Loading AI tools
cosmetica tegen zweetlucht Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Deodorant, ook wel kortweg deo genoemd,[1] is een cosmetisch product dat op de huid aangebracht wordt om zweten tegen te gaan of de geur van zweet te verdoezelen.
In de meeste landen wordt verschil gemaakt tussen deodorant en antitranspirant.
Een deodorant (Latijn: de-odorant, letterlijk ont-geurder[2]) is daar een product dat het zweten niet verhindert, maar de geur tegengaat, die door het zweten en het broeien in de oksel ontstaat, door deze te wijzigen, door het ontstaan van geur te voorkomen of door er een sterkere geur overheen te leggen.
Een antitranspirant is een middel dat het zweten verhindert, hierdoor komt er minder zweet onder de oksel waardoor er ook minder geur ontstaat.
De meeste deodorants zijn zowel geurverdoezelend als zweetremmend.
Er zijn twee soorten klieren in ons lichaam die zweet produceren: eccriene zweetklieren en apocriene zweetklieren. Eccriene zweetklieren bevinden zich vooral op de handpalmen, voetzolen en voorhoofd. Zweet uit deze klieren is doorzichtig en bestaat uit water en zout. Doordat het vrijkomt via de poriën, is het geurloos.
Zweet van apocriene zweetklieren komt vrij op plaatsen waar lichaamshaar groeit (bijvoorbeeld oksels). Zweet geproduceerd door apocriene klieren bestaat uit vettige afscheidingen die het lichaam verlaten via de haartjes. De typische 'zweetgeur' wordt pas veroorzaakt doordat bacteriën, vet en andere stoffen uit de huid talg en zweet omzetten in stinkende componenten als boterzuur, capronzuur en mercaptanen.
Vieze geur wordt op drie manieren tegengegaan:
Het transpireren wordt tegengegaan door het toepassen van aluminium- of zirkoniumverbindingen. Veel gebruikt is aluminiumchloorhydraat, maar ook aluin wordt gebruikt, bijvoorbeeld in de vorm van een stick van aluin. Deze verbindingen gaan een reactie aan met vetzuren die op de huid voorkomen. Hierdoor ontstaan stoffen die de zweetkanaaltjes deels afsluiten waardoor minder zweet kan worden afgegeven.
Antitranspiranten waren voorheen omstreden omdat ze de poriën geheel zouden verstoppen bij chronisch gebruik, maar de antitranspiranten van tegenwoordig zijn over het algemeen veilig elke dag te gebruiken. Bij extreem gebruik van sterke antitranspiranten komt verstopping van zweetkanaaltjes een enkele keer voor. Dit is eenvoudig te verhelpen door (tijdelijk) te stoppen met het gebruik van deodorant.
In Nederland worden spuitbussen en rollers verreweg het meest gebruikt, op ruime afstand gevolgd door sticks. Onder de andere toepassingsvormen vallen crèmes, vloeistoffen en aluinsticks. Ook zijn er deodorantvormen die uit alleen 'natuurlijke' ingrediënten bestaan, deze bevatten aluin en water.
In het oude Egypte mengde men aluinkristallen met water om de natuurlijke zweetgeur te verbergen. Dit werkt als deodorant en als antitranspirant.
De oude Romeinen gebruikten ook al deodorant; een mengsel van houtskool en geitenvet. Houtskool heeft een (beperkte) mogelijkheid om stoffen te absorberen, zodat een deel van de geurstoffen niet meer goed te ruiken is.
In de 19e eeuw gebruikte men kalkoplossingen of kaliumpermanganaat. Deze stoffen werken ontsmettend, zodat de aanwezige bacteriën gedood werden.
In 1888 kwam in de Verenigde Staten de eerste deodorant op de markt, deze deodorant (Mum) was gebaseerd op zinkverbindingen. Deze hebben een antitranspirerende werking en maken vetzuren onschadelijk door deze tot een zeep te neutraliseren.
In 1906 werden de eerste antitranspirants toegepast. Deze bestonden uit een oplossing van aluminiumchloride. Dit wordt nog weleens op voorschrift van een arts toegepast. Hoewel het een zeer effectief middel is, heeft het een paar nadelen: de huid wordt erg zuur, wat niet goed voor de huid is. Ook vielen hierdoor soms de gaten in de kleding, doordat het zuur de stof aantastte.
Als mildere vervanger werd eerst gekozen voor aluminiumsulfaat en aluin, maar later werd overgegaan op aluminiumchloorhydraat. Aluminiumchloorhydraat veroorzaakt aanzienlijk minder irritatie dan de andere gebruikelijke aluminiumverbindingen omdat het de pH relatief hoog laat. Om deze reden is aluminiumchloorhydraat ook nu nog de meest gebruikelijke transpiratieverminderende stof in deodorants.
In de jaren 60 kwam de eerste deo-spray in een spuitbus op de markt.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.