Augiet

Het mineraal augiet is een vaste oplossing van de pyroxeen-groep met diopsied en hedenbergiet. Augiet is een mafisch mineraal met molecuulformule (Ca,Na)(Mg,Fe,Al)(Al,Si)₂O₆ en het heeft een monoklien kristalstelsel. Het komt vooral in dieptegesteente voor zoals gabbro's en basalten en in metamorfe gesteenten bij hydrothermale bronnen. De naam komt van het Griekse αὐγή, augḗ, dat helderheid betekent.

Augiet
Mineraal
Chemische formule	(Ca, Na)(Mg, Fe, Al)(Al, Si)2O6
Kleur	bruingroen, groen, bruin en zwart
Streepkleur	groengrijs
Hardheid	5 - 6,5
Gemiddelde dichtheid	3,4 kg/dm3
Opaciteit	doorschijnend tot opaak
Splijting	[110] perfect [010] indistinct
Kristaloptiek
Kristalstelsel	monoklien
Lijst van mineralen
Portaal    Aardwetenschappen

Sommige exemplaren hebben een bijzondere schittering, waar de naam vandaan komt, maar de kristallen hebben normaal gesproken een doffe donkergroene, bruine of zwarte glans. Augiet is in Nederland in riviersediment gevonden, maar in de hele wereld ook in meteorieten.

Augiet in Nederlands riviersediment

Zwaremineralen-diagram van een boring bij Waardenburg, hier in de Formatie van Kreftenheye^[1]

■ augiet

Augiet komt in Nederland voor in de zandfractie van riviersediment uit het Kwartair. In de zware-mineraalanalyse van de Nederlandse Rijks Geologische Dienst gedurende de tweede helft van de twintigste eeuw wordt het mineraal ingedeeld bij de zogenoemde instabiele groep en wordt het als vulkanisch mineraal beschouwd.^[2] Augiet komt in Nederlands sediment van de Rijn veel voor, soms tot meer dan de helft van de zware mineralen.^[3] Het mineraal kenmerkt de zandige sedimenten van de Formatie van Urk en Kreftenheye. Het is in vooral grofkorrelige zandafzettingen van de Rijn een belangrijk bestanddeel geworden tijdens de 'Brockentuff' of 'Selbergittuff' fase van het vulkanisme, waardoor de Eifel is ontstaan. Tuff staat hierin voor tufsteen. In Nederland wordt voor het begin van grotere hoeveelheden (>c.3%) augiet in de Formatie van Urk een ouderdom van 450.000 jaar aangehouden. ^[4][5]

Augiet in meteorieten

De nakhlieten, een groep van meteorieten die van Mars komen, zijn rijk aan augiet.^[6]

voetnoten

1. naar Zagwijn et al., 1971
2. Zonneveld, 1947
3. Doppert en Zonneveld, 1955
4. Boenigk en Frechen, 2006
5. Zagwijn, 1996
6. AH Treiman. The nakhlite meteorites: Augite-rich igneous rocks from Mars, 2005. voor Chemie der Erde - Geochemistry, 65, 3, blz 203-270. DOI:10.1016/j.chemer.2005.01.004.

literatuur

• W Boenigk en M Frechen. The Pliocene and Quaternary fluvial archives of the Rhine system, 2006. voor Quaternary Science Reviews, 25, blz 550-574
• JWCh Doppert en JIS Zonneveld. Over de stratigrafie van het fluviatiele Pleistoceen in West-Nederland en Noord-Brabant (Voorlopige Mededeling). 1955. Mededelingen Geologische Stichting, N.S.8: 13-30.
• WH Zagwijn, HM van Montfrans en JG Zandstra. Subdivision of the "Cromerian" in the Netherlands; pollen-analyses, palaeomagnetism and sedimentary petrology, 1971. in Geologie en Mijnbouw, 50: 41-58.
• WH Zagwijn. The Cromerian Complex Stage of the Netherlands and correlation with other areas in Europe, 1996. in C Turner. The early Middle Pleistocene in Europe. Balkema, Rotterdam, blz 145-172.
• JIS Zonneveld. Het Kwartair van het Peelgebied en naaste omgeving. Een sedimentpetrologische studie, 1947. Mededelingen Geologische Stichting, Serie C-IV-3: 1-223

Mediabestanden

Zie de categorie Augite van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.