Loading AI tools
veldslag in Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
De Slag bij Boksum op 17 januari 1586, was een veldslag tijdens de Tachtigjarige Oorlog tussen een Spaans koninklijk leger en een Staats leger bij het Friese plaatsje Boksum.
Slag bij Boksum | ||||
---|---|---|---|---|
Onderdeel van de Tachtigjarige Oorlog | ||||
De Slag bij Boksum op een ets. | ||||
Datum | 17 januari 1586 | |||
Locatie | Boksum, Friesland, Nederlanden | |||
Resultaat | Spaanse overwinning | |||
Strijdende partijen | ||||
| ||||
Leiders en commandanten | ||||
| ||||
Troepensterkte | ||||
| ||||
Verliezen | ||||
|
In de periode 1580-1594 van de Tachtigjarige Oorlog had Friesland regelmatig te maken met Spaanse invallen vanuit Groningen, waar de Spanjaarden een solide uitvalsbasis hadden voor verschillende plundertochten. De Friese bevolking leed onder plundering, brandstichting, moord en gijzeling. Aan het eind van 1585 was de stadhouder van Friesland Willem Lodewijk. Toen deze naar Zeeland afreisde om de opvolger van Willem van Oranje samen met enkele andere belangrijke personen uit andere opstandige provincies binnen te halen, greep de Spaanse opperbevelhebber Francisco Verdugo in Groningen zijn kans om Friesland onder controle te krijgen. Een groot Spaans leger kwam samen bij Nienoord.
Tussen 13 en 17 januari 1586 vond de grootste inval plaats toen 3000 Spaanse soldaten en 700 ruiters via Joure en Heeg tot aan Workum en Koudum Friesland binnentrokken. Dankzij een strenge vorst waren de paden goed begaanbaar voor de Spaanse kanonnen en ook de Friese meren vormden geen natuurlijke barrière meer. Na de omgeving grondig geplunderd te hebben (naar verluidt vond er ook veel moord en verkrachting plaats[1]) trok het leger naar Het Bildt en Dongeradeel. In Winsum vluchtten vrouwen en kinderen de kerk in en kwamen om toen de Spaanse troepen deze in brand staken.[1] Toen de dooi echter inviel besloot de Spaanse bevelhebber van het invasieleger Johan Baptiste van Taxis om terug te trekken omdat het leger weleens geïsoleerd zou kunnen worden.
Willem Lodewijk probeerde terug te komen, maar kon bij Stavoren niet doorreizen naar Leeuwarden doordat de invaller tussen de beide steden in zat. De plundertocht had de Friezen desondanks de tijd gegeven een leger te formeren om tegen de Spaanse invallers ten strijde te trekken. Een beroepslegertje onder leiding van de Deen Steen Maltesen, die sinds 1580 in dienst stond van de Staten van Friesland, werd aangevuld met vrijwilligers. Op de 16e werd een kamp opgeslagen bij Oosterlittens, maar de volgende dag vertrok het leger om zich bij Boksum in te gaan graven. Toen de Spanjaarden op 17 januari op het Friese legertje stuitte was dit nog bezig zich in te graven. Nadat de Friezen omsingeld waren werden zij door de Spanjaarden afgeslacht. De Spaansgezinde officier Oswald van den Bergh veroverde tijdens de slag een Staats vaandel, maar werd daarop bij misverstand door een bondgenoot doorstoken die hem aanzag voor een Staatse vaandrig.[2] Naar overlevering vielen er duizend doden, al is het meer waarschijnlijk dat er aan Friese kant zo'n 400-500 slachtoffers vielen.[1]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.