Remove ads
Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Certificering in de muziek geeft een (tastbaar) bewijs van een bepaald aantal exemplaren dat van een album, single of ander werk is gedownload, gestreamd en/of verkocht. De eerste zilveren en gouden platen werden door platenlabels uitgereikt aan artiesten; later begonnen belangenbehartigers van artiesten regels op te stellen en muzikale werken te certificeren.
De eerste certificeringen in de vorm van zilveren en gouden platen werden in de Verenigde Staten door platenlabels uitgereikt aan hun artiesten. Zo werd in 1937 door Regal Zonophone een zilveren plaat uitgereikt aan George Formby voor het feit dat zijn lied "The Window Cleaner (No. 2)" 100.000 maal was verkocht.[1] In 1958 introduceerde de Recording Industry Association of America (RIAA) het initiatief om gouden platen uit te reiken voor albums en singles die een miljoen maal waren verkocht. Het betrof de verkopen aan winkels, niet aan consumenten. Dat is sindsdien niet veranderd; hoeveel fysieke werken er daadwerkelijk aan consumenten zijn verkocht, is door RIAA nooit in tellingen meegenomen. Ook werd er alleen gekeken naar verkopen door Amerikaanse platenmaatschappijen en binnen de eigen grenzen. Perry Como was de eerste artiest die van RIAA een gouden plaat kreeg, voor zijn single "Catch a Falling Star".[2]
De eerste platina plaat werd door RIAA geïntroduceerd in de jaren 70.[2] Die werd uitgereikt bij het behalen van een miljoen verkopen van albums en twee miljoen verkopen van singles. De aantallen verkopen om in aanmerking te komen voor een gouden plaat werden bijgesteld naar 500.000 voor albums en een miljoen voor singles. Van Cliburns opname van Tchaikovsky's Concerto No. 1 was het eerste album waarvoor een artiest een platina plaat ontving, hoewel dat twee decennia sinds de datum van uitgave duurde. In 1999 introduceerde RIAA de diamanten plaat.[3]
Belangenbehartigers van artiesten in andere landen, zoals de voorloper van BRMA in België en de NVPI in Nederland, volgden het voorbeeld. Elke organisatie hanteert zijn eigen manieren van berekenen hoeveel maal muzikale werken zijn verkocht. Sinds de opkomst van digitale media, waarmee muziek ook gedownload of gestreamd kan worden, kan er omgerekend worden naar equivalenten van verkopen, of zoals in Nederland[4] naar equivalenten van streams.
De regels waaronder artiesten in aanmerking komen om een certificaat voor hun werken te ontvangen, verschillen sterk per land. De aantallen downloads, streams of verkopen spelen hoe dan ook de belangrijkste rol. De grootte van de muziekindustrie in een land speelt ook een grote factor. Zo heeft het in een land met een kleinere muziekindustrie geen zin om pas een gouden, platina of diamanten plaat uit te reiken bij relatief enorme aantallen verkopen die in een land als de Verenigde Staten relatief kleiner zijn. Soms wordt er gedifferentieerd naar genre, aangezien sommige genres minder populariteit genieten waardoor artiesten in die genres minder snel in aanmerking zouden komen voor certificering.
