Keelamandel

De keelamandelen of tonsillen (Tonsillae palatinae), meestal "de amandelen" genoemd, zijn twee amandelvormige organen, die achter in de keel gelegen zijn, direct aan het begin van de orofarynx. Ze zijn, tenzij verwijderd, achter in de mond zichtbaar links en rechts naast de tong en links en rechts van de huig, in de zogeheten amandelnissen, de kleine ruimtes tussen de twee tonsilbogen.

vergrote keelamandelen

Beschrijving

De keelamandelen zijn groot bij kinderen in de leeftijd van 3 tot 10 jaar. Ze worden nog groter tijdens de puberteit, en nemen daarna in omvang af. Bij de meeste volwassenen zijn ze klein en onopvallend en soms zelfs bijna niet meer te zien.

Deze organen bestaan grotendeels uit lymfoïde weefsel en bevatten diepe inhammen (crypten). Ze maken deel uit van het lymfevatenstelsel en van de ring van Waldeyer, een verzameling organen en weefsels die als een soort ring achter de keelholte en neusholte liggen en zo een belangrijk onderdeel vormen van het immuunsysteem.

Functie

De keelamandelen hebben primair een functie in het immuunsysteem, net als de neusamandel, de tongamandelen en de elders in het lichaam gelegen lymfeklieren. De keelamandelen beschermen het lichaam tegen verschillende bacteriën en virussen, die via de mond binnenkomen en zo ernstige ziektes kunnen veroorzaken. Dit lijkt ook bevestigd te worden door het feit dat bij mensen bij wie de keelamandelen verwijderd zijn, bepaalde aandoeningen veel vaker voorkomen dan bij mensen die hun keelamandelen nog wel hebben. Zo blijkt bijvoorbeeld uit Zweeds onderzoeken dat mensen bij wie de keelamandelen verwijderd zijn, een verhoogde kans hebben op verschillende chronische en auto-immuunziektes en ruim 40% meer kans op een hartaanval, uit Taiwanees onderzoek een ruim 40% grotere kans op kanker, uit Deens onderzoek een verhoogde kans op een groot aantal verschillende infectieziektes, allergieën en luchtwegaandoeningen, uit Amerikaans onderzoek een verhoogde kans op het prikkelbaredarmsyndroom en uit onderzoeken uit Hongarije en Australië een grotere kans op hooikoorts.^{[1][2][3][4][5][6][7][8]} Daarnaast blijkt uit Australisch onderzoek dat mensen bij wie de amandelen verwijderd zijn, gemiddeld een kortere levensverwachting hebben.^[9]

Zie ook: Gevolgen van tonsillectomie voor het immuunsysteem