Baarle-Hertog

Baarle-Hertog (Frans: Baerle-Duc) is een in de Noord-Brabantse Kempen in en rond de Nederlandse gemeente Baarle-Nassau gelegen Belgische gemeente en exclave behorend tot de provincie Antwerpen. Het valt onder het gerechtelijk kanton Arendonk en het kieskanton Hoogstraten.

Baarle-Hertog

Gemeente in België
(Details) (Details)
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Antwerpen
Arrondissement	Turnhout
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere	7,41 km² (2023) 79,6% 10,71% 9,69%
Coördinaten	51° 27' NB, 4° 56' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkings­dichtheid	3.001 (01/01/2024) 50,55% 49,45% 404,76 inw./km²
Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder	(01/01/2024) 21,03% 57,48% 21,49%
Buitenlanders	54,42% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Philip Loots (N-VA)
Bestuur	N-VA en FORUM+
Zetels CDK N-VA FORUM+	11 5 5 1
Economie
Gemiddeld inkomen	19.911 euro/inw. (2022)
Werkloosheids­graad	6,64% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode 2387	Deelgemeente Baarle-Hertog
Zonenummer	014
NIS-code	13002
Politiezone	Regio Turnhout
Hulpverlenings­zone	Taxandria
Website	baarle-hertog.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Turnhout in de provincie Antwerpen
Foto's
Sint-Remigiuskerk
Portaal    België

Voormalig gemeentehuis Baarle-Hertog

Grenslijn tussen Baarle-Hertog en Baarle-Nassau

Geschiedenis

Zie Geschiedenis van Baarle en Enclavegeschiedenis van Baarle voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.

Geografie

Baarle-Hertog telt vier woonkernen: Baarle, Baarle-Grens, Zondereigen en Ginhoven. Opmerkelijk is dat Baarle en Baarle-Grens gedeeld worden met de Nederlandse gemeente Baarle-Nassau. De landsgrenzen lopen er op een zeer complexe wijze dwars door straten en gebouwen. Deze verdeling geeft aan Baarle-Hertog zijn ingewikkelde structuur: Baarle-Nassau verdeelt het in 26 stukken. Baarle-Hertog is niet de enige Belgische gemeente die uit gescheiden delen bestaat; dit is ook het geval voor Elsene, Mesen en Sint-Gillis.

Van alle 26 stukken worden er 22 volledig omsloten door Baarle-Nassau en vormen dus Belgische exclaves. De overige vier zijn verbonden met andere Belgische gemeentes. Deze stukken zijn van west naar oost: de Baalbrugse Bemden, een strook land langs het Merkske, Zondereigen-Ginhoven en een gebied bij Weelde-Station. Er zijn enkele kleine Nederlandse enclaves die volledig omsloten zijn door Belgisch grondgebied.

• 
  Het centrum van Baarle-Hertog midden in Baarle-Nassau
• 
  Topografische kaart van de gemeente Baarle-Nassau (ook het centrum van Baarle-Hertog is ingekleurd, de andere delen van de gemeente niet)

Aangrenzende gemeenten

Aangrenzende gemeenten
		Baarle-Nassau (NL)
Hoogstraten en Baarle-Nassau (NL)				Baarle-Nassau (NL)
		Baarle-Nassau (NL) en Merksplas		Turnhout, Ravels

Bezienswaardigheden

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Baarle-Hertog voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

• De Sint-Remigiuskerk dateert uit de 16de eeuw en werd vergroot in 1640.
• Het oud gemeentehuis uit 1877 is beschermd als monument.
• De voormalige herberg en hoeve "De Swaen" in de enclave De Loversche Akkers gaat terug tot minstens 1585 en is beschermd.
• Doorheen de gemeente staan verschillende oorlogsmonumenten, zie de lijst van oorlogsmonumenten in Baarle-Hertog voor een (incompleet) overzicht.
• De voormalige spoorweg het Bels Lijntje dat dit dorp kruist.

Demografie

Samenstelling van de bevolking

De gemeente telt ruim 2800 inwoners, waarvan 956 met de Nederlandse nationaliteit.

Evolutie van het inwoneraantal

• Bron:NIS - Opm:1806 t/m 1970=volkstellingen op 31 december; vanaf 1980= inwonertal per 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal[1]	Evolutie: 1992=index 100
1992	2.096	100,0
1993	2.107	100,5
1994	2.099	100,1
1995	2.073	98,9
1996	2.102	100,3
1997	2.096	100,0
1998	2.112	100,8
1999	2.128	101,5
2000	2.120	101,1
2001	2.156	102,9
2002	2.200	105,0
2003	2.235	106,6
2004	2.247	107,2
2005	2.276	108,6
2006	2.306	110,0
2007	2.337	111,5
2008	2.384	113,7
2009	2.431	116,0
2010	2.504	119,5
2011	2.594	123,8
2012	2.592	123,7
2013	2.630	125,5
2014	2.618	124,9
2015	2.680	127,9
2016	2.663	127,1
2017	2.695	128,6
2018	2.705	129,1
2019	2.760	131,7
2020	2.865	136,7
2021	2.935	140,0
2022	2.997	143,0
2023	3.012	143,7
2024	3.001	143,2

Politiek

Structuur

De gemeente Baarle-Hertog ligt in het kieskanton Hoogstraten en het provinciedistrict Turnhout. Deze maken deel uit van het kiesarrondissement Mechelen-Turnhout en de kieskring Antwerpen.

