Koolmot

De koolmot of het koolmotje (Plutella xylostella) is een trekvlinder afkomstig uit Zuid-Europa, die behoort tot de familie Plutellidae. Deze vlinder heeft een spanwijdte van 15 mm en zet de eieren afzonderlijk of enkele bij elkaar op de onderkant van het blad af. De minerende larven verschijnen in Nederland in juni en augustus.

Koolmot
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Arthropoda (Geleedpotigen) Klasse: Insecta (Insecten) Orde: Lepidoptera (Vlinders) Familie: Plutellidae Geslacht: Plutella
Soort
Plutella xylostella (Linnaeus, 1758)
Verspreidingsgebied
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Koolmot op Wikispecies
Portaal    Biologie Insecten

De koolmot is polyfaag, waardplanten komen uit de kruisbloemenfamilie en de familie Tropaeolaceae. Zij omvatten in Nederland en België kool, veldkers, kruidkers, zeeraket, muurbloem en herik. In gebieden zonder koude winters zijn het plaaginsecten. De beweeglijke, groene, jonge rupsen vreten venstertjes in de bladeren, waarbij de opperhuid aan één zijde van het blad intact blijft. Het eerst zijn ze te vinden in de hartbladeren van de kool. Oudere rupsen vreten het hele bladmoes op. De rups bereikt een lengte van tot 2 cm. De verpopping vindt plaats in een losse open cocon met netstructuur op het blad.

De vlinder kan ver trekken, meer dan 3000 km en op hoogtes boven de 100 meter vliegen.^[1] De vlinder kent een vrijwel wereldwijde verspreiding.

Aanpassingsvermogen

De koolmot is het eerste insect dat resistentie ontwikkelde tegen Bt-toxine in het veld. De enige andere is de ni-uil (Trichoplusia ni) in landbouwsystemen, met name kassen.^[2][3]

Ook bleek dat de koolmot zich in acht generaties kon aanpassen aan een koolhydraatrijk dieet, door minder van deze koolhydraten in vet om te zetten.^[4]

• 
  Eitjes
• 
  Rups
• 
  Rups
• 
  Pop in cocon
• 
  Imago
• 
  Vraatschade
• 
  Links gezonde rups, midden schimmelsporen vanuit de rups, rechts kortgeleden gedood door Beauveria bassiana-sporen
• 
  Rups geïnfecteerd door Beauveria bassiana
• 
  Pop met sluipwesp Diadromus collaris

Externe links

• Kaarten met waarnemingen:

• België
• Nederland
• wereldwijd

• Koolmot ("Koolmotje") op Microlepidoptera.nl
• Plutella xylostella op Bladmineerders.nl
• (en) Plutella xylostella op Australian caterpillars

Bronnen, noten en/of referenties

1. Yau I-Chu (1986) "The Migration of Diamondback Moth" in: Diamondback Moth Management, Proceedings of the First International Workshop, Tainan, Taiwan, 11-14 March 1985. Shanhua: The Asian Vegetable Research and Development Center. (pdf) Inhoud. (pdf) (Internet Archive)
2. Janmaat, A.F., & Myers, J. 2003. Rapid evolution and the cost of resistance to Bacillus thuringiensis in greenhouse populations of cabbage loopers, Trichoplusia ni. Proc Biol Sci. 270:2263-70.
3. Wang, P., Zhao, J.Z., Rodrigo-Simon, A., Kain, W., Janmaat, A.F., Shelton, A.M., Ferre, J., & Myers, J. 2006. Mechanism of resistance to Bacillus thuringiensis toxin Cry1Ac in a greenhouse population of cabbage looper, Trichoplusia ni. Appl Environ Microbiol. Dec 22; Epub ahead of print.
4. Gineke Wassink, Montignac, Atkins, Darwin op kennislink, 27 augustus 2007.^{[dode link]}