Spoorlijn Oberhausen - Emmerich

De Spoorlijn Oberhausen - Emmerich, ook wel Hollandstrecke genoemd, is een Duitse spoorlijn tussen Oberhausen en de Nederlandse grens bij Zevenaar. De spoorlijn is onder beheer van DB Netze en heeft als DB-registratienummer 2270.

DB 2270 Oberhausen - Emmerich (Grens)
Totale lengte	72,7 km
Spoorwijdte	normaalspoor 1435 mm
Aangelegd door	Cöln-Mindener Eisenbahn-Gesellschaft (CME)
Geopend Oberhausen - Dinslaken: 1 juli 1856 Dinslaken - Emmerich: 20 oktober 1856 Emmerich - Zevenaar: 15 februari 1856
Huidige status	in gebruik
Geëlektrificeerd	1966
Aantal sporen	2
Baanvaksnelheid	160 km/u
Beveiliging of treinbeïnvloeding	Indusi, ERTMS
Omgrenzingsprofiel GC op grens NL/D - Wesel-Feldmark G2 op Wesel-Feldmark - Wesel GC op Wesel - Oberhausen-Holten G2 op Oberhausen-Holten - Oberhausen Hbf[1]
Beladingsklasse	D4
Treindienst door	DB
Traject
Legenda DB 2650 van Köln Messe/Deutz DB 2183 van Mülheim (Ruhr)-Styrum DB 2275 van aansluiting Kolkmannshof DB 2274 van Duisburg-Ruhrort −0,1 Oberhausen Hbf DB 2262 naar Bottrop Nord opgebroken DB 2650 naar Hamm (Westf) Obo, DB 2277 naar E-Alt. Oro, DB 2278 naar aansl Mathilde DB 2321 van Duisburg-Wedau DB 2331, aansl. Walzwerk - aansl. Meerbeck DB 2320, Osterfeld Süd - Duisburg-Wedau DB 2282 van Oberhausen Obo 1,4 Oberhausen Obn DB 2281 van Oberhausen West, opg. Rijn-Hernekanaal DB 2271 naar Wesel Emscher 42 aansl. Grafenbusch, DB 2260 naar DU-Neumühl, opg. DB 2206 van Duisburg-Ruhrort opg. DB 2206 van Wanne-Eickel Hbf Tram  112  DB 18 van Osterfeld opgebroken Gutehoffnungshütte Sterkrade 4,2 Oberhausen-Sterkrade Sterkrade WfE DB 71 naar Walsum 3E34E35 7,7 Oberhausen-Holten lijn Zeche Lohbruch - Hamborn Rbf opgebroken 13,9 Dinslaken 18,8 Voerde (Niederrhein) industrieaansluiting opgebroken 23,3 Friedrichsfeld (Niederrhein) DB 2271 van Oberhausen Hbf Gewerbepark Hünxe Wesel-Datteln-Kanaal Lippe DB 2002 van Haltern am See DB 14 van Wesel Hafen opgebroken 26,7 Wesel tramlijn naar Emmerich opgebroken DB 2002 naar Büderich thans havenspoorlijn DB 2263 naar Bocholt 29,3 Wesel-Feldmark 31,0 Kanonenberge 34,4 Diersfordt 39,1 Mehrhoog 44,8 Haldern (Rheinl) DB 2265 van Münster (Westf) Hbf opgebroken tramlijn van Empel opgebroken 48,7 Empel-Rees 50,4 Millingen (b Rees) 54,6 Praest tramlijn van Wesel opgebroken Haven Emmerich 60,8 Emmerich containerterminal tramlijn naar Emmerik Steintor opgebroken Löwentor Hindenburgwall tramlijn naar Zutphen opgebroken KLK Oleo grens Duitsland - Nederland (1949-1963) 67,186 67,732 spanningssluis 15kV/25kV vanaf 2016 DB 2266 van Kleve opgebroken 69,6 Elten 72,6 grens Duitsland - Nederland lijn naar Zevenaar opgebroken lijn naar Amsterdam Centraal

De lijn vanuit Oberhausen Hauptbahnhof naar de aansluiting West Oro waar deze aansluit op de lijn DB 2278 is DB 2283. De parallelle lijn tussen Oberhausen Hbf Obo en Oberhausen Hbf Obn is DB 2282, de parallelle lijn tussen Oberhausen Hbf Obn en de aansluiting Grafenbusch is DB 2272.

