Nervus pudendus

De nervus pudendus of schaamzenuw^[1] is een zenuw in het bekken. Hij bevat sensorische, motorische, somatische en orthosympathische vezels. De zenuw verzorgt de innervatie van de geslachtsorganen van beide geslachten (clitoris bij de vrouw, penis bij de man), de externe blaassfincter en het rectum. De zenuw ontstaat uit de zenuwwortels van ruggenmergsegmenten S2-S4 die deel uitmaken van de plexus sacralis.

Schaamzenuw
Nervus pudendi
Zenuw
Nervus pudendi en de vertakkingen
Ligging van de plexus sacralis in het lichaam (lateraal gezien)
Verloop
Van	Ruggenmergsegmenten S2-S4
Naslagwerken
Gray's Anatomy	213,967
MeSH	A08.800.800.720.450.680
Portaal    Biologie

Verloop

De nervus pudendus gaat het bekken uit via het foramen infrapiriforme, het onderste deel van het foramen ischiadicum majus. Na het uittreden uit het bekken loopt de zenuw door de regio glutaea (billen) en draait over het ligamentum sacrospinale het foramen ischiadicum minus in naar het perineum. De spieren van de bekkenbodem worden motorisch en de huid van het perineum, de penis en de clitoris worden sensorisch geïnnerveerd.^[2]

Pathologie

Tijdens een moeizame geboorte of bij fietsen kan de zenuw (tijdelijk) beklemd raken. Permanente beschadiging van deze zenuw komt weinig voor, maar kan ontstaan door een tumor of door een operatie in de regio. In de verloskunde wordt soms het perineum verdoofd om pijn te verminderen. Hierbij wordt de nervus pudendus geblokkeerd.

Neuropathie van de nervus pudendus is vaak moeilijk te diagnosticeren en te behandelen. Meestal wordt de aandoening gekenmerkt door pijn bij zitten, maar klachten als incontinentie, vaginale pijn of erectieproblemen kunnen ook ontstaan door pudendusneuropathie. De zenuwgeleidingstijden kunnen worden onderzocht door middel van een elektromyografie (EMG). Als er tekenen zijn van vertraagde zenuwgeleiding en er zijn klachten aanwezig die hierbij passen, is de diagnose zeer waarschijnlijk.

Deze aandoening kan conservatief worden behandeld met pijnstillers en lokale pijnstillende crèmes. Soms wordt echter besloten om chirurgisch te behandelen. Hierbij kan de zenuw worden vrijgemaakt. De gevolgen van de operatie op lange termijn zijn niet bekend, omdat er weinig onderzoek hiernaar is gedaan.^[3]

Bronnen, noten en/of referenties

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Pudendal nerve op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

---

1. Pinkhof, H. (1923). Vertalend en verklarend woordenboek van uitheemsche geneeskundige termen. Haarlem: De Erven F. Bohn.
2. Morton DA, Foreman KB, Albertine KH. Chapter 35. Gluteal Region and Hip. In: Morton DA, Foreman KB, Albertine KH, eds. The Big Picture: Gross Anatomy. New York: McGraw-Hill; 2011. http://www.accessmedicine.com/content.aspx?aID=8668469. Accessed July 29, 2013.
3. Jan M. Keppel Hesselink, Pudendus neuropathie, of perineodynie behandeld met amitriptyline creme (februari 2009, revisie maart 2012). Geraadpleegd op 30 juli 2013.