Langkuifneushoornvogel

De langkuifneushoornvogel (Berenicornis comatus) is een neushoornvogel uit het monotypische geslacht Berenicornis. De vogel wordt nog vaak beschreven als Aceros comatus. De langkuifneushoornvogel komt voor in Indonesië, Maleisië, Myanmar en Thailand.

Langkuifneushoornvogel IUCN-status: Bedreigd[1] (2018)
Paartje in vogelpark in Singapore.
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Aves (Vogels) Orde: Bucerotiformes Familie: Bucerotidae (Neushoornvogels) Geslacht: Berenicornis
Soort
Berenicornis comatus (Raffles, 1822)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Langkuifneushoornvogel op Wikispecies
Portaal    Biologie Vogels

Beschrijving

De langkuifneushoornvogel is 85 cm lang. Een zwart-witte neushoornvogel met relatief veel wit. Hij heeft een opvallende witte kuif en ook de kop, hals, borst en staart zijn wit; alleen de rug en de vleugels zijn grotendeels zwart, waarbij de vleugels weer een witte achterrand hebben. De snavel is bleekwit, groot en krom, maar heeft geen opvallende "hoorn". Bij het mannetje is de snavel naar de punt toe lopend donker gekleurd.^[2][3] Het is een van de zeldzaamste neushoornvogels, die een nogal verborgen leefwijze leidt.^[1]

Leefwijze

Meer dan bij andere soorten neushoornvogels (die vaak vruchteneters zijn) foerageert de langkuifneushoornvogel op grote insecten en kleine gewervelde dieren.^[1][2]

Verspreiding en leefgebied

De langkuifneushoornvogel komt voor in Zuid-Tenasserim, Zuidwest-Thailand, het schiereiland Malakka, Sarawak, Brunei, Sabah, Kalimantan en Sumatra. Het is een uitgesproken bosbewoner van groenblijvend tropisch loofbos tot 600 m boven de zeespiegel; de vogel wordt ook wel hoger, tot op 1600 m waargenomen. Hij houdt zich bij voorkeur op in dichtbegroeide delen van het bos zoals langs rivieren.

Op Borneo komt de langkuifneushoornvogel vooral nog voor in natuurreservaten zoals Sepilok. In Kalimantan is de vogel uiterst schaars.^[2]

Status

Omdat op grote schaal oerwoud verloren gaat door omzetting in oliepalmplantages, maar ook door illegale kap in formeel beschermde gebieden en (in 1997-1998 in Kalimantan) grote bosbranden, gaat deze vogel in aantal hard achteruit. Tot 2017 stond de vogel als "gevoelig" op de internationale rode lijst en sinds 2018 als "bedreigd".^[1]

Bronnen, noten en/of referenties

1. (en) Langkuifneushoornvogel op de IUCN Red List of Threatened Species.
2. (en) Phillipps, Q & K. Phillipps, 2011. Phillipps' field guide to the birds of Borneo. John Beaufoy, Oxford. ISBN 978 1 906780 56 2.
3. (en) King et al, 1983. A field guide to the birds of South-East Asia. Collins, London. ISBN 0 00 219206 3

Geslachten en soorten van neushoornvogels (Bucerotidae - Bucerotiformes)

Tockus:	Tanzaniaroodsnaveltok (T. ruahae) · Westelijke roodsnaveltok (T. kempi) · Damaratok (T. damarensis) · Zuidelijke roodsnaveltok (T. rufirostris) · Roodsnaveltok (T. erythrorhynchus) · Monteiro's tok (T. monteiri) · Von der Deckens tok (T. deckeni) · Jacksons tok (T. jacksoni) · Zuidelijke geelsnaveltok (T. leucomelas) · Ethiopische geelsnaveltok (T. flavirostris)
Lophoceros:	Bradfields tok (L. bradfieldi) · Kuiftok (L. alboterminatus) · West-Afrikaanse bonte tok (L. semifasciatus) · Congolese bonte tok (L. fasciatus) · Hemprichs tok (L. hemprichii) · Grijze tok (L. nasutus) · Dwergtok (L. camurus) · Diksnaveltok (L. pallidirostris)
Bycanistes:	Fluitneushoornvogel (B. fistulator) · Trompetneushoornvogel (B. bucinator) · Bruinoorneushoornvogel (B. cylindricus) · Witpootneushoornvogel (B. albotibialis) · Grijsoorneushoornvogel (B. subcylindricus) · Zilveroorneushoornvogel (B. brevis)
Ceratogymna:	Blauwkeelneushoornvogel (C. atrata) · Geelhelmneushoornvogel (C. elata)
Horizocerus:	Westelijke dwergtok (H. hartlaubi) · Congodwergtok (H. granti) · Westelijke langstaarttok (H. albocristatus) · Oostelijke langstaarttok (H. cassini)
Berenicornis:	Langkuifneushoornvogel (B. comatus)
Buceros:	Gewone neushoornvogel (B. rhinoceros) · Dubbelhoornige neushoornvogel (B. bicornis) · Rosse neushoornvogel (B. hydrocorax)
Rhinoplax:	Helmneushoornvogel (R. vigil)
Anthracoceros:	Palawanneushoornvogel (A. marchei) · Bonte neushoornvogel (A. albirostris) · Malabarneushoornvogel (A. coronatus) · Sulu-neushoornvogel (A. montani) · Zwarte neushoornvogel (A. malayanus)
Ocyceros:	Malabartok (O. griseus) · Ceylontok (O. gingalensis) · Wigstaarttok (O. birostris)
Anorrhinus:	Bruine neushoornvogel (A. tickelli) · Austens bruine neushoornvogel (A. austeni) · Zwartkuifneushoornvogel (A. galeritus)
Aceros:	Himalayajaarvogel (A. nipalensis)
Rhyticeros:	Papoea-jaarvogel (R. plicatus) · Narcondamjaarvogel (R. narcondami) · Gewone jaarvogel (R. undulatus) · Soemba-jaarvogel (R. everetti) · Kleine jaarvogel (R. subruficollis) · Sulawesi-jaarvogel (R. cassidix)
Rhabdotorrhinus:	Waldens jaarvogel (R. waldeni) · Filipijnse jaarvogel (R. leucocephalus) · Temmincks neushoornvogel (R. exarhatus) · Maleise jaarvogel (R. corrugatus)
Penelopides:	Luzonneushoornvogel (P. manillae) · Mindoroneushoornvogel (P. mindorensis) · Mindanaoneushoornvogel (P. affinis) · Samarneushoornvogel (P. samarensis) · Visayaneushoornvogel (P. panini)