Loading AI tools
geslacht uit de Pilvarenfamilie Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Marsilea is een geslacht van ongeveer 65 soorten varens uit de pilvarenfamilie (Marsileaceae). Het zijn kleine, aquatische varens, die met hun lange bladsteel en klaverachtige blaadjes helemaal niet lijken op enige andere varen.
| Marsilea | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||
| Klaverbladvaren (Marsilea quadrifolia) | ||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Geslacht | ||||||||||||||||
| Marsilea L. (1753) | ||||||||||||||||
| Typesoort | ||||||||||||||||
| Marsilea quadrifolia L. (1753) | ||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||
| M. drummondii, habitus | ||||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons | ||||||||||||||||
Marsilea op  Wikispecies | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Ze kennen een wereldwijde verspreiding, vooral in subtropische en tropische gebieden van Afrika en Zuid-Amerika. In Europa zijn drie soorten inheems, maar slechts één daarvan, de klaverbladvaren, is ooit Nederland aangetroffen.
De botanische naam Marsilea is een eerbetoon aan Luigi Fernando Marsigli (1656-1730), een Italiaans botanicus.
Marsilea-soorten zijn kleine waterplanten waarvan de sporofyten met rizomen in de bodem wortelen, waaruit een dunne, kruipende bladsteel ontspringt met aan het einde een viertallig samengesteld blaadje. De meeste soorten hebben drijvende bladen, andere hebben een stevige steel en tillen ze boven het water uit. De bladnerven zijn dichotoom vertakt maar dikwijls aan de tip met elkaar verbonden.
De sporenhoopjes zitten verzameld in gesteelde, boonvormige sporocarpen, in oorsprong gemodificeerde bladen, die ontspringen uit de rizomen of uit de basis van de bladstelen, en bevatten twee soorten sporen (heterosporie).
De sporocarpen zijn bijzonder resistent tegen de droogte. Van sommige Australische soorten is geweten dat zij tot 100 jaar kunnen overleven in ongunstige omstandigheden. Zodra ze nat worden, zwelt het gelatineuze binnenste op en splijt de sporocarp open, waarbij een wormachtige massa gelatine die de sporenhoopjes bevat, vrijkomt en ronddrijft op het wateroppervlak, zodat de zodat de sporen in het water kunnen kunnen bevrucht worden.
De gametofyten zijn sterk gereduceerd en ontwikkelen zich endospoor, binnen de spore, en kunnen dus nooit groter worden dan de spore zelf.
Marsilea-soorten zijn aquatische planten die vooral in tijdelijke of permanent poelen en in de modderige oevers van meren en traagstromende rivieren groeien, waar ze minstens een deel van het jaar volledig onder water staan. Ze kennen een wereldwijde verspreiding, met het zwaartepunt in subtropische en tropische streken. De grootste soortendiversiteit is te vinden in Afrika en op sommige oceanische eilanden.
Eén soort, de klaverbladvaren (M. quadrifolia) komt in grote delen van Europa voor en is ook in Nederland aangetroffen. Marsilea strigosa is zeldzaam in het Middellandse Zeegebied, en een derde soort, Marsilea azorica, is endemisch in de Azoren.
De sporocarpen van sommige Australische soorten zoals Marsilea drummondii zijn eetbaar, en waren reeds bekend bij de Aboriginals en de eerste kolonisten onder de namen ngardu of nardoo. Doch deze varen bevat ook een enzym dat thiamine (vitamine B1) afbreekt, wat bij schapen en paarden kan leiden tot hersenbeschadiging.
De blaadjes van M. crenata worden gebruikt in de Oost-Javaanse keuken, vooral in Surabaya, waar het Pecel Semanggi wordt genoemd en wordt opgediend met pikante pinda's en zoete potato sauce.
Enkele soorten, zoals M. crenata, M. exarata en M. quadrifolia worden als vijver- en aquariumplanten gebruikt.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
.png){kind=small}
