Destelbergen

Destelbergen is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. De gemeente telt iets meer dan 19.000 inwoners, die Destelbergenaars^[1] worden genoemd. De residentiële gemeente ligt net ten oosten van de stad Gent; ten zuiden van Destelbergen ligt de dichtgeslibde bedding van de Zeeschelde.

Destelbergen

Gemeente in België
(Details)
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Oost-Vlaanderen
Arrondissement	Gent
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere	26,7 km² (2023) 55,81% 22,94% 21,25%
Coördinaten	51° 3' NB, 3° 48' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkings­dichtheid	19.110 (01/01/2024) 48,97% 51,03% 715,6 inw./km²
Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder	(01/01/2024) 19,32% 56,9% 23,78%
Buitenlanders	5,77% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Elsie Sierens (Open Vld)
Bestuur	Open Vld, N-VA
Zetels Open Vld N-VA CD&V 9070 sterker Groen Vooruit	25 9 7 6 2 1
Economie
Gemiddeld inkomen	27.485 euro/inw. (2022)
Werkloosheids­graad	4,02% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode 9070 9070	Deelgemeente Destelbergen Heusden
Zonenummer	09
NIS-code	44013
Politiezone	Regio Rhode & Schelde
Hulpverlenings­zone	Centrum
Website	www.destelbergen.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Gent in de provincie Oost-Vlaanderen
Portaal    België

Centrum, met kerk en gemeentehuis.

Geschiedenis

Destelbergen was reeds lang voor onze tijdrekening bewoond. Archeologische opgravingen tonen bewoning aan sinds het mesolithicum (ca. 10.000 tot ca. 5.000 v. Chr.). Ook het toponiem Destelbergen gaat reeds ver in de tijd terug. De vroegere gemeentenaam "Thesle" verwijst naar de inmiddels grotendeels genivelleerde zandheuvels in het centrum van de gemeente. Overigens, ook het tweede deel van de gemeentenaam "-bergen" verwijst hiernaar.
In 962 werd Destelbergen aan de Sint-Pietersabdij van Gent geschonken door Wichman IV, graaf van Hamaland. Tot het einde van het ancien régime zou de heerlijkheid in handen van de abdij blijven. De abdij bezat in de gemeente trouwens naast een aantal grote landbouwuitbatingen ook belangrijke leengoederen. Deze sites groeiden uit tot kastelen of buitenplaatsen waarvan men er nu nog een aantal kan terugvinden. De nabijheid van Gent zorgde ervoor dat de gemeente veel moeilijkheden kende tijdens de godsdiensttroebelen en de oorlogen met Lodewijk XIV. Zo werd de gemeente tussen 1675 en 1677 driemaal geplunderd.

In de middeleeuwen was de turfwinning aan de Schelde tamelijk belangrijk. De 19de eeuw daarentegen werd gekenmerkt door de opkomst van enige nijverheid zoals steenbakkerijen, olieslagerijen enz.

Ook in Heusden, een deelgemeente van Destelbergen, zijn sporen van prehistorische bewoning aangetroffen. De oudste vermelding van Heusden treft men in de 11de eeuw aan, wanneer abt Othejbold in een document noteert dat Heusden voor de invasie van de Noormannen aan de Sint-Baafsabdij zou hebben toebehoord. Nadien kwam de gemeente echter in handen van de heren van Heusden. Ingevolge het huwelijk van Beatrix van Heusden met Zeger III, burggraaf van Gent, in 1212 werd de zetel van het burggraafschap van Gent overgebracht naar Heusden. Tot het einde van het ancien régime bleef Heusden eigendom van de burggraven van Gent, een titel die door verschillende adellijke geslachten gevoerd werd. In 1247 vestigde de Cisterciënzerinnenabdij van Nieuwenbosch zich te Heusden. Dit klooster kende een grote bloei tot het in 1578 door Beeldenstormers werd vernield waarna de zusters zich in Gent gingen vestigen. Doordat Heusden in deze periode deel uitmaakte van de verdedigingsgordel rond Gent, werd de gemeente eveneens verschillende malen geplunderd. Vanaf de 19de eeuw duikt ook hier de industrialisatie op.

In 1794 was Destelbergen 1922 hectare groot en telde slechts 2250 inwoners. In 1801 woonden er 2454 zielen en op 31 december 1862 werden er 5200 inwoners opgetekend.

