Parnassusweg 220

Parnassusweg 220 is een gebouw aan de Parnassusweg in Amsterdam-Zuid (buurt Zuidas Noord). Het gebouw grenst verder aan de Fred. Roeskestraat en Ringweg Amsterdam (Ringweg-Zuid).

Parnassusweg 220
Oorspronkelijk gebouw Parnassusweg 220 (november 2019)
Locatie
Locatie	Amsterdam-Zuid Parnassusweg
Adres	Parnassusweg 220, 1076 AV Amsterdam
Coördinaten	52° 20′ NB, 4° 52′ OL
Status en tijdlijn
Oorspr. functie	rechtbank
Start ontwerp	1970
Start bouw	1972
Bouw gereed	1975
Opening	23 juni 1975
Architectuur
Bouwstijl	modern
Bouwinfo
Architect	Ben Loerakker
Eigenaar	Rijksgebouwendienst
Erkenning
Monumentstatus	gemeentelijk monument
Portaal    Civiele techniek en bouwkunde

Het alweer gesloopte deel uit 1990-2010 (2008)

Het originele gebouw (later aangeduid met de letter E) bood onderdak aan het Amsterdamse kantongerecht en werd begin jaren zeventig neergezet naar een ontwerp van Ben Loerakker van Architectengroep Verster, Dijkstra en Loerakker (VDL). Het gebouw werd al gepland in 1970 bij de aanleg van de Strawinskylaan, maar de voorbereidende werkzaamheden tot bouw begonnen pas in de zomer van 1972. De aanneemsom bedroeg circa 10 miljoen gulden. Het is een van de eerste grote kantoorkolossen aan wat later de Zuidas zou worden. Dit kantoor was wat dat betreft haar tijd ver vooruit, want het werd opgeleverd in 1975.

Het grotendeels symmetrische gebouw heeft zeven verdiepingen. Het herbergt kantoren en een viertal grote zittingszalen. Het gebouw is grotendeels opgetrokken uit beton. De dragende constructie is in het gebouw onbedekt gelaten en de originele bekisting is hier en daar in reliëf zichtbaar. Minister Dries van Agt opende het gebouw op 23 juni 1975. Het bood toen alleen onderdak aan het Amsterdamse kantongerecht, dat vertrok al in mei 1975 uit het gebouw aan het Kleine-Gartmanplantsoen uit 1890, en de Raad voor de Kinderbescherming.

Vanwege de onbedekte betonconstructie werd het gebouw bij oplevering ook wel gekscherend betongerecht genoemd. In de loop der jaren vonden er steeds uitbreidingen plaats, maar het gebouw bleef te klein. De rechtbank moest voor ruimte uitwijken naar het poortgebouw over de Parnassusweg en een pand aan de Prinses Irenestraat.

Vanaf 1987 kreeg het gebouw gezelschap van de Arrondissementsrechtbank Amsterdam, ook naar een ontwerp van Loerakker. Dit gebouw werd rond 1990 opgeleverd. Het had een gevel van witte keramische tegels. Ook dat gebouw werd ondanks dat het tijdens de bouw steeds aangepast werd, al tijdens die bouw te klein bevonden. In de jaren nul van de 21e eeuw werd gekeken of deze "nieuwbouw" aangepast kon worden aan de nieuwe wensen, maar dat bleek niet mogelijk; het gebouw werd na 2015 afgebroken om plaats te maken voor nieuwbouw. In 2021 werd de nieuwbouw opgeleverd aan de Parnassusweg 280, ontworpen door KAAN Architecten.

Toegang tot het gebouw en de parkeergarage verkreeg men via brug 857, maar deze is vanwege nieuwbouw, ten zuiden van het "oude" gebouw, afgesloten.

Na ingebruikname van de nieuwbouw van de rechtbank in 2021 is het gebouw uit 1975 vrijgekomen. De nieuwe bestemming wordt een nieuw museum met hedendaagse kunst.^[1]

Bronnen, noten en/of referenties

• Monumenten Inventarisatie Project
• Brochure Post '65 Architectuur 1966-1990 in Amsterdam van Erfgoedvereniging Heemschut uit 2019
• Kantongerecht gaat naar Buitenveldert, NRC Handelsblad, 1 mei 1975
• Rijksvastgoedbedrijf, geraadpleegd 31 december 2019

1. Groen licht voor nieuw museum aan de Zuidas, www.parool.nl; 15 september 2021

Mediabestanden

Zie de categorie Parnassusweg 220, Amsterdam van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.