Geschiedenis

Het eerste plan voor de bouw van een spoorlijn langs de Rijn werd in de jaren 30 van de negentiende eeuw gemaakt, nog voor er überhaupt treinen in Nederland reden. Het traject is gebouwd door de Cöln-Mindener Eisenbahn-Gesellschaft (CME) en is in fases geopend:

• 1 juli 1856: Oberhausen – Dinslaken
• 20 oktober 1856: Dinslaken – Emmerich (ook Emmerik)
• 15 februari 1856: Emmerich - grens - Arnhem

Toekomst

In verband met het toenemend goederenvervoer van de havens van Rotterdam en Amsterdam naar het Ruhrgebied en v.v. wordt een deel van het traject uitgebreid met onder meer een derde spoor tussen Oberhausen en Wesel en een aantal ongelijkvloerse kruisingen.^[2] Inmiddels heeft de deelstaat Noordrijn-Westfalen voor de aanleg hiervan, over een afstand van 73 kilometer, een bedrag van 1,5 miljard euro gereserveerd.^[3]

Zie ook: Project Derde Spoor Zevenaar - Duitsland

Elektrische tractie

Het traject tussen Oberhausen en Emmerich werd tussen 1964 en 1966 geëlektrificeerd met een spanning van 15.000 volt (wisselspanning). In 1966 werd het traject tussen Emmerich en Arnhem Velperpoort geëlektrificeerd met een spanning van 1500 volt (gelijkspanning).

In Emmerich was de bovenleidingspanning van een aantal sporen omschakelbaar tussen de Nederlandse 1500 volt en de Duitse 15.000 volt. Hierdoor kon een locomotief van een internationale trein die niet geschikt is voor beide tractiesystemen op een wachtspoor gezet worden. Na het veranderen van de bovenleidingspanning kon een andere locomotief voor de trein geplaatst worden om de reis voort te zetten.

In de nacht van 19 juli 2016 werd het eerste gedeelte van de ombouw van de systeemwissel afgerond. In de richting Zevenaar Oost - Emmerich werd de bovenleiding voor gelijkstroom (twee rijdraden) verwijderd en werden nieuwe palen, isolatoren en bovenleiding (met de rijdraad) geïnstalleerd. Een transformatorstation voor 25 kV is gevestigd in Zevenaar Oost. De 25 kV 50 Hz bovenleiding van de Betuweroute loopt tot Emmerich-Elten bij km 67,732. Er volgt een stroomloos deel tot km 67,186 en vervolgens begint de 15 kV 16,7 Hz bovenleiding. In de andere richting is tot oktober 2016 de bovenleiding op dezelfde wijze omgebouwd.

Tussen Zevenaar Oost en Zevenaar bevindt zich nabij de aftakking naar de Betuweroute bij km 107,262 / 107,197 een spanningswissel van 25 kV naar 1500 V op het traject richting Arnhem voor ICE, de RE Arnhem Centraal- Düsseldorf Hbf en een aantal goederentreinen.^[4]

Treindiensten

De Deutsche Bahn en NS International verzorgen het personenvervoer op dit traject met ICE-treinen. De Deutsche Bahn verzorgde het personenvervoer met RE- en RB-treinen tot 10 december 2016. De RB treinen werden tussen 11 december 2016 en 31 januari 2022 gereden door Abellio Rail. Op 1 februari 2022 heeft VIAS Rail de treindiensten van Abellio overgenomen. Op 6 april 2017 zijn de RB 35-treinen als RE 19 doorgetrokken naar Arnhem.^[5]

Serie	Treinsoort	Route	Bijzonderheden
100 ICE 43	Intercity-Express (NS International)	Amsterdam Centraal – Utrecht Centraal – Arnhem Centraal – Oberhausen Hbf – Duisburg Hbf – Düsseldorf Hbf ] / [ Hannover Hbf – Minden (Westf) – Herford – Bielefeld Hbf – Gütersloh Hbf – Hamm (Westf) – Hagen Hbf – Wuppertal Hbf ] – Köln Hbf – Siegburg/Bonn – Frankfurt (Main) Flughafen Fernbahnhof – Mannheim Hbf – Karlsruhe Hbf – Offenburg – Freiburg (Breisgau) Hbf – Basel Bad Bf – Basel SBB	Eén keer per dag tussen Amsterdam en Basel.
120/220 ICE 78	Intercity-Express (NS International)	Amsterdam Centraal – Utrecht Centraal – Arnhem Centraal – Oberhausen Hbf – Duisburg Hbf – Düsseldorf Hbf – Köln Hbf – Frankfurt (Main) Flughafen Fernbahnhof – Frankfurt (Main) Hbf	Wordt aangevuld door de serie 100 / ICE 43.
NJ 400	ÖBB Nightjet (ÖBB)	Amsterdam Centraal – Utrecht Centraal – Arnhem Centraal – Düsseldorf Hbf – Köln Messe/Deutz – Würzburg Hbf – Nürnberg Hbf – Augsburg Hbf – München Hbf – Rosenheim – Wörgl Hbf – Jenbach – Innsbruck Hbf	Rijdt tussen Amsterdam en Nürnberg gekoppeld met NightJet 40420.
NJ 420	ÖBB Nightjet (ÖBB)	Amsterdam Centraal – Utrecht Centraal – Arnhem Centraal – Oberhausen Hbf – Duisburg Hbf – Düsseldorf Hbf – Köln Hbf – Bonn Hbf – Koblenz Hbf – Frankfurt (Main) Hbf – Karlsruhe Hbf – Baden-Baden – Offenburg – Freiburg (Breisgau) Hbf – Basel Bad Bf – Basel SBB – Zürich Hbf
NJ 40420	ÖBB Nightjet (ÖBB)	Amsterdam Centraal – Utrecht Centraal – Arnhem Centraal – Düsseldorf Hbf – Köln Messe/Deutz – Würzburg Hbf – Nürnberg Hbf – Regensburg Hbf – Wels Hbf – Linz Hbf – Sankt Pölten Hbf – Wien Meidling – Wien Hbf	Rijdt tussen Amsterdam en Nürnberg gekoppeld met NightJet 400.
RE 5 (RRX)	Regional-Express (National Express)	Wesel – Oberhausen Hbf – Duisburg Hbf – Düsseldorf Hbf – Köln Hbf – Bonn Hbf – Remagen – Andernach – Koblenz Hbf	Rhein-Express
20000 RE 19	Regional-Express (VIAS)	Arnhem Centraal – Zevenaar – Emmerich-Elten – Emmerich – Wesel – Oberhausen Hbf – Duisburg Hbf – Düsseldorf Flughafen – Düsseldorf Hbf	Rhein-IJssel-Express
20000 RE 19a	Regional-Express (VIAS)	Bocholt – Dingden – Hamminkeln – Blumenkamp – Wesel – Oberhausen Hbf – Duisburg Hbf – Düsseldorf Flughafen – Düsseldorf Hbf	Bocholter Bahn
RB 35	Regionalbahn (Vias)	Wesel – Dinslaken – Oberhausen Hbf – Duisburg Hbf – Rheinhausen – Krefeld Hbf – Viersen – Mönchengladbach Hbf	Emscher-Niederrhein-Bahn

