Loading AI tools
Nederlands politicus (1914-1976) Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Hendrik Johannes (Henk) Lankhorst (Amsterdam, 18 april 1914 – aldaar, 24 mei 1976) was een Nederlandse politicus. Hij was medeoprichter van de Pacifistisch Socialistische Partij (PSP).
Lankhorst werd geboren als zoon van Willem Frederik Lankhorst en Henriëtte Jeanette de Bock. Hij was later gehuwd met Joop Roolker.
Hij was PSP'er die afkomstig was uit de kring van de vooroorlogse CDU
Voor mei 1940 was Lankhorst actief in het Nederlands Christelijk Jongeren Gilde, een jeugdorganisatie die verwant was aan de CDU, maar daarvan geen deel uitmaakte.
Toen de CDU na de Bevrijding overeind krabbelde en een doorstart trachtte te maken (onder meer was bij het Bombardement op het Bezuidenhout de gehele vooroorlogse administratie van deze partij verloren gegaan) was Lankhorst een van de leden die daarin een actieve rol speelden, waartoe reeds in 1944 tijdens de Bezetting ook onder de voormalige leden van deze partij heimelijk voorbereidingen waren getroffen. Hij was in 1932 lid geworden van deze progressieve protestants-christelijke partij, die in 1941 evenals vele andere partijen was verboden en ontbonden. In het alom heersend klimaat van politieke vernieuwing na 1945 werd echter getwijfeld over de bestaansgrond van de partij. Tegelijkertijd waren er onder de leden van de tijdens de Bezetting eveneens verboden SDAP initiatieven die uiteindelijk zouden leiden tot de oprichting van de Partij van de Arbeid (PvdA). Tijdens de Doorbraak wilden velen de vooroorlogse verzuiling doorbreken. Protestanten en rooms-katholieken wilden zich met socialisten en humanisten gemeenschappelijk inzetten voor een rechtvaardiger samenleving, zonder dat zij daarvoor een aparte christelijke politieke partij nodig achtten. Het CDU zou in 1946 opgaan in deze nieuwe partij.
Lankhorst bleef actief in de CDU tot aan de formele opheffing van de partij op het congres in februari 1946, waarin tot dat opgaan in de PvdA werd besloten. Een minderheid van de partij stemde daarmee niet in. Tegenstanders van de fusie richtten de Christelijk-Democratische Volkspartij (CDVP), die wilde vasthouden aan de confessionele grondslag. De meeste vooroorlogse prominenten van de CDU maakten echter wel de stap naar de PvdA.[1] Lankhorst werd bestuurslid van de CDVP. Bij de Provinciale Statenverkiezingen 1946, waarbij deze partij in slechts twee provincies meedeed bleek dat de CDVP weinig stemmen trok. Lankhorst stond als kandidaat op de lijst voor de provincie Noord-Holland,
Diverse kopstukken uit de CDU zetten hun politieke loopbaan voort in de in 1946 opgerichte PvdA en later in de in 1957 opgerichte PSP.
In de jaren 50 was Lankhorst actief was in de Socialistische Unie, een nieuwe linkse partij die echter nimmer tot de Tweede Kamer zou doordringen. Daarna zou hij in de jaren zestig hét gezicht worden van de PSP. Hij wordt vaak omgeschreven als plichtsgetrouw en nauwgezet; beminnelijk in de omgang en daardoor, ondanks zijn radicale standpunten, gewaardeerd door zijn collega-Kamerleden. Hij was bekend als een goed organisator. Lankhorst kreeg later in zijn partij het verwijt dat hij als lid van de Tweede Kamer niet fel genoeg was. Hij bedankte voor het Tweede Kamerlidmaatschap en stapte over naar de Eerste Kamer. In de Tweede Kamer werd hij als fractievoorzitter opgevolgd door Hans Wiebenga. Lankhorst werd in 1969 aanvankelijk niet gekozen tot lid van de Eerste Kamer, omdat PSP-leden van de Provinciale Staten van Noord-Holland op Dik Noordewier stemden. De Tweede Kamerleden van de PSP waren hier hevig ontstemd over. Uiteindelijk zag Noordewier van zijn zetel af, zodat Lankhorst alsnog zitting kon nemen.[2]
Tijdens een debat in de Tweede Kamer over de oorlogsdreiging rond de Nieuw-Guinea-kwestie in januari 1962 vergeleek Lankhorst "het voormalig Nederlands bestuur over Nederlands-Indië" met de Duitse Bezetting van Nederland in 1940-´45[3], wat hem door velen niet in dank werd afgenomen. Zeer gegriefd betoonde zich destijds de minister van Buitenlandse Zaken Joseph Luns die hem "de heer Lamstraal" noemde, waarvoor de Kamer zijn excuses verlangde.[4][5][6][7][8] De Nederlandse journalist Willem Oltmans zou geïnspireerd door dit voorval in zijn jaren later verschenen terugblik Mijn vriend Sukarno (1995) Luns zelf een "leugenachtige lamstraal" noemen.[9]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
