Sabineen

Sabineen of β-thujeen is een monoterpeen, dat voorkomt in de etherische olie van vele planten, onder meer van de laurier (Laurus nobilis),^[1] echte marjolein (Origanum majorana), wilde marjolein (Origanum vulgare),^[2] echte kamille (Matricaria chamomilla),^[2] echte tijm (Thymus vulgaris),^[2] pepermunt (Mentha piperita),^[2] aarmunt (Mentha spicata)^[2] en van Juniperus sabina waarnaar het is genoemd. Het is ook een voornaam bestanddeel van de olie van pepers, waaronder cubeb (Piper cubeba) en zwarte peper (Piper nigrum), en van wortelzaadolie (Daucus carota).^[3] Het is ook een van de terpenen die geëmitteerd worden door bloeiende koolzaadplanten (Brassica napus).^[4]

Sabineen
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van (+)-sabineen (links) en (–)-sabineen (rechts)
Algemeen
Molecuulformule	C10H16
IUPAC-naam	4-methyleen-1-(1-methylethyl)-bicyclo[3.1.0]hexaan
Andere namen	thuj-4(10)-een, β-thujeen
Molmassa	136,23 g/mol
SMILES	CC(C)C12CCC(=C)C1C2
InChI	1S/C10H16/c1-7(2)10-5-4-8(3)9(10)6-10/h7,9H,3-6H2,1-2H3
CAS-nummer	3387-41-5
EG-nummer	222-212-4
PubChem	18818
Wikidata	Q421278
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Gevaar
H-zinnen	H226
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P210-P280 - P303+P361+P353
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vloeibaar
Kleur	kleurloos-lichtgeel
Dichtheid	(bij 20°C) 0,844 g/cm³
Kookpunt	163-164 °C
Goed oplosbaar in	alcohol
Onoplosbaar in	water
Brekingsindex	1,483
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Sabineen is een bicyclische verbinding met een cyclopentaanring verbonden aan een cyclopropaanring. Het is een kleurloze tot lichtgele vloeistof, met een kenmerkende dennen- of citrusgeur.

Bronnen, noten en/of referenties

1. (en) H. Yalçin, M. Anik, M.A. Sanda & A. Cakir (2007) - Gas chromatography/mass spectrometry analysis of Laurus nobilis essential oil composition of northern Cyprus, J. Med. Food, 10(4), pp. 715-719
2. (en) Soković M, Glamočlija J, Marin PD, et al. (2010) - Antibacterial effects of the essential oils of commonly consumed medicinal herbs using an in vitro model, Molecules, 15 (11), pp. 7532-7546
3. The Good Scents Company
4. K. Müller, M. Pelzinga, T. Gnauka, A. Kappea, U. Teichmanna, G. Spindlera, S. Haferkorna, Y. Jahna & H. Herrmann (2002) - Monoterpene emissions and carbonyl compound air concentrations during the blooming period of rape (Brassica napus), Chemosphere, 49 (10), pp. 1247-1256