Paul Hausser

Paul Hausser (Brandenburg an der Havel, 7 oktober 1880 - Ludwigsburg, 21 december 1972) was een officier in het Duitse leger.

Paul Hausser
SS-Gruppenführer Hausser.
Bijnaam	“Papa”[1]
Geboren	7 oktober 1880 Brandenburg an der Havel, Brandenburg (provincie), Pruisen, Duitse Keizerrijk
Overleden	21 december 1972 Ludwigsburg, Baden-Württemberg, West-Duitsland
Rustplaats	Waldfriedhof, Landkreis München, Beieren, Duitsland[2]
Religie	Protestants tot 1940, verklaarde zich Gottgläubig[1][3]
Land/zijde	Duitse Keizerrijk  Weimarrepubliek  Nazi-Duitsland
Onderdeel	Deutsches Heer Reichswehr Heer Allgemeine-SS SS-Verfügungstruppe Waffen-SS
Dienstjaren	1892 - 1932 1934 - 1945
Rang	SS-Oberst-Gruppenführer en Generaloberst in de Waffen-SS
Eenheid	7. Westpreußisches Infanterie-Regiment Nr. 155 4. (Preußisches) Infanterie-Regiment (Reichswehr)
Bevel	4. (Preußisches) Infanterie-Regiment 10. (Sächsisches) Infanterie-Regiment 2. SS-Panzer-Division Das Reich 19 oktober 1939 - 14 oktober 1941 II SS Pantserkorps 14 september 1942 - 28[4]/29 juni 1944[5] 7e Leger 29 juni 1944 - 23 augustus 1944[6] Heeresgruppe Oberrhein (m.d.st.F.b.[7]) 23 januari 1945 - 28 januari 1945[8] Heeresgruppe G 29 januari 1945 - 3[7]/4 april 1945[9]
Slagen/oorlogen	Eerste Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog Poolse Veldtocht Slag om Frankrijk Balkanveldtocht Invasie van Joegoslavië Westfront Oostfront Slag om Koersk Operatie Overlord Zak van Falaise
Onderscheidingen	Zie decoraties

Hausser werd geboren in een Pruisische militaire familie. Haussers vader, Kurt Hausser, was een majoor in het Deutsches Heer. Hausser meldde zich voor een loopbaan in het leger in 1892 en was tot 1896 cadet op de militaire school in Köslin, nu Koszalin in Polen. Na 1896 ging hij naar de militaire academie in Berlin-Lichterfelde, waar hij afstudeerde in 1899. Op 20 maart 1899 werd hij luitenant en in het 155e Infanterie Regiment geplaatst in Ostrowo in Posen, nu Poznan. Op 1 oktober 1903 werd Hausser adjudant van het 2de bataljon van het 155e regiment. Hij bleef dit tot 1 oktober 1908. Men zag in hem een bijzondere militair en hij ging vanaf oktober 1908 naar de Oorlogsacademie in Berlijn, waar hij slaagde op 21 juli 1911.

Vanaf 1912 bleef hij in het leger, ook tijdens de Eerste Wereldoorlog. In 1927 werd hij kolonel. Op 31 januari 1932 ging hij met pensioen met de rang van Generalleutnant (generaal-majoor). Hausser ging na zijn pensioen bij de rechtse Stahlhelm-organisatie voor gepensioneerde militairen. Hier werd hij in 1933 hoofd van Brandenburg-Berlin. Al snel werd deze organisatie - nog in 1933 - overgenomen door de SA. In 1934 verwisselde hij deze voor de SS en in 1937 werd hij ook lid van de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij. Hausser was een van de grondleggers van de Waffen-SS en een van de belangrijkste leiders.

Van oktober 1939 tot oktober 1941 voerde hij het bevel over de 2. SS-Panzer-Division Das Reich. Hij vocht met deze legereenheid aan het oostelijke en het westelijke front. Daarbij raakte de militair twee keer zwaargewond; hij verloor als gevolg van krijgshandelingen een oog. In de SS bereikte hij de rang van Oberstgruppenführer en in de Waffen-SS klom Hausser op tot Generaloberst.

Eenheden onder Haussers bevel waren tijdens de Tweede Wereldoorlog verantwoordelijk voor oorlogsmisdaden, maar hij werd daar zelf nooit voor berecht. Na de Duitse capitulatie werd hij door de Amerikanen krijgsgevangen genomen. Bij het Proces van Neurenberg trad hij op als getuige à decharge voor de Waffen-SS. In 1949 kwam hij weer vrij.

