Natriumfluoride

Natriumfluoride is een giftig zout met als brutoformule NaF.^[4] Het komt in de natuur voor onder de vorm van het mineraal villiaumiet.

Natriumfluoride
Structuurformule en molecuulmodel
Kristalstructuur van natriumfluoride
Algemeen
Molecuul­formule	NaF
IUPAC-naam	natriumfluoride
Molmassa	41,988173 g/mol
SMILES	[F-].[Na+]
InChI	1/FH.Na/h1H;/q;+1/p-1/fF.Na/h1h;/q-1;m
CAS-nummer	7681-49-4
EG-nummer	231-667-8
PubChem	5235
Wikidata	Q407520
Beschrijving	Witte kristallijne vaste stof
Waarschuwingen en veiligheids­maatregelen
Gevaar
H-zinnen	H301 - H315 - H319
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P301+P310 - P305+P351+P338
EG-Index-nummer	009-004-00-7
VN-nummer	1690
ADR-klasse	Gevarenklasse 6.1
MAC-waarde	2,5 mg/m³[1]
LD50 (ratten)	31[2] mg/kg
LD50 (konijnen)	200[3] mg/kg
LD50 (muizen)	44[2] mg/kg
Fysische eigenschappen
Aggregatie­toestand	vast
Kleur	wit
Dichtheid	2,79[1] g/cm³
Smeltpunt	995[1] °C
Kookpunt	1704[1] °C
Dampdruk	bij 1077°C : 130[1] Pa
Oplosbaarheid in water	42,2[1] g/L
Goed oplosbaar in	water
Geometrie en kristal­structuur
Kristal­structuur	kubisch
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Synthese

Natriumfluoride kan bereid worden door verhitten van cryoliet met natriumhydroxide of door behandeling van een 40% waterstoffluoride-oplossing met natriumhydroxide of natriumcarbonaat:^[5]

${\displaystyle {\ce {HF + NaOH -> NaF + H2O}}}$

${\displaystyle {\ce {2HF + Na2CO3 -> 2NaF + H2O + CO2}}}$

Bij toevoegen van een overmaat waterstoffluoride ontstaat natriumbifluoride (NaHF₂).

Kristalstructuur

Natriumfluoride is een ionaire verbinding die in water ioniseert in natrium- en fluoride-ionen. In vaste vorm neemt het een kubische kristalstructuur aan (zoals bij natriumchloride).^[6]

Toepassingen

Natriumfluoride is een belangrijke bron van fluoride-ionen en werd vroeger dan ook gebruikt om fluoride aan drinkwater toe te voegen. Tegenwoordig wordt vaker hexafluorkiezelzuur (H₂SiF₆) en het natriumzout daarvan (Na₂SiF₆) gebruikt. Fluoridering van drinkwater wordt heden ten dage nog steeds toegepast in een aantal landen, maar is erg controversieel.

Natriumfluoride is een product dat gebruikt wordt voor de bescherming van tanden. Het reageert met hydroxyapatiet in de tanden en vormt hierbij een gefluorideerd zout dat veel minder oplosbaar is dan hydroxyapatiet. Hierdoor worden de tanden minder aangetast door tandplak^[7]. Daarom wordt natriumfluoride toegepast in tandpasta om cariës tegen te gaan. Ook wordt het toegepast bij de behandeling van osteoporose^[8]

Natriumfluoride wordt gebruikt als reinigingsmiddel, vooral voor het verwijderen van roestvlekken.

Externe links

• (en) MSDS van natriumfluoride

Bronnen, noten en/of referenties

1. (en) Gegevens van natriumfluoride in de GESTIS-stoffendatabank van het IFA (geraadpleegd op 14 december 2008)
2. Handbook of pesticide toxicology. Robert Krieger ed, Academic press, 2001
3. Journal of Economic Entomology. (Entomological Soc. of America, 4603 Calvert Rd., College Park, MD 20740) V.1- 1908
4. Toxicological profile for fluorides, hydrogen fluoride, and fluorine (PDF) 187. Agency for Toxic Substances and Disease Registry (ATDSR) (September 2003). Geraadpleegd op 1 november 2008.
5. Müller, Chem.-Ztg. 52, 5 (1928); Kwasnik in Handbook of Preparative Inorganic Chemistry, vol. 1, G. Brauer, Ed. (Academic Press, New York, 2nd ed., 1963) pp 235-236
6. Wells, A.F. (1984). Structural Inorganic Chemistry. Clarendon Press, Oxford. ISBN 0-19-855370-6.
7. L. G. Petersson, Caries Res. 27, Suppl 1, 35-42 (1993)
8. M. Kleerekoper, D. B. Mendlovic, Endocr. Rev. 14, 312-323 (1993)

Alkalihalogeniden

Fluoriden:	lithiumfluoride · natriumfluoride · kaliumfluoride · rubidiumfluoride · cesiumfluoride
Chloriden:	lithiumchloride · natriumchloride · kaliumchloride · rubidiumchloride · cesiumchloride
Bromiden:	lithiumbromide · natriumbromide · kaliumbromide · rubidiumbromide · cesiumbromide
Jodiden:	lithiumjodide · natriumjodide · kaliumjodide · rubidiumjodide · cesiumjodide