Domino (spel)
spel Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
spel Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Domino is een legspel dat met speciale dominostenen wordt gespeeld.
De stenen zijn vaak gemaakt van plastic of hout, vroeger ook van echte steen, been, gewei of ivoor. De stenen zijn langwerpig van vorm en verdeeld in twee vierkante veldhelften, ieder gemerkt met ogen. In de standaarddomino-uitvoering hebben de helften nul tot zes ogen maar er zijn ook uitvoeringen met nul tot negen, nul tot twaalf en nul tot achttien ogen. In de standaardset komen alle 28 mogelijke combinaties van tot eenmaal voor.
Domino is zeer populair op het eiland Curaçao en in Latijns-Amerika, onder de jeugd verliest domino echter aan populariteit.
De basisspelregels zijn als volgt:
In veel Engelssprekende landen en in het algemeen internationaal zijn er twee hoofdmodi van het spel bekend:[1]
De ontstaansgeschiedenis van het spel is onduidelijk. Mogelijk vindt het dominospel zijn oorsprong in China en zijn de stenen door Marco Polo daarvandaan meegenomen, maar dit valt niet met zekerheid vast te stellen. De oudste gevonden dominostenen lagen in het graf van Toetanchamon.[2] De oudste beschrijving van domino stamt uit de Chinese Song-dynastie van 960 - 1279. Het spel zou zich ontwikkeld hebben uit dobbelstenen en de dominostenen zouden de mogelijke worpen met twee dobbelstenen aangeven. De blanco zou later toegevoegd zijn.[3] De oudste domino's in West-Europa stammen uit het Italië van de 18e eeuw.
Het aantal stenen bedraagt waarbij n het grootste aantal ogen in het spel voorstelt. Met het gewone spel is n = 6 zijn er dus stenen.
Ook spelen met n = 9 of n = 12 of n = 18 worden gespeeld.[2] Is n oneven, dan is het niet mogelijk een keten van alle stenen te leggen.
In domino worden er twee verschillende wereldkampioenschappen georganiseerd.[4][5] Verder wordt de Maria-Theresia-Cup georganiseerd.[6]
Een andere mogelijkheid om met dominostenen te spelen, is er een flink aantal van achter elkaar rechtop zetten en vervolgens de eerste steen een zetje geven, waardoor ze allemaal omvallen, doordat het zetje steeds aan de volgende steen wordt doorgegeven. Dat is het spreekwoordelijke domino-effect.
In speelgoedwinkels zijn hiervoor speciale dominostenen te koop. Deze zijn gemaakt van plastic en hebben verschillende kleuren, wat het geheel een extra vrolijke aanblik geeft. Vaak worden hier ook bruggen, loopings, klaphekjes en andere attributen bij geleverd die voor extra spektakel zorgen tijdens het omvallen van de stenen. Voor het wereldrecord hiervan, zie Domino Day.
In de geopolitiek wordt het begrip domino-effect gebruikt voor een (gevreesde) uitbreiding van een politieke ontwikkeling naar meerdere landen.
Er is nog een spel dat met dominostenen gespeeld wordt, zij het op papier.[7] Alle 28 stenen worden horizontaal en verticaal in een rechthoek gelegd van 8 vierkantjes horizontaal en 7 verticaal. Enkel de nummers worden genoteerd op ruitjespapier, zonder de stenen erbij te tekenen. Uit de nummers alleen moet nu de plattegrond van de stenen teruggevonden worden. Soms bestaan er meerdere oplossingen. Die worden dan niet getekend. Het spel werd beschreven in een artikel in Scientific American uit 1962 van Martin Gardner. Dit spel is ook vaak als puzzel te vinden in puzzelboeken met logische puzzels. Hierbij staan de cijfers van de stenen al voorgedrukt in een rechthoek, zonder ruitjes en dan is het de bedoeling om de lijnen eromheen te tekenen, zodat zichtbaar wordt hoe de stenen liggen.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.