Baarle-Hertog		Supranationaal	Nationaal		Gemeenschap	Gewest	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België		Vlaanderen		Antwerpen	Turnhout			Baarle-Hertog
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering		Vlaamse regering		Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement			Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring Antwerpen					Mechelen-Turnhout	Turnhout	Hoogstraten	Baarle-Hertog
Verkiezing		Europese	Federale		Vlaamse		Provincieraads-				Gemeenteraads-

Geschiedenis

(Voormalige) Burgemeesters

Tijdspanne Burgemeester 1800 - 1812 Joannes Petrus Van Gilse 1812 - 1836 Jacobus Henricus Van Gilse 1836 - 1852 Remigius Van Lier 1852 - 1900 Petrus Jacobus Van Gilse 1900 - 1932 Henri Van Gilse 1933 - 1941 Adrien Govaerts 1941 Adrianus van Beek[2] (dienstdoend) 1941 Henricus Hendriks[2] (dienstdoend) 1941 - 1944 Jules Loots (oorlogsburgemeester)

Periode Burgemeester 1944 - 1946 Adrien Govaerts 1947 - 1974 Jules Loots (CVP) 1974 - 1981 Alfons Leestmans 1981 - 1988 Jan Van Leuven (CDK) 1989 - 2003 Fons Cornelissen (CDK) 2003 - 2011 Jan Van Leuven (CDK) 2011 - 2018 Leo Van Tilburg (CDK) 2019 - 2024 Frans de Bont (FORUM+) 2024 - heden Philip Loots[3] (N-VA)

Herenhuis Het Kasteeltje

Legislatuur 2024–2030

De coalitie tussen N-VA en Forum+ werd voortgezet met een nipte meerderheid van 6 op 11 zetels. Philip Loots (N-VA) werd burgemeester.

De gemeenteraad van Baarle-Hertog bestaat uit:

• CDK :
  • Leo Van Tilburg
  • Jef Van de Perre
  • Ann Brosens
  • Mark Bruurs
  • Staf Braspenning
• N-VA :
  • Philip Loots
  • Remco Van Tilburg
  • Anja Van Gils
  • Claudia Manders
  • Jeroen Raeijmaekers
• Forum+ :
  • Frans de Bont

Het college van burgemeester en schepenen bestond uit burgemeester Philip Loots (N-VA) en de schepenen Remco Van Tilburg (N-VA) en Sophieke Verhoeven (Forum +), toegevoegd schepen buiten de gemeenteraad.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij of kartel		10-10-1976[4]		10-10-1982[4]		9-10-1988[4]		9-10-1994[4]		8-10-2000[4]		8-10-2006[5]		14-10-2012[6]		14-10-2018[7]		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	11	%	11	%	11	%	11	%	11	%	11	%	11	%	11	%	11
	CDK	-		43,66	6	30,59	4	60,48	9	52,51	7	56,05	7	45,23	5	37,3	4	40,4	5
	PPB1 / Agalev2 / FORUM3 / FORUM+4	-		14,061	1	22,141	2	11,341	0	18,172	1	16,703	1	21,564	2	29,54	3	19,92	1
	DNS1 / N-VA2	-		-		-		-		29,321	3	27,261	3	33,212	4	33,22	4	39,82	5
	DBB	-		-		-		15,87	1	-		-		-		-		-
	DORPS	-		-		-		12,31	1	-		-		-		-		-
	ACW	-		-		14,93	1	-		-		-		-		-		-
	BEL	-		-		32,34	4	-		-		-		-		-		-
	LOOTS	10,73	0	7,77	0	-		-		-		-		-		-		-
	LEBCZ	-		34,5	4	-		-		-		-		-		-		-
	CVP	44,54	5	-		-		-		-		-		-		-		-
	Leestmans	44,74	6	-		-		-		-		-		-		-		-
Totaal stemmen		1000		961		1007		956		1154		1231		1347		1313		1026
Opkomst %						98,05		96,37		96,89		97,54		96,35		96,2		72,4
Blanco en ongeldig %		2,1		2,29		3,57		3,14		5,11		4,6		1,9		2,4		1,0

De zetels van de gevormde bestuursmeerderheid staan vet afgedrukt. De grootste partij staat in kleur.

Sport

In 2006 leidde de unieke situatie in het dorp ertoe dat het Nederlandse Fellowship of Fairly Odd Places Cricketteam een wedstrijd kon spelen die feitelijk in twee landen tegelijkertijd plaatsvond. Het slagteam speelde in Nederland en gebowled werd vanuit uit België. In de cricketsport (die teruggaat tot de 16e eeuw) was dat nog nooit gebeurd.

Op het gemeentelijk sportpark van Baarle-Hertog zijn 3 sportverenigingen gevestigd.

• HV Baarle (Hondenvereniging)
• TC Den Briemer (Tennis)
• KVV DOSKO (Voetbal)

Verder zijn er nog verschillende kleinere verenigingen die actief zijn in de sporthal.

Op zondag 21 augustus 2022 liep de route van de derde etappe (van Breda naar Breda) van de Ronde van Spanje 2022 door Baarle-Hertog.^[8]

Bekende inwoners

Geboren

• Alfons Leestmans (1913–1981), politicus
• Fons Cornelissen (1926), politicus

Nabijgelegen kernen

Zondereigen, Baarle-Nassau, Weelde-Station