Nazarov-cyclisatie

De Nazarov-cyclisatie is een organische reactie die gebruikt wordt voor de synthese van cyclopentenonen. Ze werd ontdekt door Ivan Nikolaevitsj Nazarov in 1949 bij zijn studie naar de omlegging van allyl-vinylketonen.

Reactieverloop van de Nazarov-cyclisatie

Tegenwoordig bestaan er diverse varianten van de reactie. De klassieke Nazarov-cyclisatie omvat de activering van een divinylketon met een stoichiometrische hoeveelheid van een lewiszuur of een protisch zuur. De sleutelstap in het reactiemechanisme is een kationische 4π-elektrocyclisatie.

Reactiemechanisme

Het mechanisme van de klassieke Nazarov-cyclisatie werd voor het eerst experimenteel opgehelderd door Shoppee als een intramoleculaire elektrocyclische reactie.^[1] Het zuurstofatoom van de carbonylgroep wordt geactiveerd door complexatie met het lewiszuur, zodat een pentadienylkation ontstaat. Dit intermediair ondergaat een volgens de Woodward-Hoffmann-regels thermische toegestane conrotatorische 4π-elektrocyclisatie. Hierbij ontstaat een oxy-allylkation dat een eliminatie ondergaat door verlies van een β-waterstofatoom. Tautomerisatie van het enol leidt tot vorming van het cyclopentenon.

Mechanisme van de Nazarov-cyclisatie