Loading AI tools
installatie voor het drogen en verwerken meekrapwortels Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Een meekrapstoof of meestoof was een installatie op een landbouwbedrijf voor het drogen en verwerken van de geteelde bijwortels van de meekrap. In Nederland kwam deze teelt voornamelijk voor in Zeeland, West-Brabant en op de Zuid-Hollandse eilanden. Het gewas meekrap werd al in de 14e eeuw geteeld. Bereiding in meestoven bestond zeker al in de 16e eeuw. In 1819 waren er 90 meestoven in Nederland. Sporen van deze nijverheid vindt men terug in die streek aan de hand van de naam van sommige wegen en dijken: Stoofdijk, (Stavenisse, Dinteloord, Steenbergen) en Stoofweg (Zonnemaire, Renesse, Hellevoetsluis)
De meekrapwortels werden geteeld om er de kleurstof alizarine ofwel Turks rood of kraplak uit te bereiden. Het is een overblijvend gewas dat na 2 of 3 jaar kan worden geoogst. De plant werd vermeerderd via de uitlopers. Zaad van de uit Voor-Azië afkomstige plant kwam in Zeeland niet tot ontwikkeling.
Na de oogst in de herfst werden de meekrapwortels verwerkt in meestoven die in de buurt van de akkers waren gebouwd. Vanwege de hoge investeringskosten had een groep van boeren, meestal zestien, gezamenlijk een meekrapstoof. Dit kan gezien worden als een vroege vorm van een landbouwcoöperatie. Bij veel dorpen was ten minste één meestoof.
De wortels werden in de stoof schoongemaakt, gedroogd, gedorst, gestampt en gemalen tot meekrappoeder ofwel racinepoeder dat men in eikenvaten verpakte. Het eerste gedeelte van de meekrapstoof bestond uit de koude stoof. In deze schuur had iedere deelnemende boer zijn eigen opslagruimte waar de wortels werden gestort. Vervolgens was er een droogtoren waarin een oven aanwezig was die voor de eerste droging zorgde. Daarna werden de wortels van aanhangende aarde en andere ongerechtigheden ontdaan en nagedroogd. In het stamphuis ten slotte werden de wortels verpulverd met behulp van grote stampers die door een rosmolen werden aangedreven. Voor meekrappoeder was er een beurs in Rotterdam. Van daaruit werd het verfpoeder verkocht aan wolververijen en textieldrukkerijen, vaak in Groot-Brittannië. [1]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.