Baelen

Baelen, in het Nederlands ook gespeld als Balen (Waals Bailou), is een plaats en gemeente in de provincie Luik in België. De gemeente telt ruim 4000 inwoners.

Baelen

Gemeente in België
(Details)
Geografie
Gewest	Wallonië
Provincie	Luik
Arrondissement	Verviers
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere	85,65 km² (2023) 93,84% 1,52% 4,64%
Coördinaten	50° 38' NB, 5° 58' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkings­dichtheid	4.487 (01/01/2024) 50,52% 49,48% 52,39 inw./km²
Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder	(01/01/2024) 19,57% 61,33% 19,1%
Buitenlanders	7,98% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Nathalie Thönissen (Trait d'Union)
Bestuur	Trait d'Union, Alternative
Zetels Trait d'Union ACBM Alternative	15 6 6 3
Economie
Gemiddeld inkomen	22.092 euro/inw. (2022)
Werkloosheids­graad	7,82% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode 4837 4837	Deelgemeente Baelen Membach
Zonenummer	087
NIS-code	63004
Politiezone	Pays De Herve
Hulpverlenings­zone	Vesdre - Hoëgne & Plateau
Website	www.baelen.be
Detailkaart
de Belgische provincie Luik met daarin de gemeente Baelen
Portaal    België

In de gemeente wordt een Duits-Nederlands (Ripuarisch-Limburgs) grensdialect gesproken, maar de gemeente kwam toch aan de Franstalige kant van de taalgrens terecht. Bij vastlegging van de taalgrens in 1963 werd wel de mogelijkheid opengelaten om zo nodig Nederlandstalige en Duitstalige faciliteiten in te stellen. Dit gebied wordt ook wel de Platdietse streek genoemd.

Kernen

Deelgemeenten

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Baelen	14,29	3.356	235	63004A
2	Membach	71,26	1.131	16	63004B

Overige kernen

• Perkiets
• Runschen

Geschiedenis

Tot de opheffing van het hertogdom Limburg was Baelen als oorspronkelijk karolingisch domein de hoofdplaats van een van de vijf Limburgse hoogbanken. Net als de rest van het hertogdom werd Baelen bij de annexatie van de Zuidelijke Nederlanden door de Franse Republiek in 1795 opgenomen in het toen gevormde departement Ourthe.

Recent is door een verzamelaar/historicus een grenssteen teruggevonden die stamt uit 1620. Deze driekantige grenssteen vermeldt aan twee kanten 'BALEN' (voor Baelen) en aan de derde kant 'HC' (voor Hendrik-Kapelle). Deze grenssteen is inmiddels gerestaureerd en kan worden bezichtigd voor het gemeentehuis van Lontzen.

Situatie in 1830

Bij de onafhankelijkheid van België inventariseerde geograaf Philippe Vandermaelen in Baelen 275 woningen en 9 fabrieken, aangedreven door de Baelenbeek. Er waren 1916 inwoners. De inventaris omvat verder details over de natuurlijke omgeving, bodems, landbouwproductie en veestapel. Ook het wegennetwerk van toen is beschreven.^[1]

Bezienswaardigheden

• De Sint-Pauluskerk heeft een gedraaide torenspits en dateert uit de 10e eeuw. Toen in 1773 de kerkgevel werd gerestaureerd werd daarvoor rupsmarmer gebruikt, een steensoort waarvan de aders gevormd worden door fossiele plantenresten.
• Het Kasteel Vreuschemen

Zie ook: Lijst van beschermd erfgoed in Baelen

Sint-Pauluskerk met gedraaide torenspits

Gemeentehuis

Natuur en landschap

Baelen ligt op een hoogte van ongeveer 230 meter, in het dal van de Ruisseau de Baelen, een beekje dat nabij Dolhain in de Vesder uitmondt. Een groot deel van het grondgebied van de gemeente bestaat uit het Hertogenwoud.

Politiek

Lijst van burgemeesters

• (XVIIIe eeuw) Henri Massyn Wertz^[2][3]
• (1855): U.J. Jonker^[4]
• -2000 (februari): Pierre Wintgens (PSC)^[5]
• 2000 (februari)- : Michel Beckers (Union, kartellijst PSC-PS)^[5]
• 2001-2024: Maurice Fyon (PS)^[6][7]

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij	10-10-1976[8]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006[9]		14-10-2012[10]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels	%	11	%	11	%	11	%	13	%	13	%	15	%	15	%	15	%	15
UNION1 / Trait d'Union2	53,121	7	57,881	7	63,811	7	63,891	9	72,91	10	43,871	6	32,121	5	31,882	5	40,952	6
AC1 / ACBM2	-		-		-		-		-		56,131	9	51,242	8	49,392	9	35,862	6
PS1 / Alternative2	14,081	1	-		-		-		-		-		-		9,582	1	23,192	3
POUR	-		-		-		-		-		-		16,64	2	9,15	0	-
ECOLO	-		-		-		23,79	3	27,1	3	-		-		-		-
EBM	-		-		-		12,31	1	-		-		-		-		-
RC	18,26	2	42,12	4	36,19	4	-		-		-		-		-		-
CN	14,54	1	-		-		-		-		-		-		-		-
Totaal stemmen	1839		1975		2129		2293		2415		2672		2819		2990		3038
Opkomst %					94,58		93,67		92,42		93,99		89,10		90,41		89,62
Blanco en ongeldig %	5		5,16		6,81		6,15		8,16		4,79		5,36		6,42		6,75

Demografische ontwikkeling

• Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen; 1976= inwoneraantal op 31 december
• 1880: afstand van het gehucht Dolhain in 1879 (1,26 km² met 1358 inwoners) aan de stad Limburg

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

• Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal[11]	Evolutie: 1992=index 100
1992	3.359	100,0
1993	3.451	102,7
1994	3.515	104,6
1995	3.597	107,1
1996	3.638	108,3
1997	3.669	109,2
1998	3.791	112,9
1999	3.823	113,8
2000	3.852	114,7
2001	3.856	114,8
2002	3.888	115,7
2003	3.902	116,2
2004	3.921	116,7
2005	4.012	119,4
2006	4.060	120,9
2007	4.110	122,4
2008	4.154	123,7
2009	4.169	124,1
2010	4.193	124,8
2011	4.248	126,5
2012	4.312	128,4
2013	4.286	127,6
2014	4.300	128,0
2015	4.351	129,5
2016	4.370	130,1
2017	4.386	130,6
2018	4.434	132,0
2019	4.454	132,6
2020	4.487	133,6
2021	4.436	132,1
2022	4.461	132,8
2023	4.518	134,5
2024	4.487	133,6

Nabijgelegen kernen

Membach, Dolhain, Limburg, Welkenraedt, Eupen