De drempelwaarden om in aanmerking te komen voor certificering veranderen door de loop der jaren. Dit komt doordat de muziekindustrie in grootte kan veranderen waardoor de kans verandert om bepaalde verkoopaantallen te behalen, maar ook doordat verkoopcijfers anders berekend worden door voortschrijdende technologie waardoor muziek op andere manieren geconsumeerd kan worden. Er worden sporadisch nieuwe certificeringen geïntroduceerd, waar eerder meervoudige 'lagere' certificeringen werden toegekend. Zo was de Nederlandse zanger Flemming in 2024 de eerste Nederlander die een diamanten plaat kreeg, voor zijn debuutalbum Flemming, nadat de NVPI de diamanten plaat op 1 januari dat jaar introduceerde ter vervanging van meervoudig platina.[5]
Illegale downloads worden doorgaans niet in tellingen voor certificeringen meegenomen, hoewel er hitlijsten kunnen zijn die dit soort downloads wel meetellen. De Nederlandse tv-zender TMF introduceerde in 2008 met de TMF Superchart de eerste hitlijst in het land die illegale downloads meetelde, naast airplay en legale downloads. Fysieke verkopen werden juist niet meegeteld.[6] Door verschillen in interpretaties van verkoopaantallen tussen periodes en belangenbehartigers, maar dus ook tussen certificeringen en hitlijsten, geven certificeringen 'slechts' een indicatie van de werkelijke consumptie van een uitgebracht werk in een zekere context.
BRMA stelt de verkoopdrempels op die werken moeten behalen om in aanmerking te komen voor een certificaat. De verkoopdrempels van werken van eigen bodem of die gezongen zijn in het Nederlands of Frans liggen voor de helft lager dan de verkoopdrempels van andere werken.[7] Alleen de 12 meest gestreamde nummers van een album worden meegenomen in de berekening van het totale aantal streams van een album, om te voorkomen dat de albumverkopen beïnvloed worden door het aantal nummers te vergroten. Om onehitwonders weg te filteren, worden de aantallen streams van de twee populairste nummers van een album teruggebracht tot het gemiddelde van de tien volgende populairste nummers. Nadere details over de berekening van aantallen streams worden niet vrijgegeven. Volgens Pieter Dumon van De Morgen lagen die in 2018 in lijn met de "1.500 streams" die gehanteerd werden door RIAA: "Tot voor kort stonden 1.500 luisterbeurten van gelijk welk nummer op een album gelijk aan één verkocht exemplaar."[8]
De NVPI is de organisatie die in Nederland certificaten toekent. Bij het certificaat wordt tevens een penning aangeboden in de vorm van een gouden, platina of diamanten munt. Vaak wordt er ook een gouden of platina plaat gemaakt. De certificaten dienen door artiesten of vertegenwoordigers aangevraagd te worden. Voor singles dienen aanvragen ingediend te worden per master. Afgeleide werken zoals remixen, covers of alternatieve versies worden niet opgeteld bij de master. De verkopen en downloads worden omgerekend naar streams. Eén download van een single staat gelijk aan 215 streams, één download of fysieke verkoop van een album staat gelijk aan 2150 streams. Streams bij gratis videodiensten zoals YouTube of op sociale media zoals Instagram of TikTok worden niet meegerekend.[4] De artiesten of vertegenwoordigers moeten ingeschreven zijn in de Kamer van Koophandel en moeten lid zijn van de NVPI. Ze moeten tevens een catalogus voeren waarmee aangetoond kan worden dat de muziek werkelijk van de artiest is. In 2016 vroeg de NVPI naast de kosten van het lidmaatschap voor elke aanvraag contributie en een percentage van de jaarlijkse omzet. Dit was volgens 101Barz voor sommige artiesten een reden om af te zien van het lidmaatschap, en indirect daarom ook voor de ontvangst van certificaten.[9]
De RIAA telt alleen de verkopen en downloads die in de Verenigde Staten hebben plaatsgevonden of zijn verstuurd naar Amerikaanse militaire adressen, zoals bijvoorbeeld legerbases in andere landen. Werken komen in aanmerking voor certificaten als ze minstens 30 dagen aangeboden zijn aan de consument (fysieke werken) of vanaf de datum van uitgave (digitale werken). Voorverkopen worden niet in de tellingen meegenomen. Albums die gebundeld zijn met andere producten zoals kaartverkopen of merchandise, worden onder bepaalde voorwaarden in de tellingen meegenomen. Het Gold & Platinum Program van de RIAA zet een extern bedrijf in om aanvragen voor certificaten te auditten.[10]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.