Na zijn vrijlating beijverde Hausser zich voor het scheppen van een beeld van de Waffen-SS als een apolitieke organisatie die louter als een soort 'vierde onderdeel van de Wehrmacht' te beschouwen was en geen verantwoordelijkheid droeg voor de gruweldaden van het naziregime. Hij bedreef deze lobbywerkzaamheden onder meer als woordvoerder van HIAG, een vereniging van oud-leden van de Waffen-SS.

Carrière

Hausser bekleedde verschillende rangen in zowel de Allgemeine-SS als Waffen-SS. De volgende tabel laat zien dat de bevorderingen niet synchroon liepen.

Datum	Deutsches Heer	Reichswehr	Sturmabteilung	Allgemeine-SS	Waffen-SS
1892[1][10][11]	Kadet	—	—	—
20 maart 1899[1][10][11]	Leutnant	—	—	—	—
19 augustus 1909[1][10][11]	Oberleutnant	—	—	—	—
1 maart 1914[12] (bevorderingsakte 1 oktober 1913)[1][10][11]	Hauptmann i.G	—	—	—	—
22 maart 1918[1][10][11]	Major[12]	—	—	—	—
1 april 1923 (bevorderingsakte 15 november 1922)[1][10][12][11]	—	Oberstleutnant	—	—	—
1 november 1927[12] (bevorderingsakte 1 juli 1927)[1][10][11]	—	Oberst	—	—	—
1 februari 1931[1][10][12][11]	—	Generalmajor	—	—	—
31 januari 1932[1][10][12]	—	Titulair Generalleutnant	—	—	—
1 maart 1934[1][10][12][11]	—	—	SA-Standartenführer	—	—
15 november 1934 (bevorderingsakte 1 november 1934)[1][10][13]	—	—	—	SS-Standartenführer[14][11]	—
1 juli 1935[1][10][13]	—	—	—	SS-Oberführer[15]	—
22 mei 1936[1][10][16]	—	—	—	SS-Brigadeführer[15]	—
1 juni 1938[10][16]	—	—	—	SS-Gruppenführer	—
19 november 1940[10][16]	—	—	—	—	Generalleutnant in de Waffen-SS
1 oktober 1941[1][10][4][16]	—	—	—	SS-Obergruppenführer	General in de Waffen-SS
1 augustus 1944[1][10][16]	—	—	—	SS-Oberst-Gruppenführer	Generaloberst in de Waffen-SS

Lidmaatschapnummer

• NSDAP-nr.: 4 138 779 (lid geworden 1 mei 1937^[1][13])
• SS-nr.: 239 795^[14] (lid geworden 15 november 1934)^[17][1][10]

Decoraties

Selectie:

• Ridderkruis van het IJzeren Kruis op 8 augustus 1941 als SS-Gruppenführer en Generalleutnant in de Waffen-SS & Commandant van de SS-Divisie "Reich", Russisch front^{[18][19][1][10]}
• Ridderkruis van het IJzeren Kruis met Eikenloof (nr.261) op 28 juli 1943 als SS-Obergruppenführer en General in de Waffen-SS, Bevelvoerend-generaal van het SS-Pantserkorps, Oostfront^{[18][19][1][10]}
• Ridderkruis van het IJzeren Kruis met Eikenloof en Zwaarden (nr.90) op 26 augustus 1944 als SS-Oberst-Gruppenführer en Generaloberst in de Waffen-SS, Opperbevelhebber van het 7e Leger, Westelijk front^{[18][19][1][10]}
• IJzeren Kruis 1914, 1e Klasse^[20][21] (1916^[10]) en 2e Klasse^[21] (augustus 1914^[10])
• Gouden Ereteken van de NSDAP op 30 januari 1943^{[19][22][1][10]}
• Herhalingsgesp bij IJzeren Kruis 1939, 1e Klasse (17 juni 1940)^[1][19][23] en 2e Klasse (27 september 1939)^[1][19][23]
• Ridderkruis van de Huisorde van Hohenzollern met Zwaarden^[22][1] op 27 januari 1917^[10]
• Ridder der Eerste Klasse in de Albrechtsorde met Zwaarden^[22][24][1] in 1918^[10]
• Ridder der Eerste Klasse in de Frederiks-Orde met Zwaarden^[24][1]
• Oostenrijkse Orde van de IJzeren Kroon, 3e Klasse met Oorlogsdecoratie op 11 juli 1918^[22][24][10]

Hausser (rechtsvoor, met overjas) in 1941 bij een bezoek van Himmler aan het concentratiekamp Mauthausen

