Pärnu-Jaagupi

Pärnu-Jaagupi (Duits: Sankt Jakobi)^[1] is een plaats in Estland, behorend tot de gemeente Põhja-Pärnumaa in de provincie Pärnumaa. Pärnu-Jaagupi heeft de status van kleine stad (Estisch: alev). Pärnu-Jaagupi is samen met Vändra de gedeelde hoofdplaats van de gemeente.

Pärnu-Jaagupi

Plaats in Estland
Situering
Provincie	Pärnumaa
Gemeente	Põhja-Pärnumaa
Coördinaten	58° 37′ NB, 24° 30′ OL
Algemeen
Inwoners (2021)	1140
Foto's
De kerk van Pärnu-Jaagupi
Portaal    Baltische staten

Tot in oktober 2017 was Pärnu-Jaagupi de hoofdplaats van de gemeente Halinga. Voor die tijd, tot 1996, was Pärnu-Jaagupi als alevvald een afzonderlijke gemeente. Halinga ging in oktober 2017 op in de fusiegemeente Põhja-Pärnumaa.

Pärnu-Jaagupi ligt aan de Põhimaantee 4, de hoofdweg van Tallinn via Pärnu naar de grens met Letland.

Bevolking

Pärnu-Jaagupi had 1195 inwoners op 31 december 2011^[2] en 1140 inwoners op 31 december 2021.^[3]

Geschiedenis

Pärnu-Jaagupi is ontstaan uit twee kernen, die in 1945 zijn samengevoegd. De oudste was Uduvere (Duits: Udafer). Het dorp lag op het terrein van een landgoed dat deel uitmaakte van een groter landgoed, in dit geval Enge. Rond 1500 werd het dorp voor het eerst genoemd onder de naam Udrover.^[4]

Pärnu-Jaagupi zelf is jonger. Het dorp ontstond op het eind van de 19e eeuw in de nabijheid van de lutherse kerk. In 1922 kreeg de nederzetting de status van vlek (Estisch: alevik) en in 1945 die van kleine stad (alev).^[5] Tot 1934 heette de plaats Pärnu-Jakobi, daarna Pärnu-Jaagupi.^[6] De naam van de naburige stad Pärnu werd toegevoegd ter onderscheid van Viru-Jaagupi.

De kerk van Pärnu-Jaagupi, oorspronkelijk katholiek en nu luthers en gewijd aan Jakobus de Meerdere, werd voor het eerst genoemd in 1325.^[5] De huidige kerk is gebouwd in de jaren 1531-1534. De altaarschildering is van de hand van Ants Laikmaa en is geschilderd in 1900-1901. De kansel is gemaakt in 1660 en het orgel dateert uit 1895. De kerk wordt ook gebruikt als concertzaal.^[7]

De linde van Uduvere

In het vroegere Uduvere staat een orthodoxe kerk, die eveneens gewijd is aan Jakobus de Meerdere, de Uduvere Apostel Jakobi kirik. Het kerkgebouw behoort toe aan de Estische Apostolisch-Orthodoxe Kerk. De kerk is gebouwd in 1868. In 1941 raakte de kerk door oorlogshandelingen zwaar beschadigd. Het jaar daarop begonnen herstelwerkzaamheden, die pas in 1990 geheel voltooid waren.^[8]

Bij zowel de lutherse als de orthodoxe kerk ligt een kerkhof. In Uduvere staat een heilige linde, de Uduvere ohvripärn Riinu, waaraan vroeger offers werden gebracht.^[9]

Bronnen, noten en/of referenties

1. (en) Pärnu-Jaagupi Parish. Estonian Manors. Gearchiveerd op 13 augustus 2022.
2. (en) Population by Place of Residence (Settlement), Sex and Age. Estisch bureau voor de Statistiek (31 december 2011). Geraadpleegd op 8 augustus 2023. Tik boven het middelste vak ‘Pärnu-Jaagupi town’ in.
3. (en) Population, 31 December 2021 by Year, Sex, Place of residence and Age. Estisch bureau voor de Statistiek (31 december 2021). Geraadpleegd op 8 augustus 2023. Tik boven het voorlaatste vak ‘Pärnu-Jaagupi town’ in.
4. Hans Feldmann, Heinz von zur Mühlen en Gertrud Westermann, Baltisches historisches Ortslexikon. Teil 1. Estland (einschließlich Nordlivland), Böhlau Verlag, Köln/Wien, 1985, blz. 614.
5. (et) Marja Kallasmaa, Pärnu-Jaagupi. Dictionary of Estonian Place names. Gearchiveerd op 22 september 2019. Geraadpleegd op 8 augustus 2023.
6. Vambola Hurt en Elmar Ojaste, Eesti – Estonia – Estland, Estonian Philatelic Society in Sweden/Estonian Philatelic Society in New York, Lidingö, 1986, blz. 614.
7. (en) Pärnu-Jaagupi Church. Visit Estonia. Gearchiveerd op 30 november 2022. Geraadpleegd op 8 augustus 2023.
8. (et) Uduvere Apostel Jaakobuse Kogudus. Eesti Apostlik-Õigeusu Kirik. Gearchiveerd op 3 augustus 2023. Geraadpleegd op 8 augustus 2023.
9. (et) Pärnu-Jaagupi alev. Eestigiid. Gearchiveerd op 22 maart 2023.