Cycadaceae

Cycadaceae is een botanische naam van een familie van palmvarens. Deze familie wordt universeel erkend. Er is geen exacte overeenkomst over de samenstelling van de familie, maar meestal wordt aangenomen dat deze bestaat uit slechts één geslacht, Cycas.

Cycadaceae
Cycas revoluta
Taxonomische indeling
Rijk: Plantae (Planten) Stam: Embryophyta (Landplanten) Klasse: Spermatopsida (Zaadplanten) Clade: Naaktzadigen Orde: Cycadales (palmvarens)
familie
Cycadaceae Pers. (1807)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Cycadaceae op Wikispecies
Portaal    Biologie

Bij oppervlakkige beschouwing doen palmvarens wel denken aan palmen, vandaar ook de naam. Zij zijn echter niet verwant aan palmen. Palmvarens, ook wel cycaspalmen, hebben een vaak onvertakte stam en enkel geveerde grote bladeren in een eindelingse toef. Alleen leden uit het geslacht Bowenia (meestal niet in deze familie geplaatst) hebben dubbel geveerde bladeren. Het bijzondere van palmvarens is dat ze een ondergrondse stam hebben. Karakteristiek zijn de slijmkanalen in het merg en de schors van de stam. Bevruchting vindt plaats door middel van stuifmeel dat uit een mannelijke kegel komt en door conifeerachtige vrouwelijke kegels opgevangen wordt.

Neurologische eigenschappen

De zaden van een lid van deze familie, Cycas micronesica, werden wel gegeten door een stam op Guam, de Chamorro, en er wordt aangenomen dat ze de oorzaak zijn van het 100 x zo vaak als normaal voorkomen van bepaalde neurodegeneratieve aandoeningen door aanwezigheid van het neurovergif beta-methylamino-L-alanine, dat wordt aangemaakt door cyanobacteriën in de wortels, en geconcentreerd voorkomt in de zaden van de plant en in het vlees van dieren (vliegende honden) die van die zaden eten^[1]. Er zijn aanwijzingen dat ook bij mensen die in de Verenigde Staten overlijden aan amyotrofe laterale sclerose (ALS) dit vergif een rol speelt, dat dan uit andere bronnen zou moeten komen.^[2][3]

Bronnen en verwijzingen

1. Cox PA, Sacks OW. Cycad neurotoxins, consumption of flying foxes, and ALS-PDC disease in Guam. Neurology. 2002 Mar 26;58(6):956-9.
2. Pablo J, Banack SA, Cox PA, Johnson TE, Papapetropoulos S, Bradley WG, Buck A, Mash DC. Cyanobacterial neurotoxin BMAA in ALS and Alzheimer's disease. Acta Neurol Scand. 2009 Oct;120(4):216-25. Epub 2009 Feb 26.
3. Bradley WG. Possible therapy for ALS based on the cyanobacteria/BMAA hypothesis. Amyotroph Lateral Scler. 2009;10 Suppl 2:118-23.

Externe links

• Cycadaceae - in Stevens, P.F. Angiosperm Phylogeny Website. - Version 14, July 2017 [and more or less continuously updated since].
• Cycadaceae op The Gymnosperm Database
• Cycadaceae in de Flora of China
• Cycadaceae in de Madagascar Catalogue
• (en) Cycadaceae in de NCBI Taxonomy Browser