Geografie

Kernen

De gemeente Destelbergen bestond uit de wijken Panhuis, Achtendries, Klein Gent, Kleinen Hoenderhoek, Sint-Pietershof, het Veldeken, de Visschershoek, de Schijtershoek, de Molenhoek, het Gouden Hand, het Peerdeken, de Hoogstraat, het Haanhout, Toleinde, Blauwhof en Eenbeekeinde, die aansluit op de verstedelijking van Sint-Amandsberg en Gent. De wijk Beervelde werd in 1809 een afzonderlijke parochie en pas in 1921 een afzonderlijke gemeente.

Ruim vijftig jaar later, op 1 januari 1977, werden Destelbergen en Heusden, ten zuiden van Destelbergen-centrum, samengevoegd waardoor de gemeente nu een oppervlakte van ruim 2.500 hectare beslaat. De laatste jaren is de gemeente geëvolueerd tot een woongemeente, al bleef het landelijk karakter, mede door de aanwezigheid van de vele kasteelparken, nog in grote mate bewaard.
Destelbergen raakt in het westen aan Gent. De grens met Melle en Gent wordt gevormd door de gedeeltelijk dichtgeslibde bedding van de Zeeschelde.

Deelgemeenten

	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Destelbergen (I)	12,58	9.849	783	44013A
2	Heusden (II)	14,13	8.669	613	44013B

De gemeente Destelbergen grenst aan volgende (deel)gemeenten:

• a. Lochristi
• b. Beervelde (Lochristi)
• c. Laarne
• d. Wetteren
• e. Melle
• f. Gentbrugge (Gent)
• g. Sint-Amandsberg (Gent)
• h. Oostakker (Gent)

Kaart

Destelbergen

Bezienswaardigheden

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Destelbergen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

• Bergenkruis
• De Onze-Lieve-Vrouw-ter-Sneeuwkerk
• De Pius X-kerk
• De gemeente telt diverse residentiële kastelen waaronder kasteel Te Lande, kasteel Walbos, kasteel Fallon-de Keyser, kasteel Ter Burcht, kasteel Ter Meeren, Kasteel Ter Ramen, Kasteel Morel de Westgaver, kasteel Crabbenburg, kasteel Ter Lede, kasteel Succa, Kasteel Walbos en kasteel Notax. Een gebied, met enkele kastelen en bijhorende hoeves, dreven en waterpartijen is als dorpsgezicht beschermd.
• De Gallische hoeve, een archeologisch museum.
• Het domein Van Acker, met daarop een kasteel dat nu als gemeentehuis dienstdoet.
• De Molen Auman

Galerij

• 
  De Onze-Lieve-Vrouw-ter-Sneeuwkerk te Destelbergen
• 
  De Gallische Hoeve
• 
  Damvalleimeer
• 
  Gemeentehuis (voormalig kasteeldomein Van Acker)

Natuur en landschap

Destelbergen ligt aan de oostrand van de Gentse agglomeratie. Het ligt ten noorden van de Schelde en de bodem bestaat uit zand, leem en klei. Het wordt doorsneden door een spoorlijn en ligt binnen de rondweg R4 om Gent. Het belangrijkste natuurgebied is de Damvallei.

Demografie

Demografische ontwikkeling voor de fusie

• Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen op 31 december; 1921= inwonertal op 31 december;1976= inwoneraantal per 31 december
• 1921: afstand van een gebiedsdeel voor de oprichting van de gemeente Beervelde (−6,70 km² met 1300 inwoners)

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

• Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal[2]	Evolutie: 1992=index 100
1992	17.017	100,0
1993	17.050	100,2
1994	17.175	100,9
1995	17.248	101,4
1996	17.345	101,9
1997	17.327	101,8
1998	17.300	101,7
1999	17.234	101,3
2000	17.172	100,9
2001	17.166	100,9
2002	17.164	100,9
2003	17.061	100,3
2004	16.979	99,8
2005	17.109	100,5
2006	17.172	100,9
2007	17.239	101,3
2008	17.458	102,6
2009	17.510	102,9
2010	17.671	103,8
2011	17.636	103,6
2012	17.685	103,9
2013	17.772	104,4
2014	17.799	104,6
2015	17.834	104,8
2016	17.867	105,0
2017	17.982	105,7
2018	18.026	105,9
2019	18.271	107,4
2020	18.528	108,9
2021	18.683	109,8
2022	18.856	110,8
2023	19.097	112,2
2024	19.110	112,3

Politiek

Zetelverdeling gemeenteraad 2024-2030

1

2

9

6

7

1 2 9 6 7 

De 25 zetels zijn als volgt verdeeld:

