Loading AI tools
Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Lohengrin is een personage uit de Duitse Arthurlegende. Als zoon van Parzival en ridder van de Ronde Tafel wordt hij uitgezonden in een boot, voortgetrokken door zwanen, om een maagd te gaan redden die nooit mag vragen wie hij is. Het verhaal van Lohengrin, dat voor het eerst opduikt in de roman Parzival van Wolfram von Eschenbach, is een variant op de legende van de Zwaanridder, die ook uit andere middeleeuwse bronnen bekend is. Het verhaal van Wolfram werd in twee latere romans verder uitgewerkt. De opera Lohengrin van Richard Wagner, uit 1848, bouwt voort op deze legende.
Volgens Wolfgang Golther[1] namen de Angelen het verhaal van Skéaf (schoof) mee toen ze in de vijfde eeuw naar Brittannië kwamen. Ze bewaarden een oude saga over Skéafs komst als hulpeloos kind, gelegen op een korenschoof, op een schip zonder roer. Skéaf werd koning van de Angelen en na zijn dood werd hij weer op hetzelfde schip te water gelaten. Skéaf was leraar van zijn volk en werd stamvader van een roemrijk geslacht van koningen. Dit verhaal over een 'Engelse' held zou verband houden met een van de vele versies van Lohengrin.
Lohengrin duikt voor het eerst op als "Loherangrin", de zoon van Parzival en Condwiramurs in de roman Parzival van Wolfram von Eschenbach.[2] Wolframs verhaal is een variant op het verhaal van de Zwaanridder, dat oorspronkelijk geassocieerd werd met de Kruisvaartcyclus van de middeleeuwse literatuur. Loherangrin en zijn tweelingbroer Kardeiz gaan bij hun ouders wonen in Munsalväsche wanneer Parzival de Visserkoning wordt; Kardeiz zal later de seculiere landen van hun vader erven, terwijl Loherangrin in Munsalväsche blijft als Graalridder. De leden van deze orde worden in het geheim uitgezonden om heer te worden van koninkrijken die hun beschermers verloren hebben, en Loherangrin wordt uiteindelijk voor deze taak opgeroepen in Brabant, waar de hertog zonder mannelijke erfgenaam gestorven is. Elsa, de dochter van de hertog, vreest dat het gebied verloren zal gaan, maar dan komt Loherangrin aan in een boot, getrokken door een zwaan, en biedt aan haar te verdedigen. Hij waarschuwt haar echter dat ze nooit naar zijn naam mag vragen. Hij trouwt met de hertogin en dient Brabant vele jaren lang, tot Elsa op een dag de verboden vraag stelt. Hij legt uit waar hij vandaan komt en stapt terug in zijn zwanenboot, om nooit meer terug te keren.
In de Zwaneridder uit Nederlandse Sagen[3] lezen we dat graaf Diederik van Kleef, Loen in Westfalen en Teisterbant in 713 overleed en zijn dochter Beatrix hem moest opvolgen. Pepijn van Herstal, hertog van Brabant, die haar had kunnen helpen, overleed ook (714). In 715 werd Beatrix van alle kanten aangevallen. Ze vluchtte naar haar burcht te Nijmegen. Dan verschijnt Elias Lohengrin, met een gouden zwaard, zilveren schild met een dubbel, gouden kruis, een jachthoorn en een prachtige ring met een diamant. Hij verslaat de belegeraars, huwt Beatrix en wordt door de koning van Frankenland verheven tot rijksvorst. Ze krijgen drie zonen: Diederik, Godfried en Koenraad. Als Lohengrin haar verlaat na het stellen van de verboden vraag naar zijn afkomst, gaat Beatrix in een toren aan de rivier dicht bij Kleef wonen. Ze werd niet oud en later herinnerd als de Witte Vrouw van de Zwanetoren. Diederik erfde het gouden zwaard en zilveren schild en volgde zijn vader op in het graafschap Kleef. Godfried werd graaf van Loen en erfde de jachthoorn. En de jongste, Koenraad, werd stamvader van de graven van Hessen en erfde de ring met de diamant. Van Lohengrin werd nog verteld dat hij met Karel Martel tegen de Moren had gestreden.
Het verhaal van de Zwaanridder werd voordien verteld in verband met de afkomst van Godfried van Bouillon, de eerste kruisvaarder die koning van Jeruzalem werd. Het verhaal duikt op in de twee versies van het verhaal Naissance du Chevalier au Cygne, dat de Zwaanridder Elias beschrijft die de verarmde hertogin van Bouillon komt verdedigen. Ze trouwen en krijgen een dochter, Ida, die later de moeder van Godfried en zijn broers zou worden. Het verhaal van de Zwaanridder is niet het enige volksverhaal dat Wolfram aanpast om het in zijn vertelling op te nemen; zo maakt hij van Pape Jan de zoon van zijn personage Feirefiz, Parzivals halfbroer.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.