Afkorting

• mit der stellvertretende Führung beauftragt (m.d.st.F.b.) - vrije vertaling: met het plaatsvervangend leiderschap belast
• i.G. = in de Generale Staf

Bronnen, noten en/of referenties

• (de) Scherzer, Veit. Die Ritterkreuzträger 1939–1945 Die Inhaber des Ritterkreuzes des Eisernen Kreuzes 1939 von Heer, Luftwaffe, Kriegsmarine, Waffen-SS, Volkssturm sowie mit Deutschland verbündeter Streitkräfte nach den Unterlagen des Bundesarchives. Jena, Duitsland: Scherzers Miltaer-Verlag. 2007, ISBN 978-3-938845-17-2.
• (de) Andreas Schulz, Günter Wegmann, Dietrich Zinke: Die Generale der Waffen-SS und der Polizei: Die militärischen Werdegänge der Generale, sowie der Ärzte, Veterinäre, Intendanten, Richter und Ministerialbeamten im Generalsrang, Band 2. in der Reihe: Deutschlands Generale und Admirale; Hrsg. von Dermot Bradley, Bissendorf Biblio-Verlag 2005, ISBN 3-7648-2592-8, S. 79 f.
• (de) Thomas, Franz. Die Eichenlaubträger 1939–1945 Band 1: A–K. Osnabrück, Duitsland: Biblio-Verlag. 1997, ISBN 978-3-7648-2299-6.
• (en) Weale, Adrian (2010). The SS A New History, pp. 208. ISBN 978-1-4087-0304-5. Geraadpleegd op 20 januari 2019.
• (fr) Tixier, Thierry (2019). Allgemeine SS - Polizei - Waffen-SS Volume 3, SS OBSTGRUF (Geen paginavermelding). ISBN 978-1-326-84038-9. Geraadpleegd op 15 september 2020.
• (en) Kursietis, Andris J. (1999). The Wehrmacht at War 1939-1945; The Units and Commanders of the Ground Forces during World War II. Aspekt, 15, 18, 27, 250. ISBN 90-75323-38-7. Geraadpleegd op 15 september 2020.
• (en) Yerger, Mark C. (1997). Waffen-SS Commanders; The Army, Corps and Divisional Leaders of a Legend Augsberger to Kreutz. Schiffer Military History, Atglen, PA, 241, 242, 247. ISBN 0-7643-0356-2. Geraadpleegd op 31 december 2021.
• (en) Miller, Michael D., Andreas Schulz (2015). Leaders of the SS & German Police Volume 2. R. James Bender Publishing, San Jose, 34, 35, 41, 43. ISBN 978-19-329-7025-8.

---

1. (en) Axis Biographical Research: SS & GERMAN POLICE, SS-Oberst-Gruppenführer und Generaloberst der Waffen-SS Paul (“Papa”) Hausser. Geraadpleegd op 5 januari 2020.
2. (en) Find A Grave: Paul Hausser. Geraadpleegd op 20 mei 2020.
3. Miller 2015, p.43.
4. Yerger 1997, p.247.
5. Kursietis 1997, p.250.
6. Kursietis 1997, p.27.
7. Miller 2015, p.41.
8. Kursietis 1997, p.15.
9. Kursietis 1997, p.18.
10. Tixier 2019, p.SS OSTGRUF HAUSSER.
11. Miller 2015, p.34.
12. Yerger 1997, p.241.
13. Yerger 1997, p.242.
14. (de) Dienstaltersliste der Schutzstaffel der NSDAP van 01.07.1935. p.10-11. Gezien op 18 jan. 2016.
15. (de) Dienstaltersliste der Schutzstaffel der NSDAP van 01.12.1936. p.10-11. Gezien op 18 jan. 2016.
16. Miller 2015, p.35.
17. Weale 2010, p.208.
18. Scherzer 2007, p.371
19. Traces of War: Hausser, Paul "Papa". Geraadpleegd op 15 september 2020.
20. (de) Dienstaltersliste der Schutzstaffel der NSDAP van 01.12.1937. p.12. Gezien op 18 jan. 2016.
21. Rangliste des Deutschen Reichsheeres, Mittler & Sohn Verlag, Berlin, S. 109.
22. http://www.ritterkreuztraeger.info/rksc/h/SC090Hausser.pdf
23. Thomas 1997, p.256
24. Rangliste des Deutschen Reichsheeres, Mittler & Sohn Verlag, Berlin, S. 140.

Mediabestanden

Zie de categorie Paul Hausser van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.