toegelicht door dr. Nico van Suchtelen. Amsterdam: Wereldbibliotheek. ISBN 90 284 1257 3, 1974. Titelpagina.

• 1911 - Rudolf Eisler. Sociologie. Vert. van: Soziologie, 1903
• 1912 - Heinrich von Kleist. Kate van Heilbronn, of De vuurproef. Groot historisch ridderspel in vijf bedrijven. Vert. van: Das Kätchen von Heilbronn
• 1913 - Alfred Russel Wallace. Maatschappelijke omgeving en zedelijke vooruitgang
• 1913 - Christian Friedrich Hebbel. Judith. Truerspel in vijf bedrijven. Oorspr. uitg. 1840
• 1913 - Gerhart Hauptmann. De Wevers. Drama in vijf bedrijven
• 1914 - Ferdinand Raimund. De alpenkoning en de menschenhater. Een romantisch-komisch sprookjesspel in drie bedrijven. Vert. van: Der Alpenkönig und der Menschenfeind
• 1915 - Benedictus de Spinosa. Ethica. In meetkundigen trant uiteengezet. Vert. van: Ethica (latijn). Bevat ook: De inleidende beschouwing van: Verhandeling over de zuivering des verstands
• 1915 - P. Chalmers Mitchell. Evolutie en de oorlog. Vert. van: Evolution and the war
• 1915 - Wolfgang von Goethe. Zielsverwanten. Vert. van: Die Wahlverwandschaften, 1809
• 1915 - Dante Alighieri. Het nieuwe leven (La vita nuova). Vert. van: La vita nuova
• 1916 - Friedrich Hebbel. Herodes en Mariamne. Treurspel in vijf bedrijven (1844-1848)
• 1918 - Heinrich Heine. Ideeën. Het boek Le grand
• 1919 - A. Maeder. Genezing en ontwikkeling in het zieleleven. De psychoanalyse en hare beteekenis voor het moderne leven
• 1921 - Frederic W.H. Myers. De menschelijke persoonlijkheid en haar voortbestaan na den lichamelijken dood. Uitgeg. in verkorten vorm door S.B. Myers en L.H. Myers ; uit het Engelsch vert. door Nico van Suchtelen. Vert. van: Human personality and its survival of bodily death, 1903
• 1924 - Sigmund Freud. Het ik en de psychologie der massa. Vert. van: Massenpsychologie und Ich-analyse
• 1925 - Jacob Wasermann. Christiaan Wahnschaffe. Roman in twee deelen. Vert. van: Christiaan Wahnschaffe, 1919
  • I: Eva
  • II: Ruth
• 1929 - Jacob Wassrmann. Het ganzenmannetje. Vert. van: Das Gänsemännchen, 1915
• 192? - Desiderius Erasmus. Tegen oorlog. Dulce Bellum Inexpertis, Bewerking en heruitgave Sieuwert Haverhoek; vertaling van: Dulce Bellum Inexpertis (uit het Latijn) van Nicolaas Johannes vvan Suchtelen
• 1930 - Homerus. Odysseus' dool : (zang V tot zang XIII, vers 187 der Odyssee)
• 1932 - Benedictus de Spinosa. Wijsgeerige fragmenten. Een bloemlezing uit zijn geschriften en brieven
• 1932 - Alexander MacDonald. Op zoek naar El Dorado : avonturen van een goudzoeker. Vrije bew. van: In search of El Dorado
• 1935 - Andreas Latzko. Lafayette. de ruiter op den regenboog. Eerste deel: Jeugd-Roem, 331 p. Tweede deel: Val-Opstanding, 386 p.
• 1937 - Andreas Latzko. De man aan de oever (Der Mann am Ufer). Vert. van: Der Mann am Ufer
• 1938 - Marcus Aurelius Antoninus. Zelfbespiegelingen (ta eis heauton). Vert. van: Ta eis heauton
• 1940 - Heinrich von Kleist. Michael Kohlhaas. Vert. van: Michael Kohlhaas, 1810
• 1946 - Het nachtfeest van Venus ( Pervigilium Veneris )
• 1947 - William Shakespeare. Het treurspel van Hamlet, prins van Denemarken. Vert. van: The tragedy of Hamlet, 1603
• 1948 - William Shakespeare. Een midzomernachtdroom
• 1948 - E.T.A. Hoffmann. De elixers van de duivel. Nagelaten papieren van broeder Menardus, kapucyn]. Vert. van: Die Elixiere des Teufels, 1815
• 1948 - Goethe. Novelle
• 1949 - Wilhelm Hauff. De bedelares van de Pont des Arts. Vert. van: Die Bettlerin vom Pont des Arts
• onbekend jaartal - "Sonnetten" van Michelangelo Buonarroti, oplage bestemd voor de leden van de W.B.-Vereniging (Wereldbibliotheek)

Literatuur

• Esther Blom, De vlam van het menselijk denken. Nico van Suchtelen (1878–1949), Amsterdam : Wereldbibliotheek, 1999, ISBN 90-284-1841-5.

Noten

1. Nederland's Adelsboek 94 (2009), p. 352-361. Een van die zonen was buiten het huwelijk geboren; zie: Guido Joost van Suchtelen, Naarden 6 december 1920 - Amsterdam 21 juli 2006 door Esther Blom in Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 2006.