Tweede Kamerverkiezingen 2002

De Tweede Kamerverkiezingen 2002 waren verkiezingen in Nederland voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Zij vonden plaats op 15 mei 2002.

Tweede Kamerverkiezingen 2002
Datum	15 mei 2002
Land	Nederland
Te verdelen zetels	150
Opkomst	79,06%
Resultaat
Grootste partij	CDA
Nieuwe kabinet	Balkenende I
Vorige kabinet	Kok II
■ SP: 9 zetels ■ GroenLinks: 10 zetels ■ PvdA: 23 zetels ■ D66: 7 zetels ■ Leefbaar: 2 zetels ■ VVD: 24 zetels ■ CDA: 43 zetels ■ ChristenUnie: 4 zetels ■ SGP: 2 zetels ■ LPF: 26 zetels
Opvolging verkiezingen
← 1998     2003 →
Portaal    Politiek

Achtergrond

De verkiezingen werden gehouden als gevolg van de afloop van de zittingstermijn van de Tweede Kamer die gekozen was bij de Tweede Kamerverkiezingen van 1998. Weliswaar diende het kabinet-Kok II op 16 april 2002 zijn ontslag in vanwege de conclusies van het NIOD-rapport over de Srebrenica-affaire, maar dit had geen effect meer op de datum van de al eerder uitgeschreven verkiezingen.

De verkiezingen stonden speciaal in het teken van de terroristische aanslagen op 11 september 2001 door islamitische terreurgroep Al Qaida en de moord op Pim Fortuyn op 6 mei.

In de aanloop naar de verkiezingen was er een verkiezingsstrijd gaande tussen Ad Melkert, lijsttrekker van de PvdA, en Pim Fortuyn, aanvankelijk lijsttrekker van Leefbaar Nederland, vanaf februari 2002 voor zijn eigen lijst, Lijst Pim Fortuyn (LPF). In 2022 werd deze verkiezingsstrijd het onderwerp van het televisiedrama Het jaar van Fortuyn.

Deelnemende partijen

Aan deze verkiezingen namen de volgende partijen deel:

Lijst[1]	Partij[2]	Lijsttrekker	Kieskringen /19
1	Partij van de Arbeid (P.v.d.A.)	Ad Melkert	19
2	VVD	Hans Dijkstal	19
3	Christen Democratisch Appèl (CDA)	Jan Peter Balkenende	19
4	Democraten 66 (D66)	Thom de Graaf	19
5[3]	GROENLINKS	Paul Rosenmöller	19
6[3]	SP (Socialistische Partij)	Jan Marijnissen	19
7[4]	Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP)	Bas van der Vlies	19
8	VERENIGDE SENIOREN PARTIJ	Anneke Smit-Boersma	19
9	Nieuwe Midden Partij (NMP)	Jos Bron	17[5]
10	Partij van de Toekomst (PvdT)	Johan Vlemmix	17[6]
11	Vrije Indische Partij & OUDERENUNIE	Rob Koop	16[7]
12[4]	ChristenUnie	Kars Veling	19
13	DUURZAAM NEDERLAND	Seyfi Özgüzel	19
14	LEEFBAAR NEDERLAND	Fred Teeven	19
15	Lijst Pim Fortuyn	Pim Fortuyn	19
17	Republikeinse Volkspartij RVP	John Gouweloos	1[8]

Uitslag

Grootste partij per gemeente

Opkomst en kiesdeler

	1998		2002
	# stemmen	%	# stemmen	%
Kiesgerechtigden	[9]11.755.132		12.035.935
Niet opgekomen	3.132.910	26,65[10]	2.520.709	20,94[10]
Opkomst	8.622.222	73,35[10]	9.515.226	79,06[10]
Blanco/ongeldige stemmen	14.435	0,17[11]	14.074	0,15[11]
Geldige stemmen	8.607.787	99,83[11]	9.501.152	99,85[11]
Kiesdeler	57.385	0,67[12]	63.341	0,67[12]

Verkiezingsuitslag naar partij

De uitslag liet grote verschuivingen zien, die sterk beïnvloed waren door de moord op Pim Fortuyn, die op 6 mei, negen dagen voor de verkiezingen, had plaatsgevonden.^[bron?] De LPF behaalde 26 zetels, terwijl de Partij van de Arbeid terugviel van 45 naar 23 zetels, een destijds historisch lage score. Ook de VVD en D66 verloren fors, terwijl het CDA 14 zetels won en de grootste partij werd. Andere winnaars waren nieuwkomer Leefbaar Nederland (2 zetels) en de Socialistische Partij (van 5 naar 9). De ChristenUnie (in 2000 ontstaan uit een fusie van RPF en GPV), de SGP en GroenLinks verloren alle één zetel, hoewel de twee laatste partijen meer stemmen behaalden dan in de voorgaande verkiezingen. De opkomst bij deze verkiezingen was echter bijzonder hoog: er brachten circa 850.000 meer mensen hun stem uit dan in 1998.

Partij[2]		1998			2002			verschil
		# stemmen	%[12]	zetels	# stemmen	%[12]	zetels	%	zetels
	Christen Democratisch Appèl (CDA)	1.581.053	18,37	29	2.653.723	27,93	43	+9,56	+14
	Lijst Pim Fortuyn	-	-	-	1.614.801	17,00	26	+17,00	+26
	VVD	2.124.971	24,69	38	1.466.722	15,44	24	-9,25	-14
	Partij van de Arbeid (P.v.d.A.)	2.494.555	28,98	45	1.436.023	15,11	23	-13,87	-22
	GROENLINKS	625.968	7,27	11	660.692	6,95	10	-0,32	-1
	SP (Socialistische Partij)	303.703	3,53	5	560.447	5,90	9	+2,37	+4
	Democraten 66 (D66)	773.497	8,99	14	484.317	5,10	7	-3,89	-7
	RPF[13]	174.593	2,03	3
	Gereformeerd Politiek Verbond (GPV)[13]	108.724	1,26	2
	ChristenUnie[13]	-	-	-	240.953	2,54	4
subtotaal		283.317	3,29	5	240.953	2,54	4	-0,75	-1
	Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP)	153.583	1,78	3	163.562	1,72	2	-0,06	-1
	LEEFBAAR NEDERLAND	-	-	-	153.055	1,61	2	+1,61	+2
	VERENIGDE SENIOREN PARTIJ	-	-	-	39.005	0,41	0	+0,41	0
	Vrije Indische Partij & OUDERENUNIE[14]	7.225	0,08	0	10.033	0,11	0	+0,03	0
	DUURZAAM NEDERLAND	-	-	-	9.058	0,10	0	+0,10	0
	Partij van de Toekomst (PvdT)	-	-	-	6.393	0,07	0	+0,07	0
	Nieuwe Midden Partij (NMP)	23.512	0,27	0	2.305	0,02	0	-0,25	0
	Republikeinse Volkspartij RVP	-	-	-	63	0,00	0	+0,00	0
overige partijen in 1998		236.403	2,75	0	-	-	-	-2,75	0
Totaal		8.607.787	100,00	150	9.501.152	100,00	150	0	0

Gekozen leden

Zie Samenstelling Tweede Kamer 2002-2003 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Kabinetsformatie

Zie Kabinetsformatie Nederland 2002 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Bronnen

• Tweede Kamer 15 mei 2002 op www.verkiezingsuitslagen.nl
• Verkiezingen; Historische uitslagen Tweede Kamer op opendata.cbs.nl
• Tweede-Kamerverkiezingen - 15 mei 2002 op www.nlverkiezingen.com
• Verkiezingsprogramma's 2002 bij het DNPP