Messinien

Het geologisch tijdperk Messinien (Vlaanderen: Messiniaan) is de laatste tijdsnede of bovenste etage in het Mioceen. Het Messinien duurde van 7,246 tot 5,333 Ma, komt na het Tortonien en wordt gevolgd door het Zanclien, de vroegste tijdsnede of onderste etage in het Plioceen.^[2]

Gips- en kleilagen uit het Messinien in het Sorbasbekken, Zuid-Spanje.

Systeem Periode	Serie Tijdvak	Etage Tijdsnede	Ouderdom (Ma)
Kwartair	Pleistoceen	Gelasien	jonger
Neogeen	Plioceen	Piacenzien	2,58–3,600
		Zanclien	3,600–5,333
	Mioceen	Messinien	5,333–7,246
		Tortonien	7,246–11,62
		Serravallien	11,62–13,82
		Langhien	13,82–15,97
		Burdigalien	15,97–20,44
		Aquitanien	20,44–23,03
Paleogeen	Oligoceen	Chattien	ouder
Indeling van het Neogeen volgens de ICS.[1]

Naamgeving en definitie

Het Messinien is genoemd naar de Italiaanse stad Messina. Het Messinien werd in 1867 voor het eerst beschreven door de Zwitserse geoloog Karl Mayer-Eymar, aan de hand van fossielen die hij tussen een afwisseling van gipslagen vond. Hij noemde de tijdsnede Messinien en kon deze aan de hand van fossielen aan het einde van het Mioceen plaatsen.^[3]

De golden spike voor het Messinien ligt bij Oued Akrech, in de buurt van Rabat in Marokko.^[4] De basis van de etage wordt gedefinieerd door het eerste voorkomen van de planktonische foraminifeer Globorotalia conomiozea en ligt ongeveer in het midden van de magnetische chronozone C3Br.1r. De top (de basis van het Zanclien) wordt gedefinieerd door het einde van de magnetische chronozone C3r, het eerste voorkomen van de nannoplankton-soort Ceratolithus acutus en het uitsterven van de kalkige nannoplankton Triquetrorhabdulus rugosus.

Saliniteitscrisis

Tijdens het Messinien werd de Middellandse Zee kortstondig een endoreïsch bekken, afgesloten van de Atlantische Oceaan. Dit gaf aanleiding tot de Messinian salinity crisis.

Bronnen, noten en/of referenties

1. (en) Tijdsschaal ICS
2. Gradstein et al 2012
3. Hsü 1983
4. Hilgen et al 2000

Literatuur

• (en) Gradstein, F.M.; Ogg, J.G.; Schmitz, M.D. & Ogg, G.M.; 2012: A Geologic Time Scale 2012, Elsevier, ISBN 0444594256.
• (en) Hilgen, F.J.; Iaccarino, S.; Krijgsman, W.; Villa, G.; Langereis, C.G. & Zachariasse, W.J.; 2000: The Global Boundary Stratotype Section and Point (GSSP) of the Messinian Stage (uppermost Miocene), Episodes 23(3), p. 172-178.
• (en) Hsü, K.J.; 1983: The Mediterranean Was a Desert, Princeton University Press, Princeton.
• (fr) Mayer-Eymar, K.; 1867: Catalogue systématique et descriptif des fossiles des terrains tertiaires qui se trouvent du Musée fédéral de Zürich, Zürich.

Externe links

• (en) Messinian, GeoWhen Database
• (en) Stratigraphic chart of the Neogene, Norges Network of offshore records of geology and stratigraphy