Ab ovo
Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ab ovo (vanaf het ei) is een Latijnse uitdrukking die zoveel betekent als "van het begin af aan". De dichter Horatius gebruikte ab ovo in twee verschillende contexten (Ars poetica 147 en Saturae 1.3.6-7).
_la_schiusa_dell'uovo,_Museo_archeologico_nazionale_di_Metaponto.JPG)
In de Satiren heeft Horatius het over ab ovo usque ad mala ("vanaf het ei tot de appels"). Hij gebruikt hier de Romeinse gewoonte een banket met eieren te beginnen en met fruit te beëindigen als metafoor om te zeggen "van begin tot eind". Vaak wordt alleen het eerste deel gebezigd.
Zijn tweede gebruik, dat een letterkundig begrip werd, komt voor in de Ars poetica, waar Horatius instemmend beschrijft hoe Griekse heldendichten aanvangen in het midden van de actie, en niet strikt chronologisch zijn opgebouwd. Hij geeft daarbij het voorbeeld van de Trojaanse Oorlog (lees: Homeros' Ilias), die niet begint met het uitbroeden van het ei waaruit Helena voortkwam, maar direct met de wrok van Achilles:
| Nec reditum Diomedis ab interitu Meleagri | Geen Meleagers dood opent bij hem 'De Terugreis |
| Nec gemino bellum Troianum orditur ab ovo | van Diomedes', geen tweelingei de Ilias. |
| Semper ad eventum festinat et in medias res | Hij haast zich altijd naar het eind, in medias res |
| Non secus ac notas auditorum rapit et quae | sleurt hij de luisteraar, als was de stof bekend, |
| Desperat tractata mitescere posse relinquit | en wat geen glansstuk worden kan, dat laat hij weg. |
| (Ars Poetica 146-150) | (vert. Piet Schrijvers) |
Naar het voorbeeld van de Ars poetica wordt de uitdrukking veel gebruikt in verhaalanalyses om uit te drukken dat het verhaal vanaf het begin begint, en dus niet in medias res (in het midden van de handeling, zonder inleiding) of post rem / in ultimas res (aan het einde van het verhaal). De lezer krijgt een inleiding op het verhaal en maakt kennis met de personages, hun omstandigheden en de (fysieke en psychologische) toestand waarin zij zich bevinden. Deze inleiding met zijn expositie of backstory zorgt ervoor dat lezers genoeg informatie krijgen om de daaropvolgende gebeurtenissen te begrijpen.
Een tot parodie doorgevoerde toepassing van ab ovo is te vinden in The Life and Opinions of Tristram Shandy, Gentleman van Laurence Sterne (1759-1767). Hij beschrijft alle omstandigheden zo uitvoerig dat hij pas in het vijfde hoofdstuk toekomt aan de geboorte van de protagonist. Zijn rechtvaardiging geeft hij in het vorige hoofdstuk:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
