Maria van Klopas

Maria van Klopas (Grieks: Μαρία ἡ τοῦ Κλωπᾶ, María hē tou Clōpá) is een vrouw uit het Nieuwe Testament. Uit de Griekse aanduiding valt niet op te maken welke relatie deze Maria had tot deze Klopas. Zij zou zijn dochter, vrouw of moeder kunnen zijn. Meestal wordt aangenomen dat Maria de vrouw van Klopas was.^[1] Ze wordt herdacht in de Katholieke Kerk op 24 april (voor 2001 op 9 april), in de Orthodoxe Kerk op 23 mei en in de Lutheraanse Kerk op 3 augustus.

Sint-Anna en de drie Maria's (uit Heures d'Etienne Chevalier, verlucht door Jean Pouquet

Nieuwe Testament

Maria van Klopas wordt één keer expliciet genoemd, namelijk in Johannes 19:25:

Bij het kruis van Jezus stonden zijn moeder met haar zuster, Maria, de vrouw van Klopas, en Maria uit Magdala. (Johannes 19:25)

Weergave van dit moment in het verhaal in andere evangeliën geven andere aanduidingen:

Onder hen bevonden zich Maria uit Magdala, Maria de moeder van Jakobus en Josef, en de moeder van de zonen van Zebedeüs. (Matteüs 27:56)

Van een afstand keken ook enkele vrouwen toe, waaronder Maria uit Magdala en Maria de moeder van Jakobus de jongere en van Joses, en Salome. (Marcus 15:40)

Interpretatie

Zie Maria's in het Nieuwe Testament#Maria van Klopas voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De tekst in Johannes 19:25 wordt vaak zo gelezen dat Maria van Klopas een zus van Maria, de moeder van Jezus was (en dus een tante van Jezus), maar dit is omstreden.^[1] Zij wordt ook wel geïdentificeerd met "de andere Maria" uit Matteüs 28:1 of "Maria, de moeder van Jakobus" uit Marcus 16:1, maar ook daarover is geen consensus.^[1] Volgens Papias was Maria van Klopas een van de drie Maria's en waren dit drie dochters van Anna.^[2]

Sommige onderzoekers hebben uit vergelijking van bovenstaande passages de conclusie getrokken dat Maria (de vrouw) van Klopas dezelfde is als Maria de moeder van Jakobus en Josef.^[3] Matteüs 13:55,56 en Marcus 6:3 noemen Jakobus en Josef broers van Jezus (Marcus gebruikt altijd de minder gebruikelijke spelling Joses).^[3]

Meestal wordt Maria van Klopas gelijkgesteld aan de Maria die een van de vrouwen was die de dag na de opstanding van Jezus naar het graf gingen om Jezus' lichaam met kruiden te zalven (Lucas 23:55-56).^[2]

Klopas

Sommige tradities stellen Klopas gelijk aan Kleopas, een van de Emmaüsgangers uit Lucas 24:18.^[4] Deze Kleopas zou de broer van Jozef van Nazareth zijn geweest.^[5] Maria van Kl(e)opas zou dan de schoonzus van Maria (de moeder van Jezus) zijn. De zoon van Kleopas en Maria was Simeon van Jeruzalem, die Jakobus, de broer van Jezus, opvolgde als bisschop van Jeruzalem.^[4]

Op basis van de verwantschap tussen de namen Kl(e)opas (Aramees: Chalpaj) en Alfeüs (de Hebreeuwse letter chet wordt in het Grieks (in de Septuagint) wel vaker met een α weergegeven), gaan sommigen ervan uit dat Kl(e)opas dezelfde is als Alfeüs.^[6] Dan zou hij de vader zijn van de jongere discipel Jakobus (zoon van Alfeüs) (Matteüs 10:3; Marcus 3:18; Lucas 6:15; Handelingen 1:13). Zijn vrouw Maria "de vrouw van Kl(e)opas" zou daarmee de moeder zijn van Jakobus, de zoon van Alfeüs die in Marcus 15:40; 16:1 en Lucas 24:10 genoemd wordt. Maar het feit dat Kleopas een Griekse naam is en Klopas een Aramese naam en dat Maria als de onbekende Emmaüsganger niet in de context van het verhaal van Lucas 24 zou passen, leidt sommigen tot de conclusie dat Klopas en Kleopas twee verschillende personen waren.^[7]

Maria van Klopas in de kunst

• 
  Gebrandschilderd raam, kathedraal van Évreux
• 
  Drie heilige vrouwen, Benozzo Gozzoli, ca. 1440
• 
  Heilige Maagschap, Silezisch, ca. 1500
• 
  Marmeren beeld, Venetiaans, 18e eeuw

Zie ook

• Heilige Maagschap

Bronnen, noten en/of referenties

1. Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002) s.v. Maria van Klopas, Microsoft Corporation/Het Spectrum
2. McClintock and Strong: Mary, the (Wife) of Clopas in Biblical Encyclopedia op biblicalcyclopedia.com. Gearchiveerd op 16 juni 2023.
3. S. S. Smalley (1982): Mary, New Bible Dictionary, pag. 793
4. Richard Bauckham (2006): Jesus and the Eyewitnesses, Cambridge
5. Eusebius: Kerkgeschiedenis 3.11
6. (en) Cleophas, lemma in Catholic Encyclopedia, 1913, Robert Appleton Company, New York — "This name, Clopas, is thought by many to be the Greek transliteration of an Aramaic Alphaeus. This view is based on the identification of Mary, the mother of James etc. (Mark, xv, 40) with Mary, the wife of Clopas, and the consequent identity of Alphaeus, father of James (Mark, iii, 18), with Clopas. Etymologically, however, the identification of the two names offers serious difficulties: (1) Although the letter Heth is occasionally rendered in Greek by Kappa at the end and in the middle of words, it is very seldom so in the beginning, where the aspirate is better protected; examples of this, however, are given by Levy (Sem. Fremdwörter in Griech.); but (2) even if this difficulty was met, Clopas would suppose an Aramaic Halophai, not Halpai. (3) The Syriac versions have rendered the Greek Clopas with a Qoph, not with a Heth, as they would have done naturally had they been conscious of the identity of Clopas and Halpai; Alphaeus is rendered with Heth (occasionally Aleph). For these reasons, others see in Clopas a substitute for Cleopas, with the contraction of eo into w. In Greek, it is true, eo is not contracted into w, but a Semite, borrowing a name did not necessarily follow the rules of Greek contraction. In fact, in Mishnic Hebrew the name Cleopatra is rendered by Clopatra, and hence the Greek Cleopas might be rendered by Clopas. See also, Chabot, "Journ. Asiat.", X, 327 (1897). Even if, etymologically, the two names are different they may have been borne by one name, and the question of the identity of Alphaeus and Clopas is still open.". Gearchiveerd op 18 februari 2023.
7. Kleopas vs. Klopas op bijbelaantekeningen.nl. Gearchiveerd op 14 augustus 2022.

Mediabestanden

Zie de categorie Mary of Clopas van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.