Hartmassageapparaat

Een hartmassageapparaat is een medisch hulpmiddel voor het toepassen van borstcompressies (ook thoraxcompressies of hartmassage genoemd) in het juiste tempo en de juiste diepte bij een reanimatie. De apparaten kunnen gebruikt worden bij de reanimatie van volwassenen en kinderen vanaf ongeveer 8 jaar. Een hartmassageapparaat is bestemd voor gebruik door professionelen (zoals artsen of ambulanceverpleegkundigen) en vervangt een persoon die met de handen borstcompressies toepast. De apparaten kunnen gebruikt worden bij reanimaties zowel in het ziekenhuis als buiten het ziekenhuis (bij ambulancediensten). Hartmassageapparaten mogen niet verward worden met defibrillatoren; deze dienen om bij een reanimatie een elektrische schok toe te dienen om het normale hartritme te herstellen. Een hartmassageapparaat vervangt de inzet van een defibrillator niet en omgekeerd.

Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.

Effectieve hartmassage

Voor een goede bloedsomloop is het tijdens een reanimatie van belang dat hartmassages in het juiste tempo en in de juiste diepte worden uitgevoerd. Tijdens rust maakt het menselijk hart ongeveer 60 tot 80 slagen per minuut, maar tijdens inspanning kan dit wel oplopen tot 200 slagen per minuut. Het tempo waarin tijdens een reanimatie moet worden gemasseerd, is internationaal afgesproken. De Australian Resuscitation Council (ARC), de International Liaison Committee on Resuscitation (ILCOR), de European Resuscitation Council (ERC), de Nederlandse Reanimatie Raad (NRR) en de certificatie-instelling NedCert gaan allemaal uit van 100-120 hartmassages per minuut. Ook het masseren in de juiste diepte is van belang, want de borstkas van de patiënt moet voldoende (5-6 cm) worden ingedrukt. Effectieve hartmassages kunnen alleen worden gerealiseerd als deze worden uitgevoerd, in het juiste tempo en in de juiste diepte. Het is echter erg moeilijk om tijdens een reanimatie continu effectieve hartmassages te geven. Zelfs bij reanimaties binnen het ziekenhuis wordt veelal te langzaam en te oppervlakkig gereanimeerd.^[1] Bij reanimaties buiten het ziekenhuis wordt de helft van de tijd niet gemasseerd en als er wel gemasseerd wordt dan gebeurt het te oppervlakkig.^[2] Uit wetenschappelijk onderzoek is verder gebleken dat goed getrainde ziekenhuismedewerkers veelal niet volgens de richtlijnen reanimeren.^[3]

Automatische hartmassage

Bij automatische hartmassageapparaten zoals de AutoPulse van fabrikant ZOLL liggen het hoofd, de schouders en het bovenste deel van de rug van de patiënt op het apparaat, dat vergelijkbaar is met een korte wervelplank. Het controlepaneel bevindt zich naast het linkeroor van de patiënt. Het apparaat bevat een controlecomputer, een accu en een motor die de thoraxband aantrekt. De AutoPulse past automatisch de lengte en compressiedruk (+/- 20% van de thorax) precies aan de omvang van de thorax van de patiënt. Als een ontklede patiënt wordt vastgemaakt en het apparaat wordt aangezet, trekt de thoraxband strak rond thorax en drukt de thorax ritmisch samen. Het hart wordt daarbij 80 keer per minuut samengedrukt. De elektroden van een AED of een defibrillator kunnen onder de thoraxband worden vastgemaakt. Voor een normale defibrillator hoeft de band niet losgemaakt te worden. Voor een optimale hygiëne en veiligheid voor ieder patiënt is er de thoraxband geschikt voor eenmalig gebruik.

Een ander voorbeeld van een automatisch hartmassageapparaat is de LUCAS, wat staat voor Lund University Cardiac Assist System. Dit apparaat bestaat uit een pneumatisch mechanische pomp (vergelijkbaar met een stamper) met zuignap die op de thorax van de patiënt geplaatst wordt. De rug van de patiënt ligt op een gebogen harde plank. De stamper met zuignap drukt de borstkas van de patiënt tegen de harde plank met een vooraf ingestelde diepte en snelheid, dat zonder onderbreking niet aan te passen is.

Manuele hartmassage

Er bestaan ook manuele hartmassageapparaten die de gebruiker feedback geven bij het handmatig toepassen van borstcompressies. Dit soort hartmassageapparaat is ontwikkeld door de Australische arts dr. Andrew Davaris om reanimatie door artsen, verpleegkundigen en andere in reanimatie getrainde personen zoals EHBO'ers te verbeteren. Het apparaat geeft direct aan of de hartmassages in de juiste diepte en in het juiste tempo worden uitgevoerd. Met het gebruik van het manueel hartmassageapparaat is een reanimatie door zowel goed getrainden als minder goed getrainden tot vijf maal effectiever dan wanneer op traditionele wijze wordt gemasseerd tijdens een reanimatie.^[4][5] Deze apparaten zijn in gebruik in onder andere ziekenhuizen, ambulancediensten en de bedrijfshulpverlening.^[6]

Externe links

• YouTube - Hartmassage-apparaat in ambulances (Omroep Gelderland)
• AutoPulse (ZOLL)
• LUCAS (Physio-Control)

Bronnen, noten en/of referenties

1. Abella, B.S, et al. (2005a) “Chest Compression Rates During Cardiopulmonary Resuscitation Are Suboptimal”, Circulation, nr. 111, pp. 428-434
2. Wik, L. et al. (2005) “Quality of Cardiopulmonary Resuscitation During Out-of-Hospital Cardiac Arrest”, The Journal of the American Medical Association, JAMA, nr. 293, pp. 299-304
3. Abella, B.S, et al. (2005b) “Quality of Cardiopulmonary Resuscitation During In-Hospital Cardiac Arrest”, The Journal of the American Medical Association, JAMA, nr. 293, pp. 305-310.
4. Boyle, A.J. et al. (2002) “Improvement in timing and effectiveness of external cardiac compressions with a new non-invasive device: the CPR-Ezy”, Resuscitation, nr.54, pp. 63-67.
5. Noordergraaf, G.J. et al. (2006) “The quality of chest compressions by trained personnel: The effect of feedback, via the CPREzy, in a randomized controlled trial using a manikin model”, Resuscitation, nr. 69, pp. 241-252
6. Perkins, G.D. et al. (2005) "CPREzy an evaluation during simulated cardiac arrest on a hospital bed", Resuscitation, nr.64, pp.103-108.