Aansluitingen

In de volgende plaatsen is of was er een aansluiting op de volgende spoorlijnen:

Oberhausen Hbf

DB 2183, spoorlijn tussen Mülheim-Styrum en Oberhausen

DB 2271, spoorlijn tussen Oberhausen en Wesel

DB 2274, spoorlijn tussen Oberhausen en Duisburg-Ruhrort

DB 2275, spoorlijn tussen aansluiting Kolkmannshof en Oberhausen

DB 2277, spoorlijn tussen Oberhausen en Essen-Altenessen

DB 2278, spoorlijn tussen Oberhausen Obo en aansluiting Mathilde

DB 2282, spoorlijn tussen Oberhausen Obo en Oberhausen Obn

DB 2283, spoorlijn tussen Oberhausen Hauptbahnhof en Oberhausen West Oro

DB 2650, spoorlijn tussen Keulen en Hamm

Oberhausen Hbf Obn

DB 2271, spoorlijn tussen Oberhausen en Wesel

DB 2272, spoorlijn tussen Oberhausen Hbf Obn en de aansluiting Grafenbusch

DB 2281, spoorlijn tussen Oberhausen West en Oberhausen Hbf Obo

DB 2282, spoorlijn tussen Oberhausen Hbf Obo en Oberhausen Hbf Obn

DB 2321, spoorlijn tussen Duisburg-Wedau en Oberhausen Hbf Obn

Oberhausen-Sterkrade

DB 18, spoorlijn tussen Osterfeld en Sterkrade

DB 71, spoorlijn tussen Sterkrade en Walsum

DB 2206, spoorlijn tussen Wanne-Eickel en Duisburg-Ruhrort

Dinslaken

lijn tussen Hamborn Rbf en Zeche Lohbruch

Wesel

DB 14, spoorlijn tussen Wesel en Wesel Hafen

DB 2002, spoorlijn tussen Haltern en Büderich

DB 2263, spoorlijn tussen Wesel en Bocholt

DB 2271, spoorlijn tussen Oberhausen en Wesel

Empel-Rees

DB 2265, spoorlijn tussen Empel-Rees en Münster

Elten

DB 2266, spoorlijn tussen Zevenaar en Kleef

lijn tussen Amsterdam en Elten

Literatuur

• Eisenbahnatlas Deutschland. Schweers + Wall, Aachen 2014, ISBN 978-3-89494-145-1.

Bronnen, noten en/of referenties

1. Interactieve kaart van DB Netze (voor dienstregeling 2013) Geraadpleegd 23 mei 2013
2. (de) Präsentation Bürgerinformation Emmerich-Praest (ABS 46/2), 13.02.2012
3. Geld voor Duitse deel Betuwelijn
4. (de) LOK Report – News von Mittwoch, 20.07.16
5. Stoptrein Arnhem-Düsseldorf al in april

• http://nrwbahnarchiv.bplaced.net/strecken/2270.htm
• http://www.sporenplan.nl/figuren/tekeningen/db_normaal/db_nrw/oberhausen.pdf
• http://www.sporenplan.nl/figuren/tekeningen/db_normaal/db_nrw/emmerich-oberhausen.pdf
• https://web.archive.org/web/20071223194852/http://www.probahn-niederrhein.de/wesel/index.php
• Dr B.C. de Pater, Drs B. Schoenmaker e.a. (2005): Grote Atlas van Nederland 1930 - 1950, Asia Maior/Atlas Maior ; KNAG ; Nederlands Instituut voor Militaire Historie. ISBN 9074861253.