Platkopbuidelmuizen

Platkopbuidelmuizen (Planigale) vormen een geslacht van buidelmuizen uit de onderfamilie Sminthopsinae. Het is het enige geslacht uit de geslachtengroep Planigalini. De wetenschappelijke naam van het geslacht werd in 1928 gepubliceerd door Ellis Le Geyt Troughton.^[1]

Platkopbuidelmuizen
Planigale maculata
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Mammalia (Zoogdieren) Orde: Dasyuromorphia (Roofbuideldieren) Familie: Dasyuridae (Echte roofbuideldieren) Onderfamilie: Sminthopsinae Geslachtengroep: Planigalini Archer, 1928
Geslacht
Planigale Troughton, 1928
Typesoort
Planigale brunneus Troughton, 1928 (= Phascogale ingrami Thomas, 1906)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Platkopbuidelmuizen op Wikispecies
Portaal    Biologie Zoogdieren

Kenmerken

Het zijn zeer kleine buidelmuizen; P. ingrami is met een lichaamslengte van 55 tot 65 mm en een gewicht van 4 tot 6 gram zelfs het kleinste buideldier. Opvallende kenmerken van de platkopbuidelmuizen zijn de afgeplatte, wigvormige kop en het feit dat deze diertjes per dag hun eigen lichaamsgewicht aan insecten kunnen eten.

Verspreiding en leefgebied

Deze dieren komen voor in Australië en Nieuw-Guinea.

Soorten

Het geslacht Planigale omvat vijf beschreven soorten:^[2][3]

• Planigale gilesi Aitken, 1972 (komt voor in Centraal-Australië)
• Planigale ingrami (Thomas, 1906) – Platkopbuidelmuis (komt voor in Noord-Australië)
• Planigale maculata (Gould, 1851) (komt voor in Noord- en Oost-Australië)
• Planigale novaeguineae Tate & Archbold, 1941 (komt voor in Zuid-Nieuw-Guinea)
• Planigale tenuirostris Troughton, 1928 (komt voor in de binnenlanden van Centraal- tot Zuidoost-Australië)

Taxonomie

Naast deze vijf zijn er nog twee onbeschreven soorten, aangeduid als Planigale 1 en Planigale 2, uit de Pilbara (West-Australië). De verwantschappen binnen het geslacht zijn nog controversieel en zelfs de monofylie van het geslacht is onzeker. Op basis van morfologisch onderzoek werden aanvankelijk drie groepen voorgesteld. P. maculata en P. novaeguineae vormden samen de P. maculata-groep, P. ingrami en P. tenuirostris werden in de P. ingrami-groep geplaatst en P. gilesi vormde de enige soort van de P. gilesi-groep. Genetisch onderzoek ondersteunde echter geen van deze groepen; zowel P. maculata en P. novaeguineae als P. ingrami en P. tenuirostris zijn niet elkaars nauwste verwanten. P. maculata is mogelijk zelfs niet verwant aan de andere Planigale-soorten, maar aan de dikstaartsmalvoetbuidelmuis (Sminthopsis crassicaudata). Ook Planigale 1 behoort mogelijk niet tot Planigale.

Bronnen, noten en/of referenties

• Menkhorst, P. & Knight, F. 2001. A Field Guide to the Mammals of Australia. South Melbourne: Oxford University Press, x+269 pp. ISBN 0 19 550870 X
• Painter, J., Krajewski, C. & Westerman, M. 1995. Molecular phylogeny of the marsupial genus Planigale (Dasyuridae). Journal of Mammalogy 76(2):406-413.

1. Groves, C. P. (2005). "Order Diprotodontia". In Wilson, D.E.; Reeder, D.M (eds.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. pp. 36-37. ISBN 978-0-8018-8221-0.
2. Baker, A. (2015). Family Dasyuridae (carnivorous marsupials). Handbook of the Mammals of the World, 5, 232-348. ISBN 978-84-96553-99-6.
3. Mammal Diversity Database (2023). Mammal Diversity Database (Version 1.11) [Data set]. Zenodo. DOI: 10.5281/zenodo.7830771. Geraadpleegd op 14-06-2023.

Geslachten van echte roofbuideldieren (Dasyuridae)

Dasyurini:	Kamstaartbuidelmuizen (Dasycercus) · Kaluta (Dasykaluta) · Kamstaartbuidelrat (Dasyuroides) · Buidelmarters (Dasyurus) · Gestreepte buidelmarters (Myoictis) · Lorentzbuidelmuis (Neophascogale) · Gespikkelde buidelmuis (Parantechinus) · Gestreepte buidelmuizen (Phascolosorex) · Pseudantechinus · Sarcophilus
Phascogalini:	Breedvoetbuidelmuizen (Antechinus) · Murexia · Penseelstaartbuidelmuizen (Phascogale)
Sminthopsini:	Antechinomys · Ningaui's (Ningaui) · Smalvoetbuidelmuizen (Sminthopsis)
Planigalini:	Platkopbuidelmuizen (Planigale)
Fossielen:	Barinya · Ganbulanyi · Glaucodon