■ Vooruit: 1
■ Groen: 2
■ Open Vld: 9
■ CD&V 9070 Sterk: 6
■ N-VA: 7

Geschiedenis

(Voormalige) Burgemeesters

• ...-1859 : Franciscus Heynderyckx
• 1861-1868 : Eduardus Van Hoecke
• 1869-1875 : Arthus Haeck
• 1875-1888 : Franciscus Heynderyckx
• 1888-1895 : Ernest Mastraeten
• 1900-1924 : Theophilus Libbrecht
• 1924-1938 : Camillus Meirson
• 1939-1941 : Jacques Cardon de Lichtbuer
• 1945-1976 : Alphonse Williame
• 1977-1982 : Jean van Tieghem de Ten Berghe
• 1983-1989 : Guy De Smet
• 1989-1994 : Roger Gijselinck
• 1995-2018 : Marc De Pauw
• 2019-heden : Elsie Sierens

Legislatuur 2013-2018

Burgemeester blijft Marc De Pauw (Open-VLD). Hij leidt een coalitie bestaande uit Open Vld en CD&V. Samen vormden ze een meerderheid met 14 op 25 zetels.

Legislatuur 2019-2024

Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 sloten Open Vld en N-VA een nieuwe coalitie. Samen vormen ze een meerderheid van 14 op 25 zetels. De nieuwe burgemeester wordt Elsie Sierens (open Vld).

Legislatuur 2024-2030

Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2024 werd de meerderheid van Open Vld en N-VA hernieuwd. Samen beschikken deze partijen over 16 van de 25 zetels in de gemeenteraad. Elsie Sierens (Open Vld) bleef burgemeester.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij of kartel		10-10-1976[3]		10-10-1982[3]		9-10-1988[3]		9-10-1994[3]		8-10-2000[3]		8-10-2006[4]		14-10-2012[5]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	23	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25
	SP1/ SamenAndersA/ sp.a2/ sp.a-GroenB/ Vooruit3	10,781	2	12,521	3	18,791	5	15,811	4	10,71	2	12,4A	2	10,72	2	19,9B	5	8,0C	1
	AGALEV1/ SamenAndersA/ Groen2/ sp.a-GroenB/ Vooruit-GroenC	-		6,931	1	6,671	1	8,061	1	8,111	1			8,62	1			11,12	2
	CVP1/ CD&V2/ CD&V, 9070 sterker3	46,271	12	33,951	9	28,321	8	30,451	9	24,451	7	31,42	9	20,42	6	21,72	5	22,23	6
	PVVCL1/ PVV2/ VLD3/ Open Vld4	26,751	6	27,391	7	28,862	8	33,73	10	37,483	11	32,93	9	28,84	8	28,34	8	30,24	9
	VU1/ VU&ID2/ N-VA3	16,211	3	19,211	5	11,041	2	5,981	0	8,932	2	9,53	2	26,33	8	23,33	6	23,03	7
	Vlaams Blok1/ Vlaams Belang2	-		-		-		61	1	10,331	2	13,82	3	5,22	0	6,82	1	5,62	0
	GBL	-		-		6,32	1	-		-		-		-		-		-
Totaal stemmen		10322		11477		12057		12610		12745		12997		13136		13509		10131
Opkomst %						95,31		94,51		94,11		95,37		93,48		95,1		69,0
Blanco en ongeldig %		3,88		3,67		2,8		3,28		2,85		2,75		2,80		3,4		1,0

De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.

Cultuur

De voormalige nachtclub Boccaccio.

Sport

• Voetbalclubs FC Destelbergen en KFC Heusden zijn aangesloten bij de KBVB en actief in de provinciale reeksen. In 2024 had een fusie plaats nu KFV Hedes.
• Tennisclub Racso is een van de grootste clubs in België.
• Turnclub Athena.
• Er zijn ook tal van wielerclubs.

Nabijgelegen kernen

Laarne, Sint-Amandsberg, Gentbrugge, Heusden, Oostakker, Lochristi, Melle, Wetteren

Literatuur

• de Potter, Frans; Jan Broeckaert, Geschiedenis van de Gemeenten der Provincie Oost-Vlaanderen, eerste reeks: Arrondissement Gent, eerste deel: Aalter, Afsnee, Asper, Astene, Baaigem, Bachte-Maria-Leerne, Balegem, Bellem, Bottelaere, St.-Denijs-Westrem, Destelbergen, Desteldonk. Annoot-Braeckman (1864-1870) – via Google Books.