Remove ads
Het Griekse kabinet-Tsipras werd op 27 januari 2015 ingezworen, twee dagen na de parlementsverkiezingen van januari 2015. Bij deze verkiezingen eindigde SYRIZA als de grootste partij. Partijleider Alexis Tsipras sloot een regeerakkoord met de Onafhankelijke Grieken (ANEL) en werd aangesteld tot premier. Het kabinet telde elf ministeries, zes minder dan zijn voorganger, het kabinet-Samaras.
Op 20 augustus 2015 bood Tsipras het ontslag van zijn regering aan.[1] President Pavlopoulos benoemde hierop de voorzitster van het Hooggerechtshof, Vasiliki Thanou-Christofilou, tot interim-premier. Haar overgangskabinet Kabinet Vasiliki Thanou-Christofilou werd beëdigd op 28 augustus, in afwachting van nieuwe verkiezingen op 20 september.[2] Dit kabinet werd opgevolgd door het Kabinet-Tsipras II, wat gevormd werd nadat SIRYZA ook deze parlementsverkiezingen gewonnen had.
Remove ads
Voor het eerst in de Griekse geschiedenis was de eedaflegging niet in de vorm van een kerkelijke ceremonie. De premier en de meeste kabinetsleden legden een burgerlijke eed af op de grondwet ten overstaan van president Papoulias. Andere ministers, voornamelijk van ANEL, deden het kozen wel voor de kerkelijke ceremonie. Zij zwoeren een religieuze eed op de Bijbel ten overstaan van aartsbisschop Ieronymos. Op 6 februari werd Zoi Konstantopoulou verkozen tot de tweede vrouwelijke voorzitter van het Griekse parlement in de Griekse parlementaire geschiedenis.[3]
Remove ads
Tsipras had zijn kiezers beloofd niet meer als voorwaarde voor steun van de EU op de overheidsuitgaven te bezuinigen. Over deze voorwaarde onderhandelde voor Griekenland Yanis Varoufakis, de minister van Financiën, met de Eurogroep. In deze onderhandelingen speelde Jeroen Dijsselbloem een belangrijke rol als voorzitter van de Eurogroep.
In de verkiezingscampagne had de partij haar kiezers beloofd de bezuinigingsmaatregelen stop te zetten die het Kabinet-Samaras had ingevoerd in ruil voor 240 miljard euro noodleningen.[4] De partij zal ook een gedeeltelijke kwijtschelding eisen van de Griekse staatsschuld,[4] boven op de schuldreductie van 100 miljard euro in 2012. Tot slot beloofde Syriza twee miljard euro te investeren in noodhulp voor de allerarmste Grieken, ontslagen ambtenaren weer aan te nemen en de privatisering te staken.[4] Europese leiders hebben in aanloop naar de verkiezingen gewaarschuwd voor instabiliteit als Tsipras in Europa zijn zin zal doordrijven, maar de Grieken hebben dit genegeerd.[4]
Remove ads
In de eerste maanden werd al duidelijk dat de Griekse regering gemaakte afspraken met de Europese Unie, IMF en Europese Centrale Bank (ECB), niet zou nakomen. Na de eerste ministerraad werd al besloten het minimumloon te verhogen, de dertiende maand voor gepensioneerden weer terug te brengen en de ambtenarenontslagen te staken en zelfs deels terug te draaien.[5] De privatisering van het Griekse energiebedrijf werd gestaakt en de taal verhardde vooral richting Duitsland.[6] De minister van Defensie dreigde in maart de vluchtelingensluis naar Europa open te draaien als Griekenland niet onder zijn voorwaarden wordt geholpen.[7] In april berekende een speciale commissie dat Duitsland de Griekse bevolking nog 279 miljard euro verschuldigd is als compensatie voor alle emotionele schade die in de Tweede Wereldoorlog is geleden.[8] De onderhandelingen bleven stroef lopen en Griekenland kreeg meer moeite om de schulden te betalen. In april werd een informeel verzoek aan het IMF om een deelaflossing te mogen uitstellen van de hand gewezen omdat er nog geen definitief pakket van afspraken lag.[9] IMF kreeg het geld na ongewone maatregelen. Op 21 april verordonneerde de regering per decreet dat 1500 overheidsinstellingen en staatsbedrijven hun tegoeden moeten overmaken naar een rekening bij de centrale bank.[10] Door de kassen te legen kon de regering op korte termijn aan haar betalingsverplichtingen voldoen. De Grieken namen massaal geld op bij de banken uit angst dat de Griekse staat failliet zal gaan en de banken dan ook zullen omvallen.[11] In juni 2015 had de ECB al 85 miljard euro aan Emergency Liquidity Assistance-noodsteun aan de Griekse banken verstrekt.[11]
Op 30 juni 2015 heeft Griekenland geen betaling gedaan van 1,6 miljard euro aan het IMF. De betalingsachterstand aan het IMF geeft het recht aan de eurozonelanden om hun leningen aan Griekenland per direct op te eisen.[12] De Eurogroep heeft besloten hiervan af te zien, maar kan op ieder moment gebruik maken van dit recht.[12] Het EFSF-steunprogramma aan Griekenland eindigde diezelfde dag, zonder dat er een akkoord werd bereikt over verlenging of een nieuw financieringsprogramma.[12] Na diverse concessies kondigde de Tsipras totaal onverwacht op 26 juni een referendum en gaf tegelijkertijd daarbij een negatief stemadvies.[13] Het referendum ging over het al dan niet accepteren van het voorstel van de Europese Commissie / de lidstaten van de eurogroep, de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds, zoals voorgelegd in de bijeenkomst van ministers van Financiën van de eurozone van 26 juni 2015. De volksraadpleging is op 5 juli gehouden waarbij de bevolking tegen het voorstel stemde.
Na verdere onderhandelingen werd op de Eurotop van 12 juli een principeovereenkomst bereikt over het verstrekken van nieuwe leningen aan Griekenland. De regering legde de verklaring van deze Eurotop ter goedkeuring voor aan het parlement, als preambule bij een wetsontwerp met vier specifieke bezuinigingsmaatregelen (een eerste set "prior actions"). Op donderdag 16 juli 2015 werd het wetsontwerp aangenomen met 229 parlementariërs die voor stemden, 64 die tegen stemden en zes die zich onthielden van stemming. De oppositie (behalve Gouden Dageraad en KKE) steunde het ontwerp, maar door het grote verzet binnen SYRIZA verloor de regeringscoalitie haar parlementaire meerderheid.
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads