Dogmatiek

Niet te verwarren met Dogmatisme.

Dogmatiek, soms abusievelijk^[bron?] gelijkgesteld aan de systematische theologie, is de systematische doordenking van de inhoud der relatie die God in Christus met ons heeft gelegd (althans volgens Hendrikus Berkhof).^[1] De dogmatiek is de systematische doordenking van het heil dat volgens de christelijke kerk in Christus gegeven wordt. De gereformeerde dogmatiek is alleen gegrond op de Bijbel, de Rooms-Katholieke dogmatiek ook op historische overlevering en traditie.

Het woord dogma is een Grieks woord. Het betekent datgene wat iemand als juist voorkomt. In de Kerk ging het dogma al snel "de ware leer" betekenen. In de vroege Kerk werden uitspraken gedaan die de ware leer tegen dwalingen vastlegden.

Definities

Het woord dogmatiek wordt gebruikt om de denkactiviteit te omschrijven die de leer van de Kerk probeert door te lichten. Er zijn verschillende definities voor dogmatiek. Enkele belangrijke ervan zijn de volgende:

• Thomas van Aquino (1225-1274) omschreef dogmatiek als "de leer aangaande God, en aangaande de schepselen voor zover zij betrokken worden op God als op hun begin of doel".^[2]

• Herman Bavinck (1854-1921) omschreef dogmatiek als: "de kennisse Gods ... welke Hij aangaande zichzelf en aangaande alle schepselen als staande in relatie tot Hem in Zijn Woord aan de Kerk heeft geopenbaard".^[3] (Zie ook: Gereformeerde Dogmatiek)

• Karl Barth (1886-1968) typeert in zijn Kirchliche Dogmatik dogmatiek als volgt: "Dogmatik ist als theologische Disziplin die wissenschaftliche Selbstprüfung der christlichen Kirche hinsichtlich des Inhalts der ihr eigentümlichen Rede von Gott".^[4]

• Hendrikus Berkhof (1914-1995) omschrijft dogmatiek als "de systematische doordenking van de inhoud der relatie die God in Christus met ons heeft gelegd".^[1]

Bronnen, noten en/of referenties

1. H.Berkhof (1973): Christelijk geloof, Callenbach, Nijkerk, p. 35
2. (en) Introduction to the Study of Dogmatics, Hendrikus Berkhof, 1985, p.8 Thomas Aquinas speaks of dogmatics as teaching "on God as principal and on creatures in relation to him, who is their origin and end". Gearchiveerd op 24 juni 2023.
3. H. Bavinck (1895), Gereformeerde Dogmatiek, Deel I, p. 13
4. K. Barth (1932), Kirchliche Dogmatik. Deel 1 (KD 1), p. 1