De casibus virorum illustrium

De casibus virorum illustrium (Latijn voorː Over de lotgevallen van beroemde mensen) is een verzameling van 56 biografieën van beroemde mensen die vermoedelijk tussen 1355 en 1374 in het Latijn werd geschreven door de Florentijnse dichter Giovanni Boccaccio.^[1][2][3]

Een meer bescheiden versie van De la ruyne des nobles hommes et femmes. Gedrukt door Mansion in 1476 te Brugge. Bewaard door de Openbare Bibliotheek Brugge.

De casibus virorum illustrium
Illustratie uit de Parijse versie van 1467
Auteur(s)	Giovanni Boccaccio
Land	Florence
Taal	Italiaans
Uitgever	Colard Mansion (in 1476 van de Franse vertaling met gravures)[1][2]
Uitgegeven	ca. 1374 (begonnen in ca. 1355)
Medium	Boek
Grootte	8 delen
Portaal    Literatuur

De Franse vertaling (De la ruyne des nobles hommes et femmes) uit 1476 van de Zuid-Nederlandse drukker Colard Mansion was het eerste met gravures geïllustreerde boek. Laurent Premierfait was de vertaler van deze editie.^[1][2] Twee exemplaren van deze druk worden bewaard in de Openbare Bibliotheek Brugge.

De druk van Mansion

Boeken zoals deze druk, die door middel van kopergravures geïllustreerd zijn en bovendien van voor 1500 dateren, zijn uiterst zeldzaam. Deze eerste gedateerde druk van Colard Mansion uit 1476 is ook het eerste boek dat met dergelijke platen versierd is. Het gaat wel om platen die afzonderlijk werden afgedrukt en in de daartoe vrijgehouden ruimten werden ingeplakt.

Er worden twee exemplaren van deze druk in de Openbare Bibliotheek Brugge bewaard, al bedragen deze niet de ingeplakte prenten. Wel zien we bij een van de exemplaren (nr. 3873), dat een eerste staat is van het boek, dat er ruimte werd vrijgehouden, maar dat deze te klein is om de bedoelde gravures in te kleven. Misschien waren de kleine ruimtes bedoeld om er miniaturen in aan te brengen; dat is een andere mogelijkheid.

In de tweede staat van de druk (zoals nr. 3874), is het eerste blad van de proloog herzet, waardoor het tekstvolume kleiner is, en waardoor er wat meer witruimte vrijkomt. Ook hier bleef deze ruimte oningevuld. Deze werkwijze past duidelijk in de overgangsfase die de incunabelperiode is tussen het handschrift met zijn miniaturen en het volwaardig gedrukte boek dat we kennen uit het midden van de 16de eeuw. Er is geen duidelijkheid omtrent de graveur van de koperplaten. Mansion wordt niet uitgesloten maar er zijn rond die tijd verscheidene onbekende Brugse graveurs werkzaam.

Inhoud

Boek één	Boek twee	Boek drie
Adam en Eva Nimrod Saturnus Kadmos en Iocaste Thyestes en Atreus Theseus Priamus en Hekabe Agamemnon Simson	Saul Rechabeam Atalja Hebreeën Dido Sardanapalus Sedekia Astyages Croesus	Lucius Tarquinius Superbus Xerxes I Appius Claudius Crassus Alcibiades Hannibal Mago Artaxerxes I
Boek vier	Boek vijf	Boek zes
Marcus Manlius Dionysios I van Syracuse Polycrates Callisthenes Alexander de Grote Darius I Eumenes van Cardia Olympias Agathocles van Syracuse Arsinoë I Pyrrhus van Epirus Arsinoë II	Seleucus en Antigonos Marcus Atilius Regulus Syphax Antiochus I Soter Hannibal Barkas Nicomedes I van Bithynië Perseus van Macedonië Philippus V van Macedonië Alexander Balas Demetrios Poliorketes Alexander II Zabinas Jugurtha	Gaius Marius Cleopatra VII Mithridates VI van Pontus Orodes II Pompeius Marcus Tullius Cicero Marcus Antonius
Boek zeven	Boek acht
Herodes I Tiberius Caesar, Caligula en Messalina Nero Vitellius	Francesco Petrarca Valerianus I Zenobia Diocletianus Maximianus Galerius Julianus Apostata Radegast Koning Arthur Rosamunde

Galerij

Oude platen uit het boekwerk:

• 
  Brunhilde door paarden doodgefolterd
• 
  Overgave van Jan II van Frankrijk
• 
  Marteling van Willem III van Sicilië
• 
  De dood van Paus Bonifatius VIII

Zie ook

• The Legend of Good Women
• Livre de la Cité des Dames

Mediabestanden

Zie de categorie De casibus van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen

• De bron voor de inhoud van de acht boeken is afkomstig uit het Engelse artikel

---

1. Boethius in het Nederlands: studie naar en tekstuitgave van de Gentse Boethius (1485), boek II, 2000, ISBN 978-9065506306, pag. 118
2. René Ernst Victor Stuip, Christine de Pizan, een bijzondere vrouw, 2004, ISBN 978-9065507754, pag. 89-90. Gearchiveerd op 22 juni 2023.
3. Mitchell, J. Allan, "The Fall of Princes", The Literary Encyclopedia, 2007