Loading AI tools
Nederlands katholiek kerstlied Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
De herdertjes lagen bij nachte is een Nederlandstalig kerstlied dat oorspronkelijk voor de Nederlandse Katholieke Kerk is geschreven maar sindsdien ook in andere kerkgenootschappen populair is geworden.
Het lied werd in 1852 opgetekend door Joseph Alberdingk Thijm en gepubliceerd in Oude en nieuwere kerstliederen, benevens gezangen en liederen van andere hoogtijden en heiligedagen, als ook van den advent en de vasten, gerangschikt naar de orde van het kerkelijk jaar; waaraan zijn toegevoegd: een zestal geestelijke liedekens van gemengden inhoud, (...) vooral ter dienste der zang-choren en katholieke huisgezinnen A.M.D.G., uitgegeven door van C.L. van Langenhuysen in Amsterdam in 1852.[1] Alberdingk Thijm meldt daarbij dat het in de 17e eeuw langs de straten gezongen zou zijn door arme Utrechtse kinderen en dat het werd opgetekend door een Utrechtse kunstenares.[2][3][4][5]
Er is discussie of deze vermelding dat het lied door 17e-eeuwse kinderen gezongen zou zijn niet geromantiseerd is. Als aanwijzingen binnen de tekst voor een oude herkomst wordt de kinderlijke blijde toon vermeld alsook oude woorden als bevalen en vernamen. De biograaf van Joseph Alberdingk Thijm, Michel van der Plas, wijst erop dat dit lied nergens eerder is opgetekend. Wel staat er in de bundel Geestelycke Kers- en Nieuwe Jaers Liedtjens een "Nieu-Jaers liedeken" dat in het eerste couplet overeenkomsten heeft met "De herdertjes lagen bij nachte":
De Hardertjes vermoeden/ Aldaer sy lagen op 't Veldt/ De Schaepjes die sy hoeden/ 't Was om te verdienen haer geldt./ Sij hoorden Gods Engelen singen/ Doen scheender een licht seer klaer/ na Bethelehem was 't datsy gingen/ Al in dat Nieuwe-Jaer.[6]
Eveneens staat in deze 17e-eeuwse bundel een lied dat begint met de zin "De herdertjes in de nacht".[7] Van der Plas houdt dan ook Joseph Alberdingk Thijm en zijn broer Lambertus Joannes Alberdingk Thijm voor de auteurs van zowel tekst als melodie,[2][8] zij het dan dat zij het lied uit de 17e-eeuwse bundel als uitgangspunt hebben genomen en het hebben omgewerkt tot een ander lied met een nieuwe melodie.
Het lied is ook opgenomen in bundels die door veel protestanten zijn gebruikt. In de Zangbundel van Johannes de Heer staat het vermeld onder nummer 609. De tekst is als volgt (veelal ontbreekt het derde of het vierde couplet):
1.
2.